Nuk është vetëm rreziku ushtarak ai i një lufte midis Kinës dhe Tajvanit , dhe rrjedhimisht, midis Pekinit dhe bllokut perëndimor. Çështja Tajvaneze është gjithashtu, dhe mbi të gjitha, një bombë me sahat e cila, në rast shpërthimi, rrezikon të tronditë të gjithë ekonominë globale. Në fakt, mjafton që Dragoi të zbatojë një bllokadë detare rreth ishullit për të shkëputur Taipein nga zinxhirët e furnizimit të gjysmëpërçuesve dhe për të shkaktuar dëme në të gjithë planetin me vlerë rreth 5 trilion dollarë. “Një bllokadë e vërtetë që ndërpret Tajvanin nga e gjithë bota do të bllokonte një pjesë të konsiderueshme të furnizimeve globale gjysmëpërçuese, duke i kushtuar ekonomisë botërore rreth 5 trilion dollarë,” vlerësoi Jennifer Welch analistja kryesore gjeoekonomike e Bloomberg dhe kolegu i tij Gerard DiPippo. E njëjta gazetë llogariti rreth një në katër mundësi që një “krizë e madhe” mund të ndodhte në ngushticën e Tajvanit në pesë vitet e ardhshme. Shqetësimi në rritje në Taipei, megjithatë, përkon me mundësinë e një bllokimi nga Kina, e cila do të ishte ushtarakisht shumë më pak e rrezikshme për forcat e kontinentit sesa një përpjekje për një pushtim hipotetik amfib. Një lëvizje e tillë e Dragoit nuk do të shkaktonte domosdoshmërisht një luftë, është e vërtetë, por do ta detyronte Tajvanin të futej në një karantinë ekonomike. Me fjalë të tjera: dërgesat në dhe nga ishulli do të ndaloheshin. Nëse Kina vendos një bllokadë një pjesë e madhe e ndikimit ekonomik global do të ishte ndërprerja e furnizimeve me gjysmëpërçues nga TSMC, prodhuesi më i madh në botë i çipave me kontratë sipas pjesës së tregut, si dhe referenca e furnizuesit për kompani si Apple dhe Nvidia.
Detajet
Kujtojmë se së fundmi Kina filloi, siç tha ajo, stërvitjet ushtarake ndëshkuese rreth Tajvanit, të cilat i quajti një përgjigje ndaj “veprimeve separatiste”, duke dërguar aeroplanë ushtarakë të armatosur rëndë dhe duke organizuar sulme mashtruese. Stërvitjet ushtarake në ngushticën e Tajvanit dhe rreth një grupi ishujsh të kontrolluar nga Tajvani pranë bregut të Kinës erdhën disa ditë pasi presidenti i ri i Tajvanit, Lai Ching-te, i njohur edhe si William Lai, të cilin Pekini e përshkruan si “separatist”. Kina, e cila pretendon Tajvanin demokratik si territorin e saj, dënoi fjalimin e Lai-t në inaugurim, në të cilin ai i bëri thirrje Kinës të ndalonte kërcënimet e saj dhe tha se të dy anët e ngushticës nuk ishin “në varësi të njëra-tjetrës”. Lai vazhdimisht ofroi të negocionte me Kinën, por u refuzua. Ai beson se vetëm populli i Tajvanit mund të vendosë për të ardhmen e tyre dhe hedh poshtë pretendimet e Pekinit për sovranitet.
Stërvitjet e fundit
Në raportimin për sulmin e fundit kinez në Tajvan, BBC i vuri një theks të veçantë Lait. Siç raportohet nga korrespondenti i tyre në Taipei,Rupert Wingfield-Hayes, Kina e quan Lai “më të keqin nga të gjithë” mbrojtësit e pavarësisë tajvaneze deri më tani. Në Pekin, siç thuhet, katër figura janë vendosur në ‘panteonin’ e armiqve më të mëdhenj që mbrojnë pavarësinë e Tajvanit. I pari është ish-presidenti i ndjerë i Tajvanit dhe Kuomintang Lee Teng-hui, më pas ish-presidenti i Partisë Progresive Demokratike (DPP) Chen Shui-bian , ish-presidenti Tsai Ing-wen dhe presidenti i sapozgjedhur Lai, i cili menjëherë u bë më i urryeri nga të gjithë. Në një koment të botuar së fundmi, transmetuesi shtetëror CCTV thirri Lai për “shitje të teorisë së dy kombeve”. “Lai tejkaloi Lee Teng-hui, Chen Shui-bian dhe Tsai Ing-wen në promovimin e pavarësisë së Tajvanit”, thuhet në koment. Megjithatë, në kaosin aktual që mbretëron në botë, një tjetër luftë e madhe, në të cilën mund të shndërrohet konflikti midis Kinës dhe Tajvanit, është më e pakta që i duhet planetit. Këtë e dinë edhe kinezët, amerikanët dhe evropianët. Luftërat kanë pasoja për të gjithë botën, siç tregohet nga agresioni rus kundër Ukrainës. Ato shkaktojnë ndarje në botë, trazira në treg dhe vënë në pikëpyetje përparimin në fusha thelbësore për të ardhmen e njerëzimit. Dhe Kina e di mirë se nuk dëshiron të ketë fatin e Rusisë.
