Aktualisht nuk ka indikacione se Irani po militarizon programin e tij bërthamor, por konflikti aktual në Lindjen e Mesme ka ngritur shqetësimet se Teherani më në fund mund të kalojë një “vijë të kuqe”, shkruan Foreign Policy. Një burim kryesor për analizën e politikës së jashtme dhe marrëdhënieve ndërkombëtare, Foreign Policy trajtoi pyetjen se si do të sillej Irani nëse do të bëhej një fuqi bërthamore. Ekspertët kanë mendime të ndryshme për të. Historiani Bernard Lewis tha në vitin 2006 se Irani do të fillonte një sulm bërthamor ndaj Izraelit. Për Lewis-in, udhëheqësit e Iranit ishin irracionalë, të cilët nuk mund të largoheshin nga ky plan për shkak të botëkuptimit të tyre apokaliptik. Shkencëtari politik Kenneth N. Waltz argumentoi në një artikull të vitit 2012 në revistën Foreign Affairs se frika për një bombë bërthamore iraniane është “shumë e ekzagjeruar”. Waltz argumentoi gjithashtu se një Iran i armatosur me armë bërthamore do të sillte stabilitet në Lindjen e Mesme duke e bërë Iranin më të sigurt.
Alarmi i Perëndimit
Sipas Foreign Policy, realiteti qëndron diku mes optimizmit të Waltz-it dhe vlerësimit të pasaktë të Lewis-it. Udhëheqja e Iranit deri më tani ka treguar një model të qëndrueshëm të llogaritjes racionale kur bëhet fjalë për vendimet strategjike, duke përfshirë programin bërthamor. Për shembull, kur Shtetet e Bashkuara pushtuan Irakun në vitin 2003, udhëheqësit iranianë vlerësuan se përpjekjet për përhapjen e armëve mund ta vendosnin Iranin në listën e synimeve të SHBA-së, kështu që ata zvogëluan përpjekjet për të militarizuar vendin. Një raport i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike të vitit 2011 konfirmoi “pragmatizmin” e Iranit. Agjencia arriti në përfundimin atë vit se për shkak të shqetësimeve në rritje për situatën e sigurisë ndërkombëtare në Irak dhe vendet fqinje, Irani ndaloi së punuari në armët bërthamore në fund të 2003.
Arsenali bërthamor
Megjithatë, racionaliteti i udhëheqjes iraniane nuk do të thotë pacifizëm, kujton FP. Duke siguruar mbijetesën e tij, një Iran i armatosur bërthamor do të vepronte me më shumë besim në skenën ndërkombëtare dhe mund të paraqiste sfida të reja për sigurinë rajonale. Një arsenal bërthamor – qoftë edhe modest – do të rriste në mënyrë dramatike aftësinë e Iranit për të ushtruar përmbajtje në Gjirin Persik.. Me mjetet e parandalimit bërthamor, Irani mund të shtyjë më me vendosmëri pretendimet e tij territoriale, të tilla si detyrimi i Emirateve të Bashkuara Arabe të heqin dorë nga mosmarrëveshja mbi ishujt Tunba dhe Abu Musa, dhe gjithashtu mund të kërcënojë më lehtë transportin ndërkombëtar nëse interesat iraniane do të ishin. kërcënuar, shkruan FP. Për më tepër, armët bërthamore do t’i mundësonin Iranit të përballet me SHBA dhe forcat e tjera të huaja në Gjirin Persik me më shumë besim, pasi kërcënimi i përshkallëzimit bërthamor mund të parandalojë hakmarrjen ushtarake.
Skenaret
Një Iran i armatosur me armë bërthamore do ta riformësonte ndjeshëm këtë dinamikë, beson FP. Armët bërthamore mund të thyejnë monopolin e gjatë të Izraelit, duke rritur ndjeshëm pozitën e Iranit në rajon. Në të njëjtën kohë, mund të përkeqësojë konfliktin aktual me intensitet të ulët midis dy shteteve, pasi të dyja vendet mund të mbështeten në arsenalin e tyre bërthamor për t’u mbrojtur nga përshkallëzimi konvencional”, vlerëson FP. Armët bërthamore do të forconin marrëdhëniet e Iranit me aleatët dhe mbështetësit e tij në rajon, veçanërisht Hezbollahun, i cili konsiderohet si një nga shtyllat e strategjisë mbrojtëse të Iranit. Kjo nuk do të thotë se Irani do të heqë dorë nga teknologjia bërthamore, pasi kjo mund të rrisë mundësinë e përdorimit të armëve bërthamore, duke rrezikuar kështu sigurinë e tij. Megjithatë, armët bërthamore mund të zvogëlojnë rreziqet dhe kostot që lidhen me mbështetjen e këtyre grupeve.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
10 perandoritë që “për pak” dominuan botën!
“Salvini, politikani më i ngjashëm me Trump”
