Raportuesi i ri i Parlamentit Evropian për Serbinë do të jetë nga Aleanca Progresive e Socialistëve dhe Demokratëve (S&D), u vendos javën e kaluar. Ky është një lajm sepse dy të mëparshmet ishin nga radhët e Partisë Popullore Evropiane dhe analistët thonë se mund të presim retorikë më të ashpër ndaj autoriteteve në Serbi. Ata thonë gjithashtu se Beogradi po përballet me një sfidë dhe një përpjekje për të krijuar një gjuhë të përbashkët me raportuesin e ardhshëm.
Nikola Burazer, politolog, tha për gazetën serbe “Blic” se beson se me raportuesin e ri vijnë erëra të reja. “Raportuesi i ri për Serbinë nga grupi i socialistëve dhe demokratëve mund të pritet të ketë retorikë dukshëm më të ashpër ndaj autoriteteve në Serbi se sa raportuesit e mëparshëm nga Partia Popullore Evropiane, David McAllister dhe Vladimir Bilicik”, vëren Burazer. Deputeti i Parlamentit Evropian nga Kroacia, Tonino Picula, do të bëhet raportuesi i ri i këtij organi për Serbinë, mëson jozyrtarisht “Novosti”.
Risia
Strahinja Subotiç nga Qendra për Politika Evropiane thotë për “Blic” se “ndërrimi i fanellës” së raportuesit është një risi e rëndësishme për Serbinë. “Ky është një lajm sepse në periudhën nga viti 2010, kur Serbia hapi negociatat e para-anëtarësimit, reporteri ishte gjithmonë nga radhët e “nacionalistëve”. Qeveria jonë ishte në gjendje të krijonte një gjuhë të përbashkët me ta, veçanërisht duke pasur parasysh që SNS është gjithashtu një anëtar i asociuar. Nga veprimet e deritanishme mund të shohim se S&D janë më të ashpra ndaj Serbisë, se tregojnë një nivel më të ulët të tolerancës ndaj dështimeve”, thotë Subotiç.
Ai thotë se nuk dihet se kush mund të jetë, por është shumë e rëndësishme të vendosësh një marrëdhënie të mirë dhe korrekte me atë person. “Megjithatë, do të jetë personi që do të jetë përgjegjës për të punuar në draftin e raportit vjetor të PE-së për Serbinë, dhe ne kemi parë që nga viti në vit ata kanë gjithnjë e më shumë peshë, jo si Komisioni Evropian (KE), por ata do të vazhdojnë të ndikojnë në shtetet anëtare, dhe pikëpamjet e tyre do t’i bazojnë në punën e KE-së dhe PE-së dhe ne e dimë që vendimet në BE merren unanimisht. Dhe kjo është e rëndësishme për ne nëse duam të përfitojmë nga ky momentum për t’u bashkuar”, thotë Subotiç.
Roli i raportuesit
Nga i njëjti grup, do të jenë në krye të Shqipërisë, ndërsa raportuesi i PE për Bosnje-Hercegovinën dhe Kosovën do të jetë nga PPE. Një përfaqësues nga grupi Renew do të jetë përgjegjës për Malin e Zi, ndërsa raportuesi për Maqedoninë e Veriut do të jetë nga grupi i të Gjelbërve. Emrat e relatorëve do të bëhen të ditur pas seancës plenare në Strasburg. “Detyra parësore e raportuesit të Parlamentit Evropian për vendin kandidat është raporti vjetor të cilin ai ia paraqet Parlamentit Evropian dhe i cili më vonë miratohet në formën e një rezolute.
Përkatësia politike mund të ndikojë në tonin dhe mprehtësinë e vetë raportit, por rëndësia e tij nuk duhet të ekzagjerohet sepse rezoluta përfundimtare është gjithmonë rezultat i dialogut dhe kompromisit midis grupeve në Parlamentin Evropian. Nga ana tjetër, reporteri ka edhe një rol të caktuar si “lajmëtari” i Parlamentit Europian në vendin që mbulon dhe për këtë arsye kritikat apo lavdërimet e tij publike kanë një ndikim që shkon përtej kompetencave të tij/saj formale”, vëren Burazer.
Sfida e Serbisë
Subotiç thotë se Beogradi po përballet me një sfidë dhe një përpjekje për të krijuar një gjuhë të përbashkët me raportuesin e ardhshëm. “Përvoja tregon se ata nuk kanë pasur përvojë pozitive me Serbinë, sidomos duke pasur parasysh kritikat që iu drejtuan Tanja Fajonit, e cila ishte anëtare e atij grupi. Në vitin 2019, ajo drejtoi delegacionin kryesues në Komisionin Ndërparlamentar për Stabilizim dhe Asociim. Mund të supozojmë se qeveria jonë nuk do të entuziazmohet për faktin se raportuesi po kalon nga duart e PPE-së në duart e S&D, por kështu është”, thotë Subotiç.