Amenorreja është mungesa e gjakderdhjes menstruale te një grua në moshën riprodhuese.
Ka dy lloje kryesore të amenorresë:
• Amenorreja primare: Kjo është kur një vajzë mbi moshën 15 vjeç nuk ka pasur kurrë ciklin menstrual të saj;
• Amenorreja sekondare: Kjo është kur një grua që ka pasur cikël të rregullt ndalon periudhën e saj për gjashtë muaj ose më gjatë.
Çfarë e shkakton amenorreja?
Ndryshimet në trup mund të shkaktojnë ndalimin e ciklit tuaj. Për shembull, grave i ndalen menstruacionet gjatë shtatzënisë. Ka shumë shkaqe të mundshme dhe faktorë të rrezikut për amenorre. Ndonjëherë shkaku është i panjohur.
Shkaqet dhe faktorët e rrezikut për amenorreja përfshijnë:
• Shëndeti i tepërt;
• Yndyrë shumë të ulët e trupit (më pak se 15 deri në 17 për qind yndyrë në trup);
• Mangësi e leptinës, një hormon që rregullon oreksin;
• Sindroma ovariane (PCOS);
• Gjëndra tiroide tepër aktive;
• Stresi ekstrem;
• Ushtrimet fizike të tepruara;
• Përdorimi i disa kontraceptivëve;
• Disa ilaçe (antidepresantë dhe ilaçe të presionit të gjakut mund të rrisin nivelet e një hormoni që parandalon ovulimin);
• Kimioterapia dhe trajtimet me rrezatim për kancer;
• Tumori i hipofizës;
• Dëmtimet e mitrës.
Problemet hormonale që mund të çojnë në ndaljen e ciklit menstrual:
• Sëmundjet afatgjata, të tilla si sëmundjet e zemrës ose fibrozë cistike;
• Defekte ose çrregullime gjenetike;
• Probleme me vezoret.
Simptoma kryesore e amenorresë është mungesa e ciklit.
Simptoma të tjera mund të jenë:
• Rritja e peshës ose humbja e peshës;
• Ndryshimet në madhësinë e gjirit ose shkarkimi i qumështit nga gjiri;
• Puçrra fytyrë;
• Rënia e flokëve;
• Qime në fytyrë;
• Dhimbje koke ose ndryshime të vizionit;
• Dhimbjetë legenit.
Diagnoza e amenorresë
Së pari, mjeku do t’ju pyesë për simptomat tuaja për të marrë një informacion më të mirë të historisë suaj mjekësore. Mjeku mund të kryejë gjithashtu një test pelvik dhe të bëjë një test shtatzënie për të përjashtuar mundësinë e shtatzënisë.
Testet për amenorre mund të jenë:
• Testet e gjakut për të kontrolluar nivelet e hormoneve;
• Testimi gjenetik;
• Ultratingujt legenit;
• Tomografia e kompjuterizuar (CT) scan;
• Imazhe rezonancë magnetike (MRI).
Trajtim amenorreja
Trajtimi që rekomandon mjeku do të varet nga shkaku i amenorresë suaj. Trajtimet për amenorre mund të përfshijnë medikamente, kirurgji, ndryshime të jetesës ose një kombinim i këtyre masave.
Ndryshimet e jetesës mund të përfshijnë:
• Marrja e hapave për të arritur një peshë të shëndetshme;
• Ndërhyrjet për të zvogëluar stresin;
• Nëse jeni një atlet, modifikoni mënyrën se si stërvitni ose hani.
Trajtimet mjekësore për amenorre mund të përfshijnë:
• Medikamente hormonale, të tilla si pilula kontraceptive;
• Terapi zëvendësuese të estrogjenit.