Rusia do të ndërtojë raketa të ndaluara sipas një marrëveshjeje të Luftës së Ftohtë nëse SHBA do të dalë nga pakti, paralajmëroi Presidenti Vladimir Putin.
Komentet e tij pasojnë akuzat e NATO-s të martën se Rusia e ka shkelur tashmë Traktatin e Forcave Bërthamore me Rreze të Mesme (INF).
Nënshkruar në vitin 1987 nga SHBA dhe BRSS, ai ndaloi përdorimin e të gjitha raketave me rreze të shkurtër dhe të mesme për të dy vendet.
Por Putin thotë se akuza është një pretekst që SHBA të lërë paktin. Në komentet televizive, udhëheqësi rus tha se shumë vende të tjera kishin zhvilluar armë të ndaluara sipas traktatit të INF. Presidenti i SHBA Donald Trump ka thënë më parë se vendi do të linte traktatin për shkak të veprimeve ruse.
Ç’ka ka thënë NATO?
Të martën, aleanca ushtarake perëndimore akuzoi zyrtarisht Rusinë për shkeljen e traktatit.
“Aleatët kanë arritur në përfundimin se Rusia ka zhvilluar dhe vendosur një sistem raketash, 9M729, i cili shkel traktatin e INF dhe paraqet rreziqe të rëndësishme për sigurinë euroatlantike”, thuhet në deklaratën e ministrave të jashtëm të NATO-s.
Në deklaratë thuhej se vendet anëtare mbështesin fuqimisht pohimin e SHBA se Rusia ka shkelur paktin.
Duke folur pas deklaratës së NATO-s, sekretari i shtetit i SHBA Mike Pompeo tha se Uashingtoni do ta braktisë traktatin e vitit 1987 pas 60 ditësh, nëse Moska nuk i çmonton raktetat që SHBA konsideron se përbëjnë shkelje të marrëveshjes.
Çfarë është Traktati i Forcave Bërthamore të Intermediat-Range (INF)?
Nënshkruar nga SHBA dhe BRSS në vitin 1987, marrëveshja e kontrollit të armëve i ndaloi të gjitha raketat bërthamore dhe jo-bërthamore me shkallë të shkurtër dhe të mesme.
Deri në vitin 1991, gati 2.700 raketa ishin shkatërruar. Të dy vendeve u lejuan të inspektojnë armët e tjetrit.
Në vitin 2007, Presidenti rus Vladimir Putin deklaroi se traktati nuk shërbente më për interesat e Rusisë. Ky veprim erdhi pasi SHBA u tërhoq nga Traktati i Raketave Anti-Ballistike në 2002.
Në vitin 2014, Presidenti amerikan Barak Obama akuzoi Rusinë për shkeljen e Traktatit të INF: Ai thuhet se vendosi të mos tërhiqet nga traktati nën presionin e udhëheqësve europianë, të cilët thanë se një veprim i tillë mund të rifillonte një garë armësh.
Hera e fundit që SHBA u tërhoq nga një traktat i madh i armëve ishte në vitin 2002, kur Presidenti Xhorxh W. Bush largoi SHBA-të nga Traktati anti-balistik i raketave, i cili ndaloi armët e projektuara për të luftuar raketat bërthamore balistike.
Masa e administratës së tij për të ngritur një mburojë raketore në Evropë alarmoi Kremlinin dhe u hoq nga administrata Obama në vitin 2009. U zëvendësua me një sistem mbrojtës të modifikuar në vitin 2016.