Dorëheqja e sekretarit amerikan të Mbrojtjes James Mattis është jo vetëm një shkëputje radikale nga veprimet e presidentit që ai ka shërbyer, por një parandjenjë për të ardhmen, një paralajmërim për vitin 2019 dhe më gjerë. Dhe, për të gjitha garancitë se bota po bëhet më e mirë, ka sfida të mëdha gjeopolitike për t’u përballur që ky optimizëm të bëhet real.
Pasazhet kryesore të letrës së dorëheqjes së Mattis përfshijnë deklarata që pohojnë se Shtetet e Bashkuara nuk mund t’i mbrojnë interesat e veta. “Duhet të përdorim të gjitha mjetet e fuqisë amerikane për të siguruar mbrojtjen e përbashkët”, thotë Mattis. “Është e qartë se Kina dhe Rusia, duan të formësojnë një botë në përputhje me modelin e tyre autoritar.” Këto janë kritika ashpërsisht të ashpra për Donald Trump, një president që ka denigruar dhe fyer aleatët.
Më shumë, vërejtjet e Mattis janë flamuj të kuq që sinjalizojnë kolapsin e ardhshëm të institucioneve dhe politikave të përbashkëta të shteteve demokratike.
Në Kinë, mediat janë në përputhje me partinë vitet e fundit. Interneti dhe mediat sociale sigurojnë një hapësirë për mospajtim, por zhduket shpejt, për shkak të modelit autoritar të Pekinit.
Putini tërhiqet dhe përparon. Ai ka nxitur presion mbi Ukrainën fqinje, së fundi në Detin e Azov, e cila shtrihet mes dy vendeve, ku anijet luftarake ruse gjuajtën anijet e dobëta të Ukrainës, pjesë e strategjisë së përgjithshme të Moskës. Putin po nxit presionin ndaj Bjellorusisë, më i vogli nga të tre shtetet sllave, për t’u integruar më ngushtë me Rusinë.
India, që parashikohet të jetë vendi më i populluar në botë për tre vjet, po bëhet më autoritar në vitin e pestë të sundimit të Narendra Modi. Institucionet demokratike të vendit mbijetojnë, por një centralizim i pamëshirshëm i autoritetit dhe një depërtimi i fuqisë së institucioneve relativisht të pavarura janë paralajmërime për pushtetin e pakontrolluar ekzekutiv.
2019 do të jetë një provë e madhe për Bashkimin Europian, jo vetëm për shkak se Britania e Madhe duhet të largohet në fund të marsit, por edhe për shkak të zgjedhjeve parlamentare të BE në maj.
Tani gjithnjë e më shumë po përdoret nacionalizmi dhe rritjea e forcës ushtarake për të rritur popullaritetin e atyre që e shohin globalizmin liberal si një kërcënim.
Bota, tani, më shumë se kurrë më parë, ende ka nevojë për stabilitet global për të shijuar frytet e revolucioneve mjekësore, bujqësore dhe teknologjike. 2019 do të jetë një terren kritik për përpjekjet për të krijuar një themel të fortë për atë stabilitet të kërkuar.
John Lloyd bashkëthemeloi Institutin Reuters për Studimin e Gazetarisë në Universitetin e Oksfordit. Librat e tij përfshijnë “Çfarë mediat po i bëjnë politikës” dhe “Fuqia dhe Historia”. Ai është një redaktor në Financial Times dhe themelues i Revistës FT./konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
2019, vit vendimtar për Evropën…
2019, viti i humbjeve të mëdha për Evropën…
