Pa një marrëveshje, largimi i Britanisë nga Bashkimi Evropian do të jetë një fatkeqësi.
Deri më tani, shumica e lajmeve dhe komenteve rreth Brexit flasin për mënyrën se si Londra dhe Brukseli do të menaxhojnë divorcin.
Më pak vëmendje i është kushtuar asaj se si qeveritë, kompanitë dhe qytetarët e përditshëm evropian do të ndryshojnë më 29 mars, kur Britania të lërë zyrtarisht Bashkimin Europian, me ose pa marrëveshje.
Por unë kam vetëm një pyetje: Çfarë do të ndodhë kur qindra miliona qytetarë të Bashkimit Evropian të shkëputen nga pompat financiare më të fuqishme të Evropës?
Për momentin, duket se e gjithë kjo do të ndodhë në mënyrën më të keqe të mundshme.
Theresa May, kryeministrja britanike, ka të ngjarë të dështojë me marrëveshjen e saj, sepse shumë anëtarë të Dhomës së Përbashkët nuk e mbështesin atë. Por Bashkimi Evropian këmbëngul se nuk do ta rishqyrtojë marrëveshjen.
Pa asnjë marrëveshje, marrëdhëniet tregtare midis Britanisë dhe Bashkimit Europian do të funksiononin sipas rregullave themelore të Organizatës Botërore të Tregtisë. Nëse Britania largohet nga bashkimi pa ndonjë marrëveshje dypalëshe tregtare, do të duhej të vendoset një regjim doganor midis Britanisë dhe fqinjëve të saj evropianë.
Industria e automobilëve është një shembull i shkëlqyer për të treguar se sa e komplikuar dhe e çrregullt do të jetë situata në rastin e Brexit pa marrëveshje. Zinxhirët e furnizimit mund të shkatërrohen.
Ata që e mbështetën Brexit, pretenduan se Britania mund të ruante nivelin e zakonshëm të tregtisë së lirë me kontinentin. Ato ishin thjesht ëndrra…
Pavarësisht dëmit që Brexit do të shkaktojë në 27 vendet e tjera të bashkimit, ata janë të palëkundur në mesazhin e tyre: Procesi do të jetë i dhimbshëm për të dy ne, por nuk mund t’ju lejojmë të ndryshoni rregullat.
Gjermania nuk dëshiron të humbasë blerësit britanikë, por nuk mund të lejojë që të sulmohet struktura e tregut të përbashkët.
Edhe nëse Gjermania do të ishte e gatshme të luante, çështja më e rëndësishme është se ku. Askush në Berlin nuk e di se çfarë tjetër t’i japë znj. May për të kapërcyer rezistencën e Parlamentit ndaj planit të tërheqjes. Kancelarja Angela Merkel thuhet se kërkoi Theresa Maj për të kuptuar në samitin e fundit të Brukselit, por, si në përpjekjet e mëparshme, nuk mori asnjë përgjigje të hollësishme.
Askush nuk dëshiron Brexit pa marrëveshje. Sa më shumë afrohen ligjvënësit e Westminsterit drejt humnerës Brexit, aq më shumë ata po përqafojnë një opsion të tretë: një referendum të ri.
Kjo natyrisht do të dëmtonte besueshmërinë e demokracisë. Ndarjet nëpër vend mund të shtohen dhe madje mund të jetë edhe më e vështirë për t’u shëruar.
Pra, mbeten dy mundësi: një votim i dytë ose një “rënie e lirë” në një zbrazëti ekonomike. Është koha që Britania të zgjedhë helmin e vet…