Kontinenti mund të shpëtojë NATO-n, por vetëm nëse mban anën e Uashingtonit në luftën e tyre me Pekinin.
Sipas New York Times, Presidenti i SHBA Donald Trump u ka thënë ndihmësve të tij në mënyrë të përsëritur se ai do të donte të tërhiqte Shtetet e Bashkuara nga aleanca. Ish-nënsekretari i Mbrojtjes, Michèle Flournoy, deklaroi se një hap i tillë do të shkatërronte 70 vjet punë të përpiktë për të krijuar ndoshta aleancën më të dobishme në histori.
Por Trump nuk është problemi i vërtetë, edhe pse sjellja e tij vulgare, dhe e pavetëdijshme e ka përkeqësuar situatën. Përkundrazi, problemi i vërtetë filloi menjëherë sapo Bashkimi Sovjetik u rrëzua dhe SHBA u angazhua edhe më shumë lidhur me sigurinë evropiane.
Mos harroni, një aleancë e tillë si NATO nuk është një klub ku anëtarët thjesht duan të rrijnë së bashku, të hanë ushqime të këndshme në samitjet vjetore dhe të flasin për çështjet botërore. Në thelbin e saj.
Pra, harrojini “vlerat e përbashkëta”, një “rendin e bazuar në rregulla” dhe “komuniteti trans-atlantik”, sepse kjo është vetëm dukja.
Arsyeja e vërtetë që Shtetet e Bashkuara u përfshinë në sigurinë evropiane në të kaluarën është sepse mendonte se ishte në interesin e vendit për të parandaluar çdo shtet të vetëm që të dominonte Europën dhe të kontrollonte fuqinë e bollshme industriale.
Shtetet e Bashkuara hynë në Luftën e Parë Botërore dhe në II për të parandaluar Gjermaninë nga arritja e këtij qëllimi, sepse udhëheqësit amerikanë kishin frikë se një shtet i tillë mund të ishte më i fuqishëm se Amerika dhe mund të përpiqej të ndërhynte në hemisferën perëndimore.
E njëjta logjikë shpjegon pse Shtetet e Bashkuara ndihmuan në formimin e NATO-s në vitin 1949 dhe mbajtën disa qindra trupa amerikane në Evropë për pjesën më të madhe të Luftës së Ftohtë. Qëllimi ishte të pengonin Bashkimin Sovjetik nga pushtimi i Europës.
Sfida kryesore strategjike me të cilën ballafaqohet sot NATO është strukturore: sot nuk ekziston ndonjë hegjemon i mundshëm në Evropë, dhe asnjë prej tyre nuk do të shfaqet së shpejti. Me fjalë të tjera, nuk ka vend që ka kombinimin e popullsisë, fuqisë ekonomike dhe fuqisë ushtarake që do ta lejonte atë të merrte përsipër dhe të qeveriste kontinentin.
Popullsia e Gjermanisë është shumë e vogël (dhe është në rënie dhe plakje), dhe forcat e saj të armatosura janë shumë të dobëta.
Rusia është ende një hije e zbehtë e ish-Bashkimit Sovjetik. Për më tepër, popullsia e Rusisë aktualisht është rreth 140 milionë (dhe parashikohet të bjerë gjithashtu), ndërsa anëtarët evropianë të NATO-s kanë një popullsi më të madhe se 500 milionë. Evropa e NATO-s ka një PBB të mbi 15 trilionë dollarë; Rusia më pak se 2 trilionë dollarë. Për ta thënë ndryshe, ekonomia e Rusisë është më e vogël se ajo e Italisë.
Të ballafaquar me realitete të tilla të vështira, mbrojtësit e NATO-s tregojnë se aleatët e NATO-s në Amerikë kanë demonstruar vlerat e tyre duke luftuar me Shtetet e Bashkuara në vende si Afganistani. Nuk ka dyshim se ata kanë sakrifikuar para dhe jetë në këtë përpjekje të përbashkët, dhe amerikanët duhet të jenë mirënjohës për kontributin e tyre.
Por mbështetja e aleatëve nuk ishte kurrë e domosdoshme: Shtetet e Bashkuara mund të kishin luftuar vetëm, nëse do të dëshironin.
Në të kundërt, asnjë nga aleatët e NATO-s nuk mund të ndërmarrë asnjë veprim serioz ushtarak pa mbështetje të konsiderueshme nga SHBA. Për këtë arsye, NATO sot është më shumë mbrojtës sesa partneriteti, prandaj Trump vazhdon të pyesë nëse të qenit në aleancë është ende në interes të Amerikës.
Nuk është çudi që evropianët janë vërtet të shqetësuar se Shtetet e Bashkuara mund të largohen. Udhëheqësit e SHBA kanë luajtur me këtë ide në të kaluarën (si në Amendamentin e Mansfieldit të vitit 1971), por kërcënimet për t’u tërhequr nuk ishin shumë të besueshme. Megjithatë, sot janë, dhe evropianët e dinë atë.
Ndërkohë, rritja e Kinës vazhdon të tërheqë vëmendjen e SHBA nga Evropa dhe Azia, dhe nuk ka arsye të mendosh se kjo do të ndryshojë. Kina duket se do të jetë një rival më i frikshëm se Bashkimi Sovjetik, prandaj dyshohet se gatishmëria e Amerikës për mbrojtjen e Evropës do të vazhdojë të zbehet.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Merkel-Makron, “shpëtimtarët” e Evropës…
Lojtarët e rinj politikë në Evropë
