Ne e dënojmë pushtimin e paligjshëm të Rusisë, që vazhdon të rrezikojë paqen ndërkombëtare pesë vjet pas fillimit.
Pesë vjet më parë, Rusia sfidoi rëndë idenë e një Evrope të qetë dhe të lirë. Me agresionin e saj kundër Ukrainës dhe aneksimin e paligjshëm të Krimesë, Rusia haptazi demonstroi përbuzjen e saj për parimet e së drejtës ndërkombëtare dhe paraqiti një kërcënim serioz për sigurinë evropiane.
Sot, populli i Ukrainës është më i bashkuar se kurrë në mbështetjen e tyre për orientimin evropian të vendit të tyre. Ukraina ende ka shumë detyra dhe reforma për të zbatuar, por përparim mbresëlënës është bërë pavarësisht agresionit të vazhdueshëm rus. Ukraina e sotme është thellësisht e ndryshme nga Ukraina para 2014 dhe kurrë nuk ka qenë kurrë kaq afër Evropës dhe vlerave evropiane.
Në të kundërt, Krimeja nën pushtimin rus nuk po përparon. Njerëzit që jetojnë atje janë gjithnjë e më të izoluar dhe gjendja në lidhje me të drejtat e njeriut dhe kushtet socio-ekonomike vazhdon të përkeqësohet.
Aneksimi i paligjshëm i Krimesë, një akt i dënuar nga bashkësia ndërkombëtare, ka rrezikuar sistemin ndërkombëtar të bazuar në rregulla. Referendumi i paligjshëm në Krime më 16 mars 2014 u gjykua si i paligjshëm dhe i pavlefshëm nga bashkësia ndërkombëtare. Gjatë këtyre pesë viteve të kaluara, komuniteti ka bërë thirrje, në terma më të fuqishëm, për rivendosjen e integritetit territorial të Ukrainës. Sanksionet dhe politika e mosnjohjes e ndjekur nga vendet anëtare të BE, NATO-s dhe G7 pasqyrojnë përpjekjet tona për të refuzuar që pushtimi ilegal i çdo territori të një vendi sovran mund të bëhet normë në shekullin e 21-të.
Foto e marrë nga Irish Times
Misioni i Kombeve të Bashkuara për Monitorimin e të Drejtave të Njeriut dhe organizata të tjera ndërkombëtare kanë raportuar shkelje të rënda të të drejtave të njeriut në Krime kundër pakicës etnike tatarike të Krimesë, ukrainasve etnikë, pakicave fetare ortodokse jo-ruse dhe aktivistëve të shoqërisë civile. Arrestime arbitrare, zhdukje me forcë, keqtrajtim dhe tortura dhe të paktën një ekzekutim jashtëgjyqësor janë dokumentuar. Një numër i madh i të burgosurve politikë dhe të paraburgosurve në pritje të gjykimit janë transferuar nga Krimeja në Federatën Ruse, pavarësisht faktit se kjo praktikë është rreptësisht e ndaluar nga ligji ndërkombëtar humanitar.
Vitin e kaluar u rritën tensionet në Detin Azov. Ndërtimi i urës së Kerçit nga Rusia nuk është vetëm një shkelje tjetër e sovranitetit dhe integritetit territorial të Ukrainës, por është përdorur gjithashtu si një mjet për të krijuar vonesa në trafik për anijet që kalojnë nga portet e Ukrainës në Detin e Azov, duke penguar lundrimin e lirë dhe duke imponuar vështirësi shtesë në ekonominë e Ukrainës, veçanërisht në qytetet portuale të Mariupol dhe Berdyansk. Sulmi i pajustifikuar ndaj anijeve ukrainase pranë ngushticës Kerç më 25 nëntor 2018, konfiskimi i tyre dhe ndalimi i paligjshëm i ekuipazheve të tyre përbënin një shkelje të hapur të së drejtës ndërkombëtare. Ne i bëjmë thirrje Rusisë që të lirojë detarët e arrestuar ukrainas, të kthejë anijet e kapura dhe të përmbushë angazhimet e saj ndërkombëtare duke siguruar lundrim të lirë në Detin Azov dhe ngushticën Kerç.
Sistemi i bazuar në rregulla ndërkombëtare që është thelbësor për sigurinë tonë të përbashkët globale është minuar dhe ne duhet të jemi të gatshëm të respektojmë të drejtën ndërkombëtare dhe sigurinë tonë individuale dhe kolektive.
Foto e marrë nga Wall Street Journal
Një mësim tjetër është se ne duhet të forcojmë elasticitetin e shoqërive tona kundër formave të ndryshme të sulmeve dhe ndërhyrjeve. Ukraina ka bërë përparim të vërtetë në këtë drejtim gjatë pesë viteve të fundit, mbështetur nga partnerët e saj. Vende të tjera evropiane kanë mësuar nga ngjarjet në Ukrainë dhe po punojnë për të përmirësuar elasticitetin e tyre.
Europa dhe partnerët e saj transatlantikë kanë demonstruar aftësinë e tyre për t’u bashkuar përballë sfidave të jashtme, por ne duhet të vazhdojmë të forcojmë elasticitetin tonë ndaj përpjekjeve për të prishur këtë unitet ose për të dobësuar sigurinë tonë kolektive. Ne do të vazhdojmë politikën tonë të mosnjohjes në lidhje me aneksimin e paligjshëm të Krimesë dhe do të vazhdojmë të dënojmë agresionin e Rusisë kundër Ukrainës edhe më fort.
Sigurimi i ndihmës për Ukrainën është vendimtar, pasi siguria e Ukrainës është e lidhur me sigurinë e të gjithë Evropës. Politika e sanksioneve të koordinuara ndërkombëtare i dërgon një mesazh të qartë Rusisë se mosrespektimi i së drejtës ndërkombëtare ka pasoja. Ne as nuk do ta harrojmë dhe as nuk do ta braktisim Krimenë.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Pse deti Azov është ‘molla e sherrit’?
Incident në Detin Azov/ Rusia sulmon anijet ukrainase
Rreziqet që vijnë nga Azovi
