Pështyma prodhohet nga gjëndrat e pështymës dhe është shumë e rëndësishme për një gojë të shëndetshme.
Lag ushqimin, heq grimcat e ushqimit nga dhëmbët dhe mishrat, dhe ndihmon njerëzit me gëlltitje. Përveç kësaj, pështymja përmban minerale të tilla si kalciumi dhe fosfati që ndihmojnë në mbajtjen e dhëmbëve të fortë dhe në prishjen e dhëmbëve.
Goja e thatë, e quajtur edhe kserostomia është një gjendje ku goja nuk ka pështymë të mjaftueshme për ta mbajtur gojën të lagur. Goja e thatë mund të ndodhë me këdo herë pas here – për shembull, kur është nervoz apo i stresuar. Megjithatë, kur goja e thatë vazhdon, ajo mund të bëjë përtypjeb, gëlltitjen dhe madje edhe të folurin të vështirë.
Goja e thatë gjithashtu rrit rrezikun për prishjen e dhëmbëve ose infeksionet kërpudhore në gojë, sepse pështyma ndihmon në ruajtjen nga mikrobet e dëmshme.
Goja e thatë nuk është një pjesë normale e plakjes. Nëse mendoni se keni gojën e thatë, shihni dentistin apo mjekun për të gjetur se cfarë e shkakton atë.
Ka disa shkaqe të mundshme të gojës së thatë:
Efektet anësore të disa ilaçeve. Qindra ilaçe mund të shkaktojnë gjëndrat e pështymës për të bërë më pak pështymë. Për shembull, ilaçet për presionin e lartë të gjakut, depresionin dhe problemet e kontrollit të fshikëzës shpesh shkaktojnë gojë të thatë.
Sëmundjeve. Sindroma e Sjögrenit, HIV / AIDS, dhe diabeti mund të shkaktojnë të gjithë gojën e thatë.
Terapia e rrezatimit. Gjendrat e pështymës mund të dëmtohen nëse ato janë të ekspozuara ndaj rrezatimit gjatë trajtimit të kancerit.
Kimioterapia. Barnat e përdorur për të trajtuar kancerin mund ta bëjnë pështymën më të trashë, duke shkaktuar që goja të ndjehet e thatë.
Dëmi nervor. Plagosja në kokë ose në qafë mund të dëmtojë nervat që pengojnë gjëndrat e pështymës për të prodhuar pështymë.
Simptomat e gojës së thatë përfshijnë:
-Një ndjenjë e thatë në gojë;
-Problem me përtypjen, gëlltitjen dhe të folurin;
-Një ndjenjë e thatë në fyt;
-Një gjuhë e thatë;
-Plagë të gojës;
-Një infeksion në gojë;
-Fryma e keqe;
Diagnoza:
Mjeku ose dentisti do të shqyrtojë historinë tuaj mjekësore dhe do të pyesë për ndonjë ilaç që merrni. Ai mund të sugjerojë edhe teste gjaku ose një test që mat sasinë e pështymës që prodhoni.
Trajtimi:
Në varësi të shkakut të gojës së thatë, mjeku mund të rekomandojë trajtimin e duhur. Për shembull, nëse ilaçi shkakton gojën e thatë, mjeku ose dentisti mund të këshillojë ndryshimin e barnave ose rregullimin e dozave ose mund të përshkruajë një zëvendësim të pështymës.
Ka edhe hapa vetë-kujdesi që mund të merrni për të ndihmuar në lehtësimin e gojës së thatë, të tilla si pirja e shumë uji, përtypja e cimcakizit pa sheqer, dhe shmangia e duhanit dhe alkoolit. Kujdesi i duhur oral në shtëpi dhe kontrolli i rregullt i dhëmbëve do t’ju ndihmojnë të mbani gojën të shëndetshme.
Këshilla të dobishme:
Ju mund të lehtësoni simptomat e gojës së thatë duke:
-Pirja e ujit ose pijeve pa sheqer shpesh.
-Pirja e ujit ose një pije pa sheqer gjatë ngrënies. Kjo do të bëjë më të lehtë përtypetjen dhe gëlltitjen. Mund të përmirësojë gjithashtu shijen e ushqimit.
-Shmangia e pijeve me kafeinë, të tilla si kafe, çaj, dhe soda. Kafeina mund të thajë gojën.
-Përtypja e çamçakëzit pa sheqer për të stimuluar rrjedhjen e pështymës; agrumet, kanellat ose karamelet me nenexhik janë zgjedhje të mira
-Shmangia e ushqimeve të djegura ose të kripura, të cilat mund të shkaktojnë dhimbje dhe gojë të thatë.
-Shmangia e duhanit ose alkoolit.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
