MENU
klinika

Almanak

Histori/ Çfarë ka ndodhur më 5 qershor?

05.06.2019 - 08:04

70 – Perandori romak Titus dhe legjionet e tij rrëzojnë murin e Jeruzalemit dhe hyjnë në qytet; djegin, plaçkisin, vrasin zënë rob, dhunojnë.

Titus kishte pasuar në fron babain e tij, Vespasian, duke u bërë Perandori i parë romak që e trashëgoi pushtetin nga prindi biologjik.

Titus njihet si perandor i mirë; ai përfundoi Koloseun në Romë; u tregua bujar në lehtësimin e vuajtjeve të shkaktuara nga shpërthimi i Vezuvit në vitin 79, dhe nga një zjarr në Romë më 80. Pliny Plaku ia përkushtoi Historinë e Natyrës perandorit Titus.

Në kontrast me këtë portretizim në historitë romake, në kujtesën hebraike Titus mbahet si shtypës i keq dhe shkatërrues i tempullit.

Për shembull, një legjendë e përshkruan Titus se ka kryer marrëdhënie seksuale me një prostitutë mbi një libër të Torës brenda tempullit gjatë shkatërrimin e tij.

1257 – Krakov, në Poloni, merr të drejtat e qytetit – i ngritur mbi një vendbanim të epokës së gurit, Krakovi është sot qyteti i dytë më i rëndësishëm i Polonisë. Çka filloi si një fshat i vogël mbi një kodër arriti të bëhej një qendër tregtare sllave në vitin 965.

1883 – Lindi John Maynard Keynes, ekonomist britanik, mendimet radikale të të cilit ndikuan teorinë dhe praktikën e makroekonomisë moderne, dhe politikat ekonomike qeveritare. Në vitin 1999, revista Time e përfshiu Keynes në listën e 100 personave më të rëndësishme dhe më me ndikim të shekullit të 20, duke komentuar se ideja e tij radikale që qeveria të shpenzojë më shumë para sesa ka është një nga arsyet që kapitalizmi vazhdon të ekzistojë. Ishte John Maynard Keynes i cili bëri këtë vëzhgim ironik: “Nëse i keni borxh bankës 100 stërlina ju keni problem. Por në qoftë se ju i keni borxh një milion, banka ka problem”. John Maynard Keynes vdiq më 1946.

1898– Lindi Fredriko Garsia Lorka Fuente Vaqueros. Ai ishte poet, shkrimtar, dramaturg, drejtor teatri. Fredriko Garsia Lorka është i njohur ndërkombëtarisht për pjesëmarrjen e tij në luftën civile spanjolle ku udhëhoqi forcat anti-fashiste për të penguar forcat fashiste të udhëhequra nga gjenerali Francisco Franco.

Poeti dhe dramaturgu spanjoll Federico Garcia Lorca vdiq më gusht 1936. Mendohet se u vra nga ushtarët e Frankos, 3 ditë para shpërthimit të Luftës Civile. Ishte 32 vjeç.

Në vitin 2008, një gjykatës spanjoll vendosi të hetojë vdekjen e Lorkas, dhe kërkoi hapjen e varrit të poetit për ekzaminim – varri u gjet i zbrazët. Të debatueshme mbeten gjithashtu motivet dhe hollësitë e vrasjes; janë sugjeruar edhe motive personale, jo-politike.

Ndërsa autori Ian Gibson (The Assassination of Federico Garcia Lorca), shkruan se vrasja Lorcas ishte pjesë e një fushate vrasjesh masive për eliminimin e mbështetësve të Frontit Popullor marksist në Spanjë.

1942 – Lufta e Dytë Botërore: Shtetet e Bashkuara i shpallin luftë Bullgarisë, Hungarisë dhe Rumanisë.

1942 – Ian Fleming bëhet student i pare i diplomuar nga një shkollë spiunazhi në Kanada, e quajtur “Special 25”. Stërvitjen në këtë shkollë, Fleming do të përdorte më vonë për të krijuar karakterin letrar James Bond për romanet me agjentin 007.

1947 – Plani Marshall: Në një fjalim në Universitetin e Harvardit, Boston, SHBA, Sekretari i Shtetit, George Marshall, bën thirrje për ndihmë ekonomike në Evropën të shkatërruar nga lufta. Pas një konference gjashtëjavëshe diskutimesh të dështuara me sovjetikët në lidhje me një rindërtim të mundshëm, Shtetet e Bashkuara arritën në përfundimin se kjo çështje nuk priste: “Qëllimi duhet të jetë rimëkëmbja ekonomike në mënyrë që të lejohet lindja e kushteve politike dhe sociale në të cilat institucionet e lira mund të ekzistojnë.” Në mënyrë të veçantë, në fjalimin e tij, Marshall kishte përfshirë një ftesë për sovjetikët. Por Stalini nuk u përgjigj dhe më pas thirri udhëheqësit e vendeve komuniste në Moskë, u ofroi ndihma, duke u thënë që të mos përfshiheshin në Planin Marshall.

1967 -Lufta 6-ditëshe: Izraeli fillon papritur sulmet ndaj fushave ushtarake të aviacionit të Egjiptit në përgjigje të mobilizimit të forcave egjiptiane në kufirin izraelit . Vetëm pas 8 vjetësh Kanali i Suezit do të hapej, i mbyllur që prej fillimit të kësaj lufte.

1968 – Robert F. Kennedy, kandidat për president i SHBA, dhe vëllai i presidentit të vrarë me 1963, Xhon Kenedy, qëllohet në Hotelin Ambasador në Los Anxhelos, nga Sirhan Sirhan. Robert Kennedy vdes të nesërmen.

1981 – SHBA; Qendra për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve njofton se pesë njerëz në Los Angeles, Kaliforni kanë një formë të rrallë të pneumonisë që shfaqet vetëm tek pacientët me sistemet imun të dobësuar – vonë do të rezultonte se këto ishin rastet e para të sëmundjes SIDA ose AIDS.

2004- Vdiq pas një sëmundje të gjatë presidenti i 40 i SHBA-së, Ronald Reagan. Ai kishte lindur më 6 shkurt 1911.

Ronald Regan ishte president për dy mandate presidenciale, 8 vjet rresht në vitet 1980 dhe sot ai konsiderohet si një nga presidentët më të admiruar nga amerikanët. Presidenti Regan vlerësohet për kontributin e tij për t’i dhënë fund Luftës së Ftohtë me ish Bashkimin Sovjetik, për rigjallërimin e ekonomisë amerikane, që në ato vite ishte në krizë, si dhe për frymëzimin e ndjenjës së optimizmit për shumë amerikanë. Ai njihej për aftësitë e tij të veçanta të komunikimit me njerëzit.

U shfaq në Teatrin e Operas dhe Baletit

“La Boheme” e Puccinit, një opera për rritjen

Dita e lindjes dhe e vdekjes së William Shakespeare

Shkrimtari që ngriti artin poetik në majat më të larta

Vdekja e dy kolosëve të letërsisë botërore

Sot shënohet Dita Ndërkombëtare e Librit