Kanidati favorit për të pasuar Theresa May si udhëheqëse e Partisë Konservatore dhe kryeministre, ka shtruar edhe një here çështjen e “projekt-ligjit të divorcit” nga Bashkimi Evropian (BE) si pjesë e strategjisë së tij Brexit.
Boris Johnson ka kërcënuar të mos japë paratë derisa të marrë një marrëveshje më të mirë me BE sesa ajo e negociuara nga Theresa May.
Pra, çfarë i detyrohet Britania e Madhe Bashkimit Europian dhe çfarë mund të ndodhë nëse paratë nuk paguhen?
E ashtuquajtura “faturë e divorcit” janë paratë që Mbretëria e Bashkuar ra dakord t’i paguajë BE pas largimit më 29 mars (data e Brexit që është shtyrë deri më 31 tetor).
Zyrtarisht quhet zgjidhje financiare (jozyrtarisht, “faturë divorci”) dhe u negociua si pjesë e Marrëveshjes së largimit nga BE.
Marrëveshja e tërheqjes ishte marrëveshja që do të shihte Britaninë e Madhe të largohej nga BE më 29 mars dhe pastaj të hynte në një periudhë tranzicioni deri më 31 dhjetor 2020. Gjatë kësaj periudhe, marrëdhëniet tregtare mes Britanisë dhe BE-së do të mbeteshin të njëjta, duke lejuar të dyja palët të përpiqeshin të zgjidhin një marrëveshje të ardhshme tregtare.
Megjithëse nuk është më një anëtare e BE-së, Britania e Madhe do të paguante në buxhetin e BE-së ashtu siç bën tani (dhe merr fonde). Por marrëveshja u refuzua tri herë nga deputetët.
Marrëveshja e largimit (rënë dakord në nëntor 2018) përcaktoi se sa duhet të paguajë Britania për të shlyer të gjitha detyrimet e saj.
Qeveria e Britanisë së Madhe vlerësoi se do të kushtonte midis £ 35 miliardë (39 miliardë) dhe £ 39 miliardë (44 miliardë euro). Pjesa më e madhe e projektligjit ishin kontributet e Britanisë në buxhetet e BE 2019 dhe 2020.
Zyra për Përgjegjësi Buxhetore (OBR), mbikëqyrësja e financave publike të Britanisë së Madhe, e vlerëson këtë £ 16.4bn (18 miliardë euro).
OBR pret që shumica e parave, rreth tre të katërtat e totalit, do të paguhen deri në vitin 2022, me disa pagesa relativisht të vogla, prej rreth 100 milion eurosh.
Disa kanë sugjeruar të mos i paguajnë paratë, por Instituti për Qeverisje (IFG), thotë se refuzimi mund të çojë në një sfidë ligjore. Ai thotë: “BE mund të kërkojë dëmshpërblim nëpërmjet Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë ose Gjykatës së Përhershme të Arbitrazhit, të dyja të vendosura në Hagë”.
Kur bëhet fjalë për bisedimet e ardhshme me BE-në, si negociimi i një marrëveshjeje të tregtisë së lire, refuzimi i pagesës nënkupton marrëdhënie të këqija.
BE ka thënë vazhdimisht se do të fillojë negociatat tregtare sapo çështja e detyrimeve financiare, të drejtat e qytetarëve dhe kufiri irlandez të jenë zgjidhur.
Kontributet financiare të Mbretërisë së Bashkuar për ato programe specifike të BE do të përcaktohen në negociatat mbi marrëdhëniet e ardhshme të Mbretërisë së Bashkuar me BE-në.