Turqia javën e kaluar pranoi dërgesat e para të një sistemi mbrojtës ajror rus të avancuar, S-400. Dhe tani ndohemi në një pikë delikate, sepse në rastin më të keq mund të nxisë tërheqjen e Turqisë nga aleanca 70 vjeçare.
Shtetet e Bashkuara dhe partnerët e tjerë të NATO-s kanë tre kundërshtime legjitime për blerjen turke të S-400.
E para dhe më e dukshme është kompromisi i mundshëm i sigurisë së NATO-s nëse S-400 është integruar në sistemet më të gjera të mbrojtjes ajrore të aleancës.
Së dyti, aleanca është e shqetësuar për luftëtarin F-35 të prodhuar nga Shtetet e Bashkuara.
Së fundi, ai dërgon një mesazh të keq gjeopolitik kur një anëtar i rëndësishëm i NATO-s bën një blerje armësh nga një kundërshtar i cili vazhdimisht e teston dhe sfidon aleancën.
E gjithë kjo ndodh në një sfond mosmarrëveshjesh të tjera turke me Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimin Evropian.
Sa e rëndë është kjo përçarje? Dhe çfarë mund të bëhet për të shpëtuar marrëdhënien?
Perëndimi duhet të punojë drejt një rezultati që, minimalisht, e mban Turqinë ende si një anëtar funksional dhe kontribues të NATO-s.
Një çelës i dytë është të zhvendoset debati larg kontekstit të tanishëm të një mosmarrëveshjeje. Ka 29 kombe në NATO dhe një anëtare e 30-të – Maqedonia Veriore – me siguri do të hyjë në fund të këtij viti ose në fillim të ardhshëm.
Një zë i aleancës së bashkuar nevojitet për të bindur Turqinë se blerja e S-400 është një gabim, por jo fundi i pjesëmarrjes së Turqisë në NATO.
Së treti, aleatët e NATO-s duhet të mendojnë më kreativisht se si t’i adresojnë shqetësimet specifike rreth sistemit.
Jeta është plot zgjedhje, për individët dhe kombet. Nëse Turqia zgjedh të vazhdojë me të gjithë blerjen e S-400, të dyja palët në këtë mosmarrëveshje duhet të punojnë për të krijuar një rezultat të pranueshëm që nuk thyen aleancën, por gjithashtu ruan integritetin e mbrojtjes ajrore të NATO-s dhe teknologjinë e F- 35. Kjo mund të bëhet, por do të duhet shumë punë dhe gatishmëri për kompromis.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Erdogan, kundër NATO-s e SHBA-së për Putinin
“Nëse SHBA nuk na i shet sistemet e mbrojtjes…”
