Në vitin 2001, Gordon Chang, një avokat amerikan që kishte kaluar shumë vite në Hong Kong dhe Shanghai, botoi një libër me parathënie të titulluar “Kolapsi i Ardhshëm i Kinës”. Në atë kohë, teza dukej e pamundur.
Duket shumë më pak e pamundur tani.
Kina, ose, përkundrazi, regjimi kinez, është në telashe.
Hong-Kongu është në muajin e tij të katërt të protestave. Ekonomia kineze po rritet me ritmin e saj më të ngadaltë në 27 vjet.
Ndërkohë, kapitali po ikën nga Kina, rreth 1.2 trilionë dollarë në dekadën e kaluar, ndërsa investitorët e huaj vinë në tregjet kineze. Iniciativa Rruga e re e Mëndafshtë duket gjithnjë e më shumë si një moçal korrupsioni, keqinvestimi dhe borxhesh. Opsionet e saj hakmarrëse përballë luftës tregtare të Donald Trump janë të këqija dhe të pakta. Dhe presidenti Xi Jinping ka krijuar një kult personaliteti, pak a shumë si Mao Zedong, perandori i fundit katastrofik i Kinës.
E mbani mend “ëndrrën kineze”, vizionin e Xi për Kinën si një shtet modern, i fuqishëm dhe “i moderuar mirë”? Harrojeni. Detyra aktuale për udhëheqjen kineze është të shmangë një makth të plotë të izolimit ndërkombëtar, rënies ekonomike dhe revoltës së brendshme.
Pyetja është nëse kjo është akoma e mundur.
Studiues si Larry Diamond dhe Minxin Pei kanë vërejtur se diktaturat priren të kenë një jetëgjatësi afro 70-vjeçare. Dhe tani Pekini rrezikon shumë.
Një goditje e stilit Tiananmen ndaj protestuesve do të theksonte egërsinë dhe paaftësinë e regjimit, do të shkatërronte Hong Kongun si një kapital financiar global dhe do të nxiste fqinjët e Kinës të armatoseshin dhe t’i afroheshin Uashingtonit.
Por duket se tregohet gjithnjë e më shumë se despoti aktual i Kinës nuk është më i ndriçuar se despotet diku tjetër, dhe njerëzit e Kinës nuk janë më pak të etur për të pasur atë që njerëzit kanë diku tjetër: drejtësi, të drejta, liri nga frika, liri.
CBret L. Stephens ka qenë një kolumnist i Opinion me The Times që nga Prilli i vitit 2017. Ai fitoi një çmim Pulitzer për komente në The Wall Street Journal në 2013 dhe më parë ishte redaktor kryesor i The Jerusalem Post.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
70 vitet e progresit të Kinës
“Lufta” me Kinën/ Çfarë synon SHBA?
