Albanologu Robert Elsie, ka lënë një sërë dokumentesh, studimesh, zbulimesh e plot të tjera, kushtuar Shqipërisë dhe shqiptarëve – një popull burim frymëzimi, me një histori “intriguese” edhe për shumë albanologë. Janë një pasuri e rrallë, studimet e tij dhe jo vetëm./Konica.al
Elsie, ka shkruar në faqen e tij: “Këtu është një tekst i hershëm (viti 1493) për Shqipërinë dhe për Ballkanin perëndimor, duket se është përshkrimi më i hershëm i Shqipërisë nga Evropa qendrore”.
Bëhet fjalë për një tekst të vitit 1493, me autor gjermanin Hartmann Schedel, mjek, humanist dhe historian.
“Këtu është një tekst i hershëm (viti 1493) për Shqipërinë dhe për Ballkanin perëndimor, duket se është përshkrimi më i hershëm i Shqipërisë nga Evropa qendrore,” – ka shkruar Elsie.
Ja çfarë shkruante, Schedel: “Shqipëria ishte dikur pjesë e Maqedonisë dhe i përkiste asaj. Pjesë e saj janë dy qytete dikur të famshme, Durrësi dhe Apollonia. Gjuha e këtij populli nuk kuptohet as nga grekët dhe as nga sllavët. Hamzai i madh ishte nga kjo tokë. I lindur nga prindër të krishterë, ai hoqi dorë nga besimi i krishterë dhe u konvertua në muhamedanizmin e pakuptimtë. Por, po aq lehtësisht sa refuzoi besimin kristian, ai refuzoi edhe supersticionin muhamedan dhe u kthye tek zakonët e të parëve.
Kështu, megjithëse respektonte të dy besimet, ai preferonte të vdiste si i krishterë, më shumë sesa, si turk. Ai vdiq shumë pak kohë, pas rënies së Kostandinopojës. Ai u pasua nga Gjergj Skënderbeu, i lindur nga prindër fisnikë, që kaloi shumicën e kohës me armë dhe në luftë, duke bërë beteja në emër të krishtërimit. Ai mundi dhe asgjësoi ushtri të mëdha turqish dhe i vetëm, e mbajti rajonin besnik të Ungjillit të Krishtit. Megjithatë, thuhet se pjesa më e madhe e vendit është shkatërruar nga forcat e armiqve të tij. Mbreti Alfons, shpesh dërgonte armë në Shqipëri. Ai mori qytetin e Krujës, nën kontrollin e tij dhe e mbrojti nga turqit.
Djali i vëllait të Skënderbeut të sipërpërmendur, që ishte aleat me turqit, u burgos nga kushëriri i tij. Ai iu dërgua mbretit Alfons dhe u burgos. Papa Kalikstus i ofroi Skënderbeut ndihmë në formën e parave”.
Ndërkohë në faqen e Elsie-t, shkrimet shoqërohen edhe me disa fotografi nga rajonet shqiptare, këto realizuar nga Jozef Sekeli, në vitin 1863. Ai mësohet të ketë qenë pjesë e ekspeditës së albanologut të njohur, Johan Georg fon Hahn.
Pamjet e mësipërme, të asaj kohe, na sjellin para syve Shkodrën, Prizrenin dhe Ohrin!
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Serbët vranë 500 000 shqiptarë’
‘Pas Lasgushit dhe Migjenit do të ulet dhe Naimi’
