Nënushqyerja tek njerëzit e moshuar është serioze sepse rrit rrezikun e frakturave, problemeve pas operacionit, plagëve të presionit dhe infeksioneve.
Nëse ndodhë ndonjë prej këtyre problemeve, ka më shumë të ngjarë të jenë të rënda te njerëzit që nuk janë të ushqyer.
Njerëzit e moshuar rrezikojnë të mos ushqehen për shumë arsye:
Ndryshimet në lidhje me moshën në trup:
Në trupin e të moshuarëve , prodhimi dhe ndjeshmëria ndaj hormoneve (të tilla si hormoni i rritjes, insulina dhe androgjenet) ndryshojnë. Si rezultat, njerëzit e moshuar humbasin indin e muskujve (një gjendje e quajtur sarkopenia). Nën ushqyerja dhe ulja e aktivitetit fizik përkeqësojnë këtë humbje. Gjithashtu, humbja që lidhet me moshën e indeve të muskujve përbën shumë nga komplikimet e nën ushqyerjes tek njerëzit e moshuar, siç është një rrezik më i lartë i infeksioneve.
Njerëzit e moshuar kanë tendencë të ndjehen të ngopur më shpejt dhe kanë më pak oreks. Kështu, ata mund të hanë më pak. Ata gjithashtu mund të hanë më pak, sepse ndërsa njerëzit plaken, aftësia për të shijuar dhe ndjerë erë zvogëlohet, duke zvogëluar kënaqësinë e ushqimit. Aftësia për të absorbuar disa lëndë ushqyese është zvogëluar.
Disa të moshuar prodhojnë më pak pështymë, duke rezultuar në probleme të dhëmbëve dhe vështirësi në gëlltitje.
Crregullimet: Shumë çrregullime që kontribuojnë në ushqyerje janë të zakonshme tek të moshuarit:
Depresioni mund të shkaktojë humbje të oreksit.
Një goditje në tru ose dridhje mund ta bëjë të vështirë përtypjen, gëlltitjen ose tretjen e ushqimit.
Artriti ose dëmtimet e tjera fizike, të cilat zvogëlojnë aftësinë për të lëvizur, mund ta bëjnë më të vështirë blerjen dhe përgatitjen e ushqimit.
Çrregullimet e malabsorbimit ndërhyjnë në thithjen e ushqyesve.
Kanceri mund të zvogëlojë oreksin dhe të rrisë nevojën e trupit për kalori.
Demenca mund t’i bëjë njerëzit të harrojnë të hanë ose të mos jenë në gjendje të përgatisin ushqim dhe kështu të humbin peshë. Njerëzit me çmenduri të përparuar nuk mund të ushqehen dhe mund t’u rezistojnë përpjekjeve të të tjerëve për t’i ushqyer.
Problemet e dhëmbëve (siç janë protezat e papërshtatshme ose sëmundja e mishit të dhëmbëve) mund ta bëjnë përtypjen dhe kështu tretjen e ushqimit më të vështirë.
Anorexia nervosa që ka qenë e pranishme për një kohë të gjatë mund të përkeqësohet nga një ngjarje vonë në jetë, siç është vdekja e partnerit ose frika nga plakja.
Ilacet :
Shumë prej ilaçeve të përdorura për të trajtuar çrregullimet e zakonshme tek njerëzit e moshuar (të tilla si depresioni, kanceri, dështimi i zemrës dhe presioni i lartë i gjakut) mund të kontribuojnë në nën ushqyerje. Ilaci mund të rrisë nevojën e trupit për lëndë ushqyese, të ndryshojë mënyrën se si trupi përdor lëndë ushqyese ose ulë oreksin. Disa ilaçe shkaktojnë diarre ose kanë efekte anësore që ndërhyjnë në të ngrënë, të tilla si nauze dhe kapsllëk.
Situata e të jetuarit:
Të moshuarit që jetojnë vetëm mund të jenë më pak të motivuar për të përgatitur dhe hanë ushqim. Ata mund të kenë fonde të kufizuara, duke i bërë ata të blejnë ushqim të lirë, më pak ushqyes ose më pak ushqim total. Ata mund të jenë fizikisht të paaftë ose kanë frikë të dalin për të blerë ushqim ose mund të mos kenë transport për në një dyqan ushqimesh.
Njerëzit e moshuar që jetojnë në institucione kanë edhe më shumë pengesa për ushqimin e duhur:
-Ata mund të jenë të hutuar dhe të paaftë të thonë kur kanë uri ose çfarë do të donin të hanin;
-Ata mund të mos jenë në gjendje të zgjedhin ushqimet që i pëlqejnë;
-Ata mund të mos jenë në gjendje të ushqehen vetë;
-Nëse hanë ngadalë, veçanërisht nëse ata duhet të ushqehen nga një anëtar i stafit, anëtarët e personelit mund të mos kenë ose të lejojnë kohë të mjaftueshme për t’i ushqyer sa duhet.
Të moshuarit që ndodhen në spital ndonjëherë kanë të njëjtat probleme.
Parandalimi dhe trajtimi:
Të moshuarit mund të inkurajohen të hanë më shumë, dhe ushqimi mund të bëhet më tërheqës. Për shembull, mund të shërbehen ushqime me shije të fortë ose të preferuar, në vend se ushqime me kripë të ulët ose me yndyrë të ulët.
Njerëzit e moshuar mund të ndjekin një dietë të veçantë (siç është dieta me kripë të ulët) sepse kanë një çrregullim (siç janë veshkat ose dështimi i zemrës). Sidoqoftë, dieta të tilla ndonjëherë janë të pakëndshme dhe nuk kanë shije.
Nëse është kështu, njerëzit mund të mos hanë mjaft ushqim. Në raste të tilla, ata ose anëtarët e familjes së tyre duhet të flasin me dietologun ose mjekun, se si të bëjnë ushqime që u japin shije të mirë atyre dhe që përshtaten me kërkesat e tyre dietike.
Më të moshuarve që kanë nevojë për ndihmë me blerje ushqimore ose ushqehen vetë duhet t’u jepet më shumë ndihmë. Për shembull, ata mund të kenë nevojë që ushqimet të dorëzohen në shtëpinë e tyre.
Ndonjëherë, njerëzve u jepet një ilaç për të stimuluar oreksin e tyre (siç është dronabinol) ose për të rritur sasinë e indeve të muskujve (siç janë nandroloni ose testosteroni).
Depresioni dhe çrregullimet e tjera, nëse ekzistojnë, duhet të trajtohen. Trajtimi i këtyre çrregullimeve mund të largojë disa nga pengesat për të ngrënë.
Për të moshuarit që jetojnë në institucione, duke e bërë dhomën e ngrënies më tërheqëse dhe duke u dhënë atyre më shumë kohë për të ngrënë, mund t’u mundësojë atyre të hanë më shumë.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Dhimbje në qafë, shpatulla, humbje oreksi?
Çfarë është koliti ulcerativ?
