MENU
klinika

"Tiranë, durim"

Realizmi socialist “konkurron” artin bashkohor

19.12.2019 - 18:11

      Nën kurimin e Natasa Ilic dhe Adam Szymczyk, sot u çel në ambientet e Galerisë Kombëtare të Arteve, ekspozita “Tiranë, durim”. Kuratorët i sjellin veprat e artistëve shqiptarë të regjimit komunist, përkrah atyre të artistëve më në zë bashkëkohës.

Deri më tai, publiku është njohur vetëm me veprën “Pallati i ëndrrave”, nga artisti Ibrahim Mahama, që mbulon fasadën e ndërtesës, por në “Tirana, durim” do të kenë mundësi që të shohin nga afër edhe vepra të artit realist, realizuar gjatë diktaturës e deri në vitin 1990, me autorë si: Arben Basha, Edison Gjergo, Vilson Kilica, Sadik Kaceli, Lumturi Blloshmi, Rafael Dembo, në veprat: “Shkojmë në punë”, Harrilla Dhimo me “Vepra e duarve tona”, Sali Shijaku me “Vojo Kushin”etj., duke u ndryshuar konfigurimin gjatë dekadës së fundit, të sjella përkrah veprave të artistëve, si Anri Sala me “Intervistën” , (1997), i cili zbulon një kronik bardh e zi, 16 mm, brenda një kutie me sende të tij në shtëpinë e prindërve në Tiranë, Anna Daučíková me “33 situata”, Arnisa Zeqo, Artur Żmijeëski me “Zeppelintirbune”, Chto Delat me “Ndërtuesit”, vepër e frymëzuar nga piktura “Ndërtuesit e Bartsk-it” nga Viktor Popkov, David Maljković, Doruntina Kastrati me “Heronjtë publik dhe sekretet”, Erëmirë Krasniqi, Gentian Shkurti me “Kornizat”, Ibrahim Mahama me “Pallati i ëndrrave”, Iman Issa me “Revolucionari”, Johanna Meyer-Grohbrügge, nga skulptorja e parë shqiptare Kristina Koljaka sjellin “Pyllëzimin”, Larion Lozovoy me videon “Makina dhe kopshti” në të cilin sjell një analizë strukturore të filmave të regjimit socialist nga periudha “Kulmi i stalinizmit”, Noit Banai , Olsi Lelaj, Sezgin Boynik, Thomas Logoreci prezantojnë vepra dhe ndërhyrje performative nga vetë punimet e tyre artistike, duke i adresuar vepra të veçanta arti, brenda koleksionit të përhershëm.

Kuratorët i kanë propozuar galerisë për të ekspozuar këtë pjesë të koleksionit, që edhe pse është e ekspozuar hera-herës, vazhdon që të mbetet sekret publik. Sipas tyre, pozicioni pragmatik i përqafuar nga shumë artistë ende gjallë në kushtet konkrete ekzistuese të shtypjes nga regjimi komunist, me raste roli i tyre si të huaj që devijojnë nga linja ideologjike dhe estetike ose që e modifikojnë atë, e bëjnë koleksionin e realizmit socialist një fushë beteje të politikës së kujtesës dhe temë e diskutuar ashpër nëpër debatet aktuale në Shqipëri, pas vendosjes së sistemit të ri politik, demokratik në vend, pas trazirave sociale të vitit 1990.

Arkitektura e ekspozitës, ku veprat e realizuara në diktaturë janë mbuluar që të mos “shihen”, është konceptuar nga Joanna Meyer-Grohbrügge.

Çfarë u diskutua gjatë takimit në Tiranë më 1989-ën

Refuzimi që Nexhmije Hoxha i bëri Nënë Terezës për një shtëpi bamirësie!

Në 40-të vjetorin e filmit “Proka”

Mbrëmje kinematografike me regjisorin Isa Qosja

"Kur jeni zënë për herë të fundit me gruan?"

Përgjigjet plot humor që jepte Dritëroi për Sadijen

“Pasuria që s’e blejnë dot paratë”

Libri për suksesin e vërtetë dhe rritjen personale