Gjaku klasifikohet në grupe të ndryshme sipas pranisë ose mungesës së molekulave të quajtura antigjene në sipërfaqen e çdo qelizë të kuqe të gjakut në trupin e një personi.
Antigjenet përcaktojnë llojin e gjakut dhe mund të jenë ose proteina ose komplekse të molekulave të sheqerit (polisaharidet). Gjenet në grupin e antigjenit në grupin e gjakut japin udhëzime për prodhimin e proteinave antigjene. Proteinat e antigjenit të grupit të gjakut shërbejnë për një sërë funksionesh brenda membranës qelizore të qelizave të kuqe të gjakut. Këto funksione të proteinave përfshijnë transportimin e proteinave dhe molekulave të tjera brenda dhe jashtë qelizës, ruajtjen e strukturës së qelizave, bashkimin e qelizave dhe molekulave të tjera, dhe pjesëmarrjen në reaksione kimike.
Antigjenet luajnë një rol në njohjen e qelizave të huaja në rrjedhën e gjakut. Për shembull, nëse një person me grupin e gjakut A merr një transfuzion të gjakut me llojin e gjakut B, sistemi imunitar i marrësit do të njohë qelizat e tipit B si të huaja dhe do të paraqesë një përgjigje imune.
Janë bërë antitrupa kundër qelizave të gjakut të tipit B (antitrupa anti-B), të cilët sulmojnë dhe shkatërrojnë qelizat e gjakut të tipit B. Kjo lloj mospërputhjeje e llojit të gjakut mund të çojë në sëmundje. Disa tipe gjaku shoqërohen me reaksione më të rënda imune se të tjerët. Lloji i gjakut i qelizave të dhuruara, ose indeve në rastin e dhurimit të organeve, kontrollohet përpara se t’i jepet një marrësi për të parandaluar këtë reagim imunitar.
Ekzistojnë 29 grupe gjaku të njohura, shumica përfshijnë vetëm një gjen. Variacionet (polimorfizmat) brenda gjeneve që përcaktojnë grupin e gjakut lindin antigjene të ndryshme për një proteinë të caktuar të grupit të gjakut. Për shembull, ndryshimet në disa blloqe ndërtimi të ADN-së (nukleotide) në gjenin ABO krijojnë lloje të gjakut A, B dhe O të grupit të gjakut ABO.
Ndryshimet që ndodhin në gjenet që përcaktojnë grupin e gjakut zakonisht prekin vetëm llojin e gjakut dhe nuk shoqërohen me kushte të pafavorshme shëndetësore, megjithëse ndodhin përjashtime.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
5 gjëra që disa familje duhet t’i dinë!
