Vajzat më të gjata dhe më të holla kanë më shumë të ngjarë të zhvillojnë gjendjen shpesh të dhimbshme të njohur si endometrioza, sipas rezultateve të një studimi gjashtë dekadash. Rreth 176 milion gra në të gjithë botën kanë endometriozë, por pak dihet për shkakun. Disa faktorë të njohur të rrezikut përfshijnë menstruacionet që fillojnë në moshë të hershme, cikle të shkurtra menstruale dhe një histori familjare të sëmundjes.
Gjetjet mund të çojnë në zbulimin dhe trajtimin e hershëm të sëmundjes së zakonshme gjinekologjike, thanë studiuesit.
Në endometriozë, indet që duken dhe veprojnë në muret e mitrës,rriten në vende jashtë saj. Mund të ndikojë në cilësinë e jetës së gruas dhe aftësinë për të pasur fëmijë. Provat sugjerojnë se gjithashtu mund të rrisin rrezikun e sëmundjeve të tjera kronike, përfshirë sëmundjet e zemrës dhe kanceret gjinekologjike. Studimi 66-vjeçar përfshinte më shumë se 171,000 vajza të lindura në Danimarkë midis viteve 1930 dhe 1996. Lartësia dhe pesha e tyre u kontrollua në moshat 7 deri në 13 vjec . Studimi vijoi në 1977 ose kur vajzat arritën moshën 15 vjeç. Më shumë se 2.100 pjesëmarrëse të studimit u diagnostikuan me endometriozë, sipas raportit të botuar më 9 mars në revistën Annals of Human Biology.
Studiuesit zbuluan se gratë me një indeks më të lartë të masës trupore (BMI) në fëmijëri kishin një rrezik më të ulët të endometriozës, ndërsa vajzat më të larta kishin një rrezik të rritur. BMI është një vlerësim i yndyrës së trupit bazuar në lartësinë dhe peshën. Për shembull, një diferencë prej 5 kile midis dy vajzave 7-vjeçare u shoqërua me një rrezik prej 8% më të madh të zhvillimit të endometriozës tek vajza më e lehtë. Një avantazh 2-inç i lartësisë ishte i shoqëruar me një rrezik të rritur prej rreth 9%, treguan zbulimet. Të qenit e gjatë dhe e dobët ka më shumë të ngjarë për shkak të ndikimeve biologjike, siç janë nivelet e rritura të estrogjenit, sesa ato socioekonomike, vunë re autorët e studimit. Sipas autores kryesore të studimit Julie Aarestrup, një studiuese postdoktorale në Qendrën për Kërkime Klinike dhe Parandalim në Danimarkë, gjetjet tregojnë se disa rreziqe për endometriozë mund të zbulohen në një moshë të re.
“Një dritare kohore kritike gjatë së cilës sëmundja zhvillohet shpesh mungon, me gra që shpesh përjetojnë vonesa diagnostike prej disa vitesh,” tha Aarestrup në një njoftim. “Gjetjet tona sugjerojnë që treguesit e rrezikut mund të merren në një moshë më të hershme, gjë që mund të ndihmojë në shpejtimin e diagnozës në mënyrë që trajtimi të fillohet për të ngadalësuar rritjen e indeve endometriale,” shtoi ajo.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Inseminimi intrauterine’/ Si të mbeteni shtatëzënë!
Dhimbje menstruale? Si ndikon seksi në…
