Kërkoni në Google “Evropë” dhe “krizë” dhe do t’ju shfaqen 784 milion rezultate. Kështu shpesh, dy termat paraqiten së bashku, sa që mund të jenë një emër i përbërë.
Shpesh analistët pyesin nëse projekti evropian do të mbijetojë.
Në sipërfaqe, shumë eurokratë duken të ngjashëm.
Qeveritë evropiane kalojnë nëpër faza të ndryshme të pikëllimit, nga mohimi dhe zemërimi deri tek rindërtimi dhe pranimi, dhe përfundimisht fajësojnë të dyshuarit e zakonshëm. Për Evropianët e veriut, problemi qëndron gjithmonë tek Evropa Jugore; për jugorët, gjermanët janë njerëz të këqij dhe Kina është shpëtimtarja.
Por, natyrisht, ka ndryshime midis gjeneratës së liderëve që drejtuan Evropën në krizën financiare të vitit 2008 dhe atyre që tani merren me COVID-19.
Kjo u bë e dukshme këtë muaj kur ish-kryeministri britanik Gordon Brown nisi të fliste në media për mësimet që kishte marrë nga koha e tij e qëndrimit në detyrë.
Për shkak të përgjigjes së tij proaktive ndaj krizës së vitit 2008, e cila përfshinte organizimin e samitit të G20 të prillit 2009 ku liderët botërorë ranë dakord për një përgjigje të koordinuar të politikës ekonomike, disa analistë thonë që Brown-i vetëm shpëtoi sistemin financiar global.
Tani, Brown po pyet pse liderët e sotëm nuk kanë organizuar një samit ekuivalent për të folur për pasojat ekonomike të pandemisë.
Drejtuesit e sotëm kanë një këndvështrim të ndryshëm.
Brown, Presidenti amerikan Barack Obama dhe Presidenti francez Nicolas Sarkozy i kanë lënë vendin Boris Johnson, Donald Trump dhe Emmanuel Macron (të cilëve mund t’i shtohet kryeministri danez Mette Frederiksen, kryeministri italian Giuseppe Conte dhe kryeministri austriak Sebastian Kurz) .
Liderët e sotëm janë padyshim më pak “atlantistë” sesa ishin parardhësit e tyre.
Ata ishin dëshmitarë të luftës katastrofike të Amerikës në Irak dhe pane një krizë financiare që lindi në Shtetet e Bashkuara dhe nisi të shkatërrojë të gjithë botën.
Për dallim nga paraardhësit e tyre, ata e shohin Amerikën, ose të paktën Amerikën e Trumpit, më shumë si një burim problemesh sesa zgjidhjesh.
Liderët e tanishëm të Evropës janë gjithashtu shumë më pak neoliberalë në orientimin e tyre politik-ekonomik.
Në krizën e vitit 2008, frika më e madhe, për të cituar Rooseveltin, ishte vetë frika, kështu që qeveritë duhej të projektonin normalitetin. Qeveritë e sotme duhet të promovojnë dhe të përdorin frikën në mënyrë që të frenojnë virusin vdekjeprurës.
Këtë herë, liderët nuk kërkuan të organizonin një samit global, por të mbyllnin kufijtë e tyre. Ky reagim mund të pasqyrojë përvojën e krizës së refugjatëve 2015, kur qeverisja shumëpalëshe dukej se kishte dështuar.
Kjo na çon te një udhëheqës që lidh dy epokat: Kancelarja gjermane Angela Merkel.
Disa breza politikë kanë ardhur dhe kanë ikur, Merkel është ende këtu.
Ajo luajti një rol aktiv në reagimin bashkëpunues ndaj krizës së vitit 2008 dhe u imazhi i Bashkimit Evropian në 2015, kur në bllok u futën rreth një milion refugjatë.
Por tani ajo ka mbyllur kufijtë e Gjermanisë. Dhe shumë njerëz e kritikuan atë që nuk e përmendi Evropën fare në fjalimin e saj kombëtar.
Qeveritë evropiane kanë qenë në kundërshtim me njëra-tjetrën, dhe qytetarët e tyre gjithnjë e më shumë e kanë vënë në dyshim idenë e ndërvarësisë.
Detyra për udhëheqjen e tanishme është që ta bëjnë ndërvarësinë përsëri të duket e sigurt.
Nëse liderët e BE mund të demonstrojnë se blloku është partner dhe jo kërcënim për sovranitetin kombëtar, brezi i koronavirusit mund të mbetet ende një themel më i fortë për të ardhmen e Evropës sesa gjenerata e vitit 2008.
Mark Leonard është Drejtor i Këshillit Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë.
Përkthyer dhe përshtatur nga Projet Syndiate/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Nëse sëmuret Gjermania, sëmuret e gjithë Evropa!
Një pandemi dhe shumë “përralla”…
Merkel, shembull për këdo edhe në kohë koronavirusi…
