“Ne jemi në luftë”, deklaron Presidenti Francez Emmanuel Macron. Presidenti amerikan Donald Trump premton “përfundimin e betejës sonë historike me armikun e padukshëm”.
Dhe jo vetëm ata. Shumë liderë politikë shpresojnë që pjesa tjetër e retorikës së luftës do të mbytë diskutimin publik për dështimet e tyre lidhur me pandeminë COVID-19.
Në Mbretërinë e Bashkuar, kryeministri Boris Johnson fillimisht e minimizoi kërcënimin, dhe sërish nuk ka hequr dorë nga krahasimet me Winston Churchill. Edhe udhëheqësja më e rezervuar e Gjermanisë, Kancelarja Angela Merkel, e ka quajtur pandeminë sfidën më të madhe të vendit të saj që nga Lufta e Dytë Botërore.
Ndërkohë, në Rusi, spitalet ishin përgatitur sikur të ishin “luftë botërore”, dhe Presidenti Vladimir Putin përmendet si “komandanti suprem”. Në Kinë, Presidenti Xi Jinping ka shpallur në mënyrë efektive fitoren kundër virusit.
Nuk janë vetëm udhëheqësit që e kanë nxitur këtë. Nga çdo media, është e njëjta situatë. Punëtorët e kujdesit shëndetësor janë luftëtarë dhe heronj, “në frontin e parë të luftës kundër një “armiku të padukshëm”. Punëtorë të tjerë si punojësit e dyqaneve ushqimore dhe korrierët, gjithashtu janë quajtur heronj.
Por shumë punonjësve të kujdesit shëndetësor u është kërkuar të shkojnë “në betejë” pa pajisjet mbrojtëse. Rreziqe të ngjashme janë të dukshme në nivelin global.
Trump e ka shpallur veten një “president të kohës së luftës”, ai ka hequr përgjegjësinë për përgjigjen e vonuar dhe të paaftë të administratës së tij, ka kundërshtuar Kinën dhe ka pezulluar fondet amerikane për Organizatën Botërore të Shëndetit pasi e akuzoi atë për “promovimin e‘ dezinformimit kinez “për virusin.
Ndërkohë, Xi po përpiqet të përmirësojë reputacionin e Kinës, edhe pse ishte reagimi i autoriteteve kineze për shpërthimin që lejoi virusin të përhapet globalisht.
Në mënyrë të ngjashme, kur situata në Rusi dukej më pak e rëndë se në Evropën Perëndimore dhe Shtetet e Bashkuara, Putin u mburr për këtë dhe dërgoi nëntë aeroplanë ushtarakë me pajisje mjekësore në Itali dhe një në SHBA. Putini gjithashtu përshëndeti “veprimet e vazhdueshme dhe efektive” të Kinës për të menaxhuar krizën.
Për të, lufta kundër COVID-19 është një tjetër manifestim i konkurrencës ideologjike midis Kinës autoritare dhe Perëndimit demokratik.
Një fitore kineze është në interesin e Putinit, jo vetëm sepse, pak para goditjes së pandemisë, parlamenti rus papritmas miratoi legjislacionin që do t’i mundësonte të qëndrojë në pushtet deri në vitin 2036. Gjykata më e lartë e Rusisë miratoi ndryshimet e propozuara. Por, me fillimin e shpërthimit, referendumi i 22 prillit është shtyrë. Kriza mund t’i japë Putinit një justifikim për të anuluar tërësisht referendumin. Por, për të shmangur një reagim të ashpër, ai duhet ta dëshmojë tani aftësinë e tij si udhëheqës.
Kujtimet e Luftës së Dytë Botërore janë ndikojnë shumë tek rusët. Çlirimi i Armatës së Kuqe në pjesën më të madhe të Evropës është një burim i vazhdueshëm i krenarisë kombëtare, dhe humbja e Rusisë prej 20 milion njerëzve në “Luftën e Madhe Patriotike”, më shumë se çdo vend tjetër, e bën atë fitore diçka të shenjtë. Ç maj që nga viti 1945, në Sheshin e Kuq është mbajtur një paradë masive ushtarake për ta përkujtuar atë. Këtë vit, Sheshi i Kuq do të jetë bosh.
Rusia tani ka afro 87,000 raste të konfirmuara COVID-19 dhe më pak se një mijë vdekje. Pra më pak se Franca, Gjermania, Mbretëria e Bashkuar, ose SHBA, por numri po rritet me shpejtësi. Kremlini shpesh fsheh të vërtetën për të ruajtur imazhin. Katastrofa bërthamore e vitit 1986 është vetëm një shembull tragjik.
Zyrtarët rusë mbrojnë bashkëpunimin “e stilit të Luftës së Dytë Botërore”. Më 25 prill, Putin dhe Trump nënshkruan një deklaratë të përbashkët në 75 vjetorin e takimit të trupave Sovjetike dhe Amerikane në lumin Elbe, duke nënshkruar humbjen e pashmangshme të regjimit nazist.
Sidoqoftë, sot, qëllimi i vërtetë i Putinit nuk është vetëm të mposhtë “armikun”. Kremlini dëshiron ta portretizojë Rusinë si një shpëtimtar global, duke siguruar ndihmë, duke prodhuar teste efektive dhe, më e rëndësishmja, zhvillimin e një vaksine.
Putini është i prirur të projektojë një imazh të tillë. Zhvillimi i vaksinës, deklaron ai, po ndodh me “shpejtësinë e plotë”. Nëse Rusia ka sukses, asnjë referendum publik për udhëheqjen e tij nuk do të jetë më i nevojshëm.
Por, deri më tani, asgjë nuk po shkon kështu. Një meme, një fotografi e presidentit të kurorëzuar e titulluar “Coronavirus”, po qarkullon kudo në internet.
Virusi COVID-19 është një kërcënim që kërkon veprim të jashtëzakonshëm. Por nuk është Gjermania Naziste, dhe “mposhtjs” e një vendi tjetër nuk është e njëjta me menaxhimin e krizës. Ne duhet të jemi të kujdesshëm ndaj udhëheqësve që sugjerojnë ndryshe.
Nina L. Hrushovi, Profesoreshë e Çështjeve Ndërkombëtare në Shkollën e Re, është bashkëpunëtore në Institutin e Politikave Botërore.
Përkthyer dhe përshtatur nga Project Syndicate/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A do ta bëjë koronavirusi Putinin, “mbretin e Lindjes”?
Kush rrezikon më shumë nga COVID-19 nga Kina tek Evropa e SHBA?
Edhe një kostum i verdhë i bën rusët ta adhurojnë Putinin!
