Njerëzit shumë të ndjeshëm mund t’i detyrohen rreth gjysmës së ndjenjave gjeneve të tyre, sugjeron një studim britanik i binjakëve.
Studiuesit panë binjakë identike dhe dhe jo identikë (vëllazëror) 17-vjeçar për të vlerësuar se sa ndryshime në ndjeshmëri i detyrohen gjeneve ose mjedisit. Ndërsa binjakët identikë ndajnë të njëjtat gjene, binjakët vëllazëror jo, kështu që gjetjet midis binjakëve identikë kanë më shumë gjasa të jenë gjenetike sesa mjedisore, shpjeguan studiuesit.
Studimi zbuloi se 47% e ndryshimeve në ndjeshmëri ishin për shkak të gjenetikës dhe 53% mjedisore.
“Ne e dimë nga hulumtimet e mëparshme se rreth një e treta e njerëzve janë në pikën më të lartë të spektrit të ndjeshmërisë. Ata në përgjithësi preken më shumë nga përvojat e tyre,” tha drejtuesi i studimit Michael Pluess, një profesor i psikologjisë zhvillimore në Universitetin Queen Mary të Londrës .
“Për shkak se ne tani e dimë se kjo ndjeshmëri është po aq shumë për shkak të biologjisë sa edhe të ambientit, është e rëndësishme që njerëzit ta pranojnë ndjeshmërinë e tyre si një pjesë të rëndësishme të personalitetit dhe ta konsiderojnë atë si një forcë, jo vetëm si një dobësi”, tha ai në një njoftim universitar. Pluess tha se kjo ishte hera e parë që studiuesit kanë arritur të përcaktojnë sasinë e dallimeve që mund të shpjegohen nga gjenetika. Studimi përfshiu më shumë se 2.800 binjakë, 1.000 prej të cilëve ishin identikë. Pjesëmarrësit iu përgjigjën pyetjeve se sa të ndjeshëm ishin.
“Nëse një fëmijë është më i ndjeshëm ndaj përvojave negative, mund të ndodhë që ata të stresohen më lehtë dhe të shqetësohen në situata sfiduese,” tha bashkëautori Elham Assary, një studiuese në spitalin Mbretëresha Mari.
“Nga ana tjetër, nëse një fëmijë ka një ndjeshmëri më të lartë ndaj përvojave pozitive, mund të jetë që ata të jenë më të përgjegjshëm ndaj prindërimit të mirë ose të përfitojnë më shumë nga ndërhyrjet psikologjike në shkollë. Ajo që tregon studimi ynë është se këto aspekte të ndryshme të ndjeshmërisë kanë të gjitha një bazë gjenetike, “tha ajo . Studiuesit gjithashtu kërkuan tipare të tjera të personalitetit, duke përfshirë hapjen, ndërgjegjësinë, pajtueshmërinë, ekstraversinë dhe neurotizmin. Ata gjetën një lidhje gjenetike të përbashkët midis ndjeshmërisë, neurotizmit dhe ekstraversionit, por jo ndonjë tipar tjetër.
Gjetjet u botuan së fundmi në revistën Molecular Psychiatry.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Ç’t’i bësh! S’më rrihet pa shkrepur një varg”
