Bota e di për situatën dystopiane në Xinjiang, një rajon në perëndimin e largët të Kinës që është shtëpia e pakicave etnike myslimane turke.
Vitet e fundit, më shumë se një milion ujgurë, dikur grupi mbizotërues i etikës në zonë, janë ndaluar në kampe dhe qendra “riedukimi” si pjesë e një programi Orwellian. Kritikët dhe të mbijetuarit pohojnë se është e barabartë me një formë të spastrimit etnik, që synon të shkatërrojë kulturat dhe identitetet e veçanta të rajonit.
Për vite me radhë, autoritetet kineze kanë provuar të pengojnë lindjet e ujgurëve dhe pakicave të tjera etnike në rajon, sipas një shkrimi të botuar nga Associated Press dhe një studimi i studiuesit gjerman Adrian Zenz.
“Grave aty ju tregohet sesa fëmijë duhet të kenë”, raportoi AP. “Shtatë ish të paraburgosur i thanë AP-së se pilula kontrolli të lindjes u jepeshin me forcë ose u jepeshin lëngje, shpesh pa sqarime. Shumë ndjeheshin të lodhura ose të sëmura. Pasi u lanë të lirë dhe u larguan nga Kina, disa shkuan për të bërë kontrollet mjekësore dhe zbuluan se ishin sterile”.
Dëshmitë e mëparshme të mbijetuara kanë një hollësi të detajuar të sterilizimit që po kryhet në kampe, por hulumtimet e reja tregojnë një fushatë të jashtëzakonshme. Sipas AP, lindjet në disa zona ujguriane të Xinjiang ranë me 60 përqind nga 2015 në 2018.
Zyrtarët kinezë tani janë mësuar të kundërshtojnë raporte të tilla si “lajme të rreme” nga forcat e huaja. Por, fotografia që po shfaqet në Xinjiang po shton tmerrin.
Organizatat bënë publik një studim të përbashkët të titulluar “Ballafaqimi me Dragoin: Kina si një Sfidë Transatlantike”, që shikon se si Shtetet e Bashkuara dhe Evropa e shohin Kinën tani si një kërcënim ose kundërshtare të mundshme.
Javën e kaluar, një samit BE-Kinë përfundoi në zhgënjim, me të dy palët të paafta për të dalë me një komunikatë të përbashkët.
“BE dëshiron të tregojë se është koha për një ndryshim, koha për një rivlerësim të marrëdhënieve dhe se është koha që Kina të japë më shumë,” tha Frans-Paul van der Putten, një ekspert në Kinë në Institutin Clingendael, një qendër studimi në Hollandë.
Patten tha se autoritarizmi intensifikues i Presidentit Kinez Xi Jinping, i shoqëruar me një rritje të praktikave tregtare “grabitqare” të Kinës, nuk është vetëm “ashpërsim” i qëndrimeve të politikanëve ndaj Pekinit, por edhe publikut evropian.
“Arrestimi i mbi një milion ujgurëve në kampet e” riedukimit “në Xinjiang ka ndikuar shumë negativisht në opinionin publik evropian”, vuri në dukje raporti i Fondacionit Bertelsmann.
“Është kritike që vendet demokratike liberale me ekonomi të tregut të hapur të bashkohen në një mënyrë më të koordinuar për të paraqitur një qëndrim të unifikuar në mbështetje të sistemeve tona politike dhe ekonomike,” tha Orville Schell, i cili kryeson Qendrën e Shoqatës së Azisë për Marrëdhëniet SHBA-Kinë, në një deklaratë.
Një problem i madh, tani për tani, është se Trump ka shkatërruar bashkëpunimin”, tha Julie Smith nga Fondi Marshall i Shteteve të Bashkuara.
Administrata Trump “ka harxhuar shumë më pak kohë për çështjet e të drejtave të njeriut, duke folur për gjëra si Hong Kongu, Tajvani dhe situata e Ujgurëve”, tha ajo. Një fitore demokratike presidenciale në nëntor, shtoi Smith, mund të çojë në një dialog më konstruktiv me Evropën për këto lloj çështjesh.