Sulmet e 11 shtatorit çuan trupat amerikane në Afganistan në 2001 për atë që u bë një luftë dy-dekadëshe.
Tani vendimi i Presidentit Biden për të tërhequr forcat ushtarake ka nxitur një pyetje: A do të rishfaqet kërcënimi i terrorizmit kundër Amerikës nga Afganistani?
Përgjigja është jo, të paktën jo menjëherë.
Por, për një kohë më të gjatë, pyetja është shumë më e vështirë për t’u përgjigjur.
Zyrtarët e inteligjencës i kanë ofruar administratës Biden një portret të përgjithshëm të zymtë të vetë të ardhmes së Afganistanit, duke parashikuar që Talibanët do të korrin fitore në fushën e betejës, forcat e qeverisë Afgane do të luftojnë për të mbajtur territorin dhe një marrëveshje paqësore midis tyre nuk ka gjasa.
Këto vlerësime u bënë publike në një raport të inteligjencës të publikuar të Martën.
Agjencitë nuk besojnë se Al Kaeda ose grupe të tjera terroriste paraqesin një kërcënim të menjëhershëm për të goditur Shtetet e Bashkuara nga Afganistani, një vlerësim që administrata e Biden e konsideroi thelbësore ndërsa peshonte vazhdimin e luftës ose tërheqjen e forcave këtë vit.
Al Kaeda planifikoi sulmet e 11 Shtatorit nga Afganistani dhe në disa javë pas sulmeve, Shtetet e Bashkuara pushtuan për të dëbuar grupin terrorist nga streha e saj dhe për të rrëzuar Talibanët, të cilët kishin strehuar Al Kaedën, nga pushteti.
Pushtimi i Afganistanit nisi një epokë të gjatë dekadash të luftës, me luftimet ushtarake që shkatërruan betejat kundër kryengritjes në emër të parandalimit të sulmeve të reja terroriste në Amerikë.
Al Kaeda dhe dega e Shtetit Islamik në Afganistan mbeten shumë të dobëta brenda vendit, sipas tre zyrtarëve të lartë të informuar për inteligjencën.
Luftëtarët e Shtetit Islamik në Afganistan janë përqendruar në bërjen e fitimeve lokale, jo në sulmet ndërkombëtare. Dhe Talibanët mbeten armiqësorë ndaj grupit.
Marrëdhënia e Al Kaidës me Talibanët është shumë më e komplikuar.
Para sulmeve të 11 shtatorit, qeveria afgane e kontrolluar nga Talibanët i ofroi strehë të sigurt Al Kaedës.
Si pjesë e marrëveshjes së paqes në vitin 2020 me Shtetet e Bashkuara, Talibanët ranë dakord të ndërpresin lidhjet me grupe terroriste duke përfshirë Al Kaidën dhe t’i parandalojnë ato të veprojnë brenda Afganistanit.
Nëse talibanët synojnë ta respektojnë atë marrëveshje, nuk dihet.
Askush nuk mund të parashikojë nëse Al Kaeda do të kthehet pas ose sa shpejt.
“Kërcënimi i terrorizmit nga rajoni Afgan nuk është zero, por, për momentin, është më pak se sa është në pjesët e tjera të botës,” tha Përfaqësuesi Adam B. Schiff, Demokrat i Kalifornisë dhe kryetari i Komitetit të Inteligjencës së Dhomës në një intervistë të martën.
Nëse Shtetet e Bashkuara tërhiqen nga Afganistani, nuk është e qartë nëse Al Kaeda mund të rindërtojë një bazë atje për kryerjen e sulmeve terroriste kundër Shteteve të Bashkuara, sipas ligjvënësve të vjetër me qasje në vlerësimet e klasifikuara.
Megjithëse kërcënimi nga grupet terroriste ndërkombëtare që veprojnë nga Afganistani është i ulët, ai mund të mos qëndrojë në atë mënyrë, tha Michael P. Mulroy, një ish zyrtar i Pentagonit dhe C.I.A. oficer i cili ka shërbyer në Afganistan.
Operacionet amerikane kundër terrorizmit kanë ushtruar presion të vazhdueshëm mbi grupet terroriste gjatë gjithë luftës në Afganistan.
Sapo trupat të largohen, tha ai, se presioni do të bjerë dhe aftësia për të mbledhur inteligjencë në rajon do të vuajë.
Komandantët amerikanë, të cilët kanë mbështetur një marrëveshje paqësore me Talibanët si masën më të mirë të sigurisë për Shtetet e Bashkuara, kanë argumentuar prej kohësh se suksesi i çdo marrëveshje do të varet nga lidhja e tërheqjes së trupave amerikane me kushtet e sigurisë në terren.
“Që nga 11 shtatori, objektivi ynë strategjik në Afganistan mbetet të mbrojmë atdheun nga sulmet,” tha Gjeneral Kenneth F. McKenzie Jr, kreu i Komandës Qendrore të ushtrisë, në shkurt, duke veçuar Al Kaidën dhe Shtetin Islamik.
Për Pentagonin dhe komunitetin e inteligjencës, një debat kryesor është tani se sa lehtë mund të fillojnë operacionet kundër terrorizmit nga jashtë Afganistanit.
Sa më larg që forcat e Operacioneve Speciale duhet të udhëtojnë për të goditur një objektiv, aq më shumë ka të ngjarë që operacionet të dështojnë, ose të humbasin shenjën e tyre ose duke rezultuar në një dështim katastrofik që vret anëtarët e shërbimit Amerikan, sipas zyrtarëve.
Zyrtarë të tjerë thanë se Shtetet e Bashkuara ishin përmirësuar në mënyrë të vazhdueshme në operacione të tilla.
Rënia e kërcënimit të terrorizmit pasqyron suksesin e komunitetit ushtarak dhe të inteligjencës gjatë dy dekadave të fundit, argumentoi Schiff, i cili mbështet vendimin e Biden për të tërhequr forcat nga Afganistani.
Qeveria po zhvendoste siç duhet burimet dhe vëmendjen ndaj kërcënimeve nga Kina, Rusia dhe terrorizmi i brendshëm, tha ai.
“Ne kemi qenë mjaft të suksesshëm që nga 11 shtatori në shtypjen e kërcënimit të terrorizmit”, tha Schiff. Por, shtoi ai, “ne nuk e kemi eleminuar atë. Dhe në çdo moment mund të ketë ndonjë sulm tjetër papritmas”.
Përkthyer dhe përshtatur nga The New York Times/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Afganistani, laborator për terroristët”
“SHBA-ja do të reduktojë numrin e ushtarëve në Afganistan”
“Diplomacia: art i frenimit të pushtetit”
