Rezervat e naftës të ndërmarrjeve ndërkombëtare janë shembur gjatë 5 viteve të fundit, dhe tani stabiliteti i të gjithë tregut të naftës është nën kërcënim.
Në vitet e ardhshme, struktura e energjisë në tregjet globale të naftës parashikohet për një lëkundje të madhe nëse jeta rezervë e Kompanive Ndërkombëtare të Naftës (IOC) vazhdon të bjerë. Zvogëlimi i investimeve, i shkaktuar nga një mjedis shumë i vështirë ekonomik dhe rritja e investimeve të aktivistëve, ka rezultuar në një rënie të madhe në projektet e reja dhe nënzhvillimin e mundësive ekzistuese ose të mundshme. Citibank paralajmëroi në një shënim të fundit kërkimor se IOC, të tilla si Shell, Exxon dhe Chevron, po shikojnë një rënie të madhe të rezervave / jetëgjatësisë së prodhimit.
Sipas Citi, rezervat mesatare të përgjithshme në vend kanë rënë me 25% që nga 2015, me më pak se 10 vjet të prodhimit vjetor total në dispozicion. Këto çështje duket se janë nënvlerësuar nga tregjet financiare, me analistët që nuk janë në gjendje të pranojnë se e ardhmja e IOC është nën kërcënim. Një kompani e naftës mund të ekzistojë vetëm nëse ka rezerva dhe është në gjendje të mbajë prodhimin në nivele të synuara për një periudhë të gjatë kohore. Nëse rezervat dhe prodhimi zvogëlohen, nuk vihet në pikëpyetje vetëm tërheqja e një kompanie kaq të pavarur të naftës, por ekzistenca e saj. Në shënimin e saj kërkimor, Citibank përshkroi rënien e rezervave të IOC si “një sfidë të afërt” dhe raportet vjetore nga gjigandët e industrisë sugjerojnë që këto kompani dikur të mëdha tani janë në telashe. Sipas Citibank, janë çmimet e ulëta të naftës ato që janë faktori kryesor i këtij problemi në rritje.
“Nuk ka shmangie të kësaj marrëdhënie midis rezervave dhe fitimeve, kështu që ne besojmë se analizimi i tendencave të rezervave është një tregues jashtëzakonisht i rëndësishëm i shëndetit të një kompanie”, tha Citi.
Ndërsa kërkesa rimëkëmbet dhe çmimet e naftës rriten, ka shumë prishje të mundshme financiare në vitin 2021 që këto kompani të përfitojnë. Megjithatë, mbetet pyetja nëse kompanitë do të investojnë ose jo në prodhim dhe rezerva të reja apo do ta përdorin atë për të paguar dividentë. Disa analistë tashmë kanë pohuar se kriza aktuale e rezervës nuk është çështje reale, pasi shumica e IOC-ve po kalojnë një fazë të tranzicionit të energjisë. Sidoqoftë, për të investuar në tranzicionin e energjisë, këto ndërmarrje kanë nevojë për shumë para për të përballuar projektet e planifikuara me shumë miliarda dollarë të erës, diellit dhe hidrogjenit, duke mbajtur gjithashtu të lumtur investitorët dhe aksionarët. Siç u tha nga Citibank, “fjalët e fundit nga një kryetar i bordit të IOC,” Zezë paguan për jeshile, i referohen 80% të CFFO (rrjedha e parave nga operacionet) e gjeneruar nga aktivitetet e naftës dhe gazit, e cila pritet të jetë mbi 70 % deri në vitin 2030.” Nëse rezervat nuk janë mjaft të larta për të mbajtur operacionet “normale” të naftës dhe gazit, korniza kohore për suksesin e tranzicionit të energjisë bëhet gjithashtu një çështje kryesore.
Citi raportoi se ka dy grupe të dallueshme të IOC në sektorin e naftës, me gjashtë prej tyre që kanë një jetë rezervë prej rreth 10.5 vjet dhe tre prej tyre me një jetë rezervë afërsisht tetë vjet. Grupi i parë përbëhet nga Total, BP, Chevron, ENI, ConocoPhillips dhe ExxonMobil. Grupi i dytë përbëhet nga Repsol, Equinor dhe Shell.
Duhet të bëhen vlerësime gjithashtu në lidhje me faktorët gjeopolitikë që detyrojnë uljen e raporteve rezervë të IOC. Duke zbatuar politikat neto-zero për degët e pavarura të naftës dhe gazit, një ndryshim në rritje i investimeve është në proces. IOC, për shkak të rezervave të tyre në rënie dhe nevojës për të rrezikuar portofolet e tyre, tani nuk janë në gjendje të ndjekin mundësi të reja me të njëjtën forcë si dikur. Nismat për energji të pastër, investimet në ESG dhe Qëllimet e Zhvillimit të Qëndrueshëm kanë të gjitha një ndikim të drejtpërdrejtë negativ në IOC dhe aftësinë e tyre për të ruajtur rezervat dhe prodhimin.
Një ndikim i madh i këtij zhvillimi është se ndërsa IOC-të po përpiqen të mbajnë rezervat e prodhimit në vend, Kompanitë Kombëtare të Naftës (NOC) kanë arritur të mbajnë rezervat e tyre mbresëlënëse. Prodhuesit kryesorë të tillë si Aramco, ADNOC, IOC dhe NOC, po shikojnë raportet e rezervave dhe prodhimit që shkojnë përtej 25 viteve. Nëse prodhimi i IOC është qetësuar ose mbytur, kërkesa për naftë nga NOC do të rritet ndjeshëm. Marzhet e fitimit për fuçi janë gjithashtu një çështje kryesore e investimeve, pasi IOC-të kanë parë mjediset më sfiduese, të tilla si ujërat e thella, det të hapur, Arktiku ose shist argjilor, ndërsa NOC-të ende kanë rezerva të mëdha konvencionale në vend. Margjinat e fuçive të Aramco vs Shell tregojnë një pamje të qartë. Investimi në ose financimi i zhvillimeve të ardhshme ose aftësive prodhuese të NOC do të jetë shumë më tërheqës. Fuqia qartë po zhvendoset nga KOKSH.
Furnizimi global me hidrokarbure ofron siguri për ekonomitë që nuk prodhojnë hidrokarbure, por ai sistem tani është nën kërcënim. Rreziqet e tranzicionit të energjisë janë ende duke u vlerësuar, por opsioni i një tregu global të energjisë që është zhvendosur për t’u mbështetur shumë te NOC për naftë nuk ka gjasa të jetë një zgjidhje optimale. Energjia dhe stabiliteti i produktit është mbështetur nga një strukturë e përzier e fuqisë në të cilën IOC dhe NOC punojnë së bashku për të mbajtur një ekuilibër. Pa rezerva prej më shumë se 10 vjet, ai stabilitet është nën kërcënim.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga RT
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Nuk është krizë shëndetësore, por ekonomike”
Amerika do ndërhyjë në “luftën e çmimeve”?
“Po prodhohet aq shumë naftë sa nuk ka ku të depozitohet”
