Kërcënimi më i madh për Perëndimin nuk është autonomia evropiane, por dobësia evropiane.
Koncepti i autonomisë strategjike evropiane paraqitet gjithnjë e më shumë si një rrezik për Perëndimin si një komunitet politik – ideja është që një Evropë që nuk varet nga Shtetet e Bashkuara do të largohet nga aleanca transatlantike, edhe kur Uashingtoni të përgatitet të përballet me Pekinin.
E vërteta është e kundërta: Perëndimi nuk mund të mbijetojë pa një Evropë të fortë.
E ardhmja e Kontinentit shpesh reduktohet në një nga dy skenarët: Në të parën, aleanca transatlantike vazhdon të lulëzojë dhe është në gjendje të shmang kërcënimet nga Kina dhe Rusia.
Në tjetrin, partneriteti perëndimor thahet, duke e lënë Evropën shumë të dobët për të shmangur bërjen e një gadishulli të Euroazisë, nën një formë kontrolli nga gjigandët në lindje.
Por ka një skenar të tretë, më pak të diskutuar që është po aq i tmerrshëm për Evropën – një për të cilin paralajmëroi ish-Sekretari i Shtetit i SHBA dhe dhelpra e vjetër transatlantike Henry Kissinger në një ese: Po nëse Evropa humbet pavarësinë e saj jo për Moskën ose Pekinin, por për Uashingtonin?
Në këtë skenar, bashkësia transatlantike bie, por SHBA mbetet në Evropë si një lloj fuqie e huaj, qoftë vetëm për të parandaluar që rivalët e saj të mëdhenj të lëvizin.
Filozofi politik dhe historiani Luuk van Middelaar përfundoi një leksion të fundit në Paris me fjalët: “Në marrëdhëniet tona me Amerikën, ne mund të kalojmë nga statusi i partnerëve në atë të vasalëve.
Siç më tha këtë javë Pierre Vimont, sekretari i parë i përgjithshëm i Shërbimit Evropian të Veprimit të Jashtëm, Evropianët dikur ishin në gjendje të thoshin jo kur ishte e nevojshme.
Mungesa e investimeve në mbrojtje dhe ndikimi i zvogëluar teknologjik dhe financiar, megjithatë, i ka bërë ata hezitues ose të paaftë të ndikojnë në llogaritjet amerikane. Vimont ka frikë se “koncepti i Evropës si një vasal është gjithnjë e më i hapur”.
Në të vërtetë, gjithnjë e më shumë duket sikur qëndrimi i SHBA ndaj aleatëve të saj është bërë e kundërta e saktë e asaj që ka qenë dikur.
Azia dhe Evropa kanë ndërruar vendet.
Sot, është Evropa që duket si një shesh lojrash, në vend se si një lojtar.
Ndërsa sekretari i Shtetit i SHBA Mike Pompeo e bëri të qartë në vizitën e tij në Paris nëntorin e kaluar, e gjithë çka shqetëson Uashingtoni është të parandalojë versionin bashkëkohor të një grushti shteti komunist: një marrje kineze e kompanive të teknologjisë evropiane.
Në një bisedë telefonike të kohëve të fundit, Richard Grenell, ish-ambasadori Amerikan në Berlin, më tha se SHBA janë në rrezik të “lejojnë Evropën të largohet nga aleanca Perëndimore”.
Mrekullueshëm, shumë amerikanë tani mendojnë për Evropën më pak si një partner sesa si një çmim.
Një numër faktorësh shpjegojnë pse Uashingtoni nuk ndien më se duhet t’i kushtojë vëmendje mendimeve ose dëshirave evropiane.
Justin Vaïsse, drejtori i planifikimit të politikave në Ministrinë Franceze të Evropës dhe Punëve të Jashtme në atë kohë, më kujtoi se këta faktorë ishin tashmë të dukshëm në 2013 me Barack Obama.
Së pari, ndërsa Kina zëvendësoi Rusinë si rivali kryesor i Shteteve të Bashkuara, Evropa tani është shumë larg nga qendra e aksionit.
Në të kundërt, Japonia dhe India kanë fituar rëndësi.
Së dyti, siç do të vinte në dukje Vimont, Evropa ka humbur kapacitetet ekonomike dhe ushtarake.
Nëse Evropa rrezikon të merret nga Rusia ose Kina, kush është në gjendje t’i ndalojë ato? Jo evropianët.
Së treti, Uashingtoni ndihet më i brishtë sot sesa ishte gjatë Luftës së Ftohtë.
Bashkimi Sovjetik kurrë nuk kaloi 40 për qind të prodhimit ekonomik të Amerikës.
Kina është tashmë në 70 për qind dhe hendeku mund të zhduket krejtësisht në më pak se dy dekada.
Shfaqja e një rivali bashkëmoshatar do të rezultojë në një Amerikë më pak bujare dhe shumë më merkantiliste.
Kur Presidenti i SHBA Joe Biden u takua me Presidentin rus Vladimir Putin në Gjenevë, nxituan të argumentojnë se Evropa duhet të flasë me zërin e saj kur siguria dhe prosperiteti i saj janë në rrezik.
Megjithatë, kur Merkel u bashkua me Presidentin francez Emmanuel Macron në mbështetjen e një takimi të nivelit të lartë midis Bashkimit Evropian dhe Rusisë, propozimi franko-gjerman u refuzua shpejt nga udhëheqësit e tjerë evropianë.
Siç më thanë disa diplomatë të Evropës Qendrore dhe Lindore, Biden mund të takojë Putinin në një pozitë të fortë.
Bashkimi Evropian do të ishte në një pozitë dobësie.
Përkthyer dhe përshtatur nga Politico.eu/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Edhe SHBA kërkon teknologjinë 5G?
A mund t’i besohet përsëri Amerikës?
