Kur Joe Biden u takua me Vladimir Putin muajin e kaluar, presidenti amerikan i dha një shembull Evropës.
Vetëm jo shembulli që ai mund të ketë parashikuar.
Ndërsa Biden zhvilloi bisedime me homologun e tij rus në Gjenevë, Evropa u gjend në pozicionin surreal të duhet të ulej dhe të priste për një mendim të SHBA për çështje me rëndësi të drejtpërdrejtë në kontinent, sipas një diplomati pranë kancelares gjermane Angela Merkel .
Një javë më vonë, Merkel dhe Presidenti francez Emmanuel Macron zbuluan një propozim të përbashkët për të zhvilluar bisedime të Bashkimit Evropian me presidentin rus, një format i braktisur në 2014 pas aneksimit të Krimesë nga Putini.
Nisma është pjesë e përpjekjes së Merkel për të filluar një politikë të jashtme evropiane më muskulore, veçanërisht në lidhje me Rusinë dhe Kinën.
Ndërsa ajo udhëton në Uashington për herë të fundit si kancelare për t’u takuar me Biden të Enjten, kjo qasje i paraqet Merkel menjëherë një dilemë dhe një moment të mundshëm të trashëgimisë.
Sfida e saj është të përcjellë vendosmërinë e Evropës për të qëndruar në këmbët e saj ndërsa pranon lëvizjet e Biden në fusha nga politika klimatike te të drejtat e njeriut si ato të një aleati të besueshëm.
Suksesi ose dështimi i saj mund të përcaktojë marrëdhëniet transatlantike për çështje nga tregtia te taksat dhe të formojë lidhjet ekonomike 700 miliard dollarë të Evropës me Kinën.
Akoma, është një lojë që nuk gëzon mbështetje të plotë në Evropë e aq më pak në Uashington.
Evropa – me Merkel si grua e lartë e shtetit – dëshiron të dërgojë mesazhin se, ditët e ndjekjes automatike të udhëheqjes së SHBA kanë mbaruar, madje edhe me një president më bashkëpunues në Shtëpinë e Bardhë.
Sido që të jetë, me vetëm disa muaj nga mandati i saj i katërt dhe i fundit, Merkel është në një nxitim për të farkëtuar atë qëndrim më të sigurt evropian, sipas njerëzve të njohur me mendimin e saj.
Sidoqoftë përpjekjet për të ndjekur atë që është quajtur autonomi strategjike janë akoma të prirura për keqkuptim, aq më tepër që propozuesi i tyre kryesor ka zakon të keqkuptohet edhe pas më shumë se 15 vjetësh në pushtet.
“Miopi historike”
Përpjekja e Merkel për të bindur udhëheqësit e tjerë të BE për të zhvilluar bisedime të drejtpërdrejta me Putin është një rast i tillë.
Ndërsa shumë zyrtarë u ankuan në mënyrë të arsyeshme se gjermanët dhe francezët kishin hedhur idenë e tyre mbi udhëheqësit pa konsultim paraprak, një ministër i jashtëm e quajti iniciativën “të papërgjegjshme” dhe një rast të “miopisë historike”.
Gjysmë duzina vendet që e kundërshtuan atë ose e konsiderojnë Merkelin sikur dëshiron të zbusë qëndrimin e bllokut 27-vendesh ndaj Kremlinit në një dhuratë naive për Putinin, ose e akuzojnë atë për avokim të interesave të ngushta ekonomike gjermane. Diplomatët thonë se teza të tilla janë të gabuara.
Nëse Evropa do të merret seriozisht në skenën botërore, atëherë Merkel beson se nuk mund të transferojë vendimmarrjen në SHBA, thonë ata.
Zyrtarët dhe diplomatët amerikanë mbeten të pa impresionuar, duke thënë se ata i kanë dëgjuar të gjitha më parë.
Problemi është i njëjtë si kurrë më parë, tha një person i njohur me mënyrën e të menduarit në administratën e Biden.
Evropianët duan që SHBA të udhëheqë, por ata duan që ajo të funksionojë kryesisht përmes forumeve shumëpalëshe, edhe pse ata ende dëshirojnë që ajo të sigurojë garanci të sigurisë, tha personi.
Për shembull, Gjermania nuk është ende e gatshme të shpenzojë sa duhet për mbrojtjen kolektive.
Nord Stream 2
Asgjë nuk ka ushqyer më shumë mosbesimin e ndërsjellë sesa tubacioni Nord Stream 2 i gazit natyror nga Rusia në Gjermani, një lidhje e kundërshtuar nga administrata e Biden, si dhe Ukraina dhe Polonia anëtare e BE.
Kryesor i agjendës në Uashington do të jetë një përpjekje për të arritur një marrëveshje për të zbehur çdo manovër gjeopolitike që Rusia mund të provojë sapo të përfundojë tubacioni.
Është një shembull ku diplomatët thonë se qëndrimi i kancelarit ndaj Rusisë është keqkuptuar.
Megjithë disa zhgënjime me SHBA, të tilla si ndryshimet në të drejtat e pronës intelektuale për vaksinat dhe tërheqjen e SHBA nga Afganistani, zyrtarët evropianë po përpiqen të theksojnë se marrëdhëniet transatlantike janë të forta dhe funksionale përsëri nën udhëheqjen e Biden.
Shumica e ndryshimeve janë mbi përparësitë dhe procesin sesa thelbin, dhe as Merkel dhe as Macron nuk shohin ndonjë kontradiktë midis lidhjeve të ngushta të SHBA dhe autonomisë Evropiane.
Kur bëhet fjalë për Kinën, të dy BE dhe SHBA e shohin Pekinin si një partner në ndryshimin e klimës, një konkurrent ekonomik dhe tregtar dhe një kundërshtar kur bëhet fjalë për vlerat demokratike dhe të drejtat e njeriut.
Në një fjalim drejtuar kombit të hënën në mbrëmje, Macron tha se presidenca e Francës në BE nga 1 janari do të përqendrohet në një axhendë të përbashkët të “pavarësisë industriale dhe teknologjike”.
Ndërkohë, Merkel do të vazhdojë të punojë me Macron për të çuar përpara propozimin e tyre për Rusinë.
Por Merkel është e vetëdijshme se koha, një mjet negociimi që ajo e ka përdorur kaq shpesh në avantazhin e saj, nuk është në anën e saj.
Nëse ajo madje merr pjesë në samitin e tetorit do të varet nga sa kohë duhet për të formuar një qeveri pas zgjedhjeve të shtatorit.
Përkthyer dhe përshtatur nga Bloomberg/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Amerika po e ndëshkon Gjermaninë e pabindur!
