Edhe pse vendet e pasura fillojnë të shikojnë dritën në fund të tunelit pandemik, vendet në zhvillim po përpiqen të përmbajnë COVID-19. Por ka mësime të rëndësishme nga viti i kaluar që mund të ndihmojnë qeveritë të hartojnë politika dhe programe më efektive për të mbështetur banorët e tyre më të varfër mes shpërthimeve të vazhdueshme dhe bllokimeve.
Një burim i vlefshëm i mësimeve të tilla është Projekti i Ditarëve Hrishipara Daily (HDDP), i cili ka gjurmuar transaksionet financiare ditore të 60 familjeve të varfra në Bangladeshin rural për gjashtë vitet e fundit. Analiza e të dhënave të mbledhura, veçanërisht ndryshimet në modelet e shpenzimeve që kanë ndodhur gjatë pandemisë, zbulon katër fusha ku qeveritë duhet të ndërhyjnë.
Së pari, politikëbërësit duhet të sigurojnë qasje në para të gatshme emergjente. Të varfërit ruralë nuk janë të huaj për tronditjen e jetesës së tyre. Thatësira dhe përmbytjet janë tipare të përsëritura të jetës së tyre, siç janë sëmundjet serioze dhe humbjet e vendeve të punës. Por ata zakonisht kanë një qasje në linjat e jetës: ata mund të futen në rrjete të ndihmës reciproke të bazuara në familje ose të marrin hua nga institucionet mikrofinanciare, huadhënësit e parave dhe miqtë dhe familjen.
Kjo nuk ishte e vërtetë gjatë pandemisë COVID-19. Kufizimet në lëvizje nënkuptonin që familjet nuk mund të vizitonin familjen e zgjeruar për të kërkuar mbështetje financiare. Dhe edhe sikur të mundnin, me jetesën e të gjithëve të shtrënguar në të njëjtën kohë, miqtë dhe familja shpesh nuk kishin asgjë për të ofruar.
Bllokimet e ashpra në shumë vende gjithashtu detyruan ofruesit e mikrofinancës dhe institucionet e tjera financiare të mbyllen, duke parandaluar familjet të marrin hua ose madje të tërheqin
kursimet e tyre. 60 familjet e Bangladeshit në studimin e HDDP ndaluan pothuajse të gjitha transaksionet financiare gjatë bllokimit të imponuar nga qeveria.
Kjo nxjerr në pah nevojën urgjente për transferta të parave të pakushtëzuara në shkallë të gjerë nga shteti, të disbursuara drejtpërdrejt për të varfërit me shkresa minimale. Një krizë e kësaj madhësie nuk është koha për korrigjim fiskal.
Së dyti, duhet të mbështetet kapaciteti i njerëzve të varfër për të ushtruar agjenci dhe shpirt sipërmarrës. Familjet e HDDP ishin të shkathët në përgjigjen e tyre ndaj goditjes nga COVID, dhe treguan aftësi mbresëlënëse të menaxhimit të parave.
Ndonjëherë kjo merrte një formë sipërmarrëse. Për shembull, Samarth, një fermer që prodhin drithëra dhe rrit lopë në një parcelë të vogël toke, shpejt e kuptoi se barrierat në transportin rrugor po ngrinin çmimet e mallrave nga kryeqyteti, duke ulur kështu çmimet e prodhimeve vendore që zakonisht eksportoheshin . Kështu, Samarth bleu prodhime nga fermerët e dëshpëruar vendas me çmime shumë të ulëta dhe e shiti atë në një treg të përkohshëm rrugor që ai krijoi brenda Hrishipara. Njerëzit vendas, të kufizuar në lagjet e tyre, siguruan kërkesën, dhe Samarth përfundoi me një rritje të madhe të të ardhurave të tij ditore gjatë mbylljes.
Politikëbërësit rrallë japin llogari për instinkte të tilla sipërmarrëse në hartimin e programeve për të mbështetur të varfërit. Kjo duhet të ndryshojë, me politika që inkurajojnë dhe shpërblejnë këto instinkte dhe përmirësojnë aftësinë e familjeve të varfra për t’i shfrytëzuar ato. Për shembull, familjet me të ardhura të ulëta mund të merren në konsideratë kur hartojnë rregullore për “lehtësinë e të bërit biznes”.
Sektori privat gjithashtu ka një rol për të luajtur. Në veçanti, sektori financiar duhet të zhvillojë produkte fleksibël që u mundësojnë njerëzve të varfër të përfitojnë nga mundësitë që u dalin përpara. Sigurisht, kjo kërkon gjithashtu që qeveritë të sigurojnë qasje të pandërprerë në shërbimet financiare gjatë bllokimeve.
Së treti, të varfërit kanë nevojë për ndihmë bujare ushqimore, veçanërisht gjatë mbylljes. Edhe në rrethanat më të vështira, subjektet e HDDP gjetën mënyra për të vënë ushqimin në tryezë, por me koston e shkurtimeve drastike në shpenzimet e tjera. Analiza jonë tregon një ulje të mprehtë të shpenzimeve të përsëritura të familjeve, përveç ushqimit, në muajin e parë të bllokimit (Prill 2020). Për më tepër, vetëm në tetor, disa muaj pas përfundimit të bllokimit, ato shpenzime u kthyen në nivelet para pandemisë.
Së fundi, rezervat e parave të gatshme të familjeve me të ardhura të ulëta duhet të mbrohen. Shumica e subjekteve të HDDP mbanin disa para në shtëpi për raste urgjente. Pandemia e COVID-19 dhe veçanërisht mungesa e qasjes në kursime nënkuptonte që ata i mbanin ato rezerva për të blerë ushqim dhe për të plotësuar nevojat e tjera themelore.
Qeveria dhe sektori financiar duhet të gjejnë mënyra jo vetëm për të ndihmuar në sigurimin e këtyre rezervave të bazuara në shtëpi, por edhe për ta bërë më të lehtë për të varfërit që t’i plotësojnë ato. Zgjerimi i fushëveprimit të disbursimeve të parave të gatshme, dhe bërja e shpërndarjes më efikase, është jetike, siç është mbajtja e agjentëve të parave të lëvizshme të hapura gjatë krizave.
Ditarët e Hrishipara tregojnë se, gjatë bllokimeve të COVID-19, të varfërit duhej të kujdeseshin kryesisht për veten e tyre. Falë zgjuarsisë së tyre, aftësive të menaxhimit të parave, rrjeteve personale dhe planifikimit të krizave të kaluara, ata arritën të mbijetojnë. Por ata gjithashtu duhej të bënin sakrifica të mëdha. Ndërsa qeveritë hartojnë strategji për të mbështetur të varfërit jo vetëm gjatë bllokimeve të COVID-19, por edhe në krizat e ardhshme, ato duhet të reflektojnë mbi atë që ndodhi me familjet e HDDP gjatë pandemisë, në mënyrë që, herën tjetër, sakrifica të tilla të mos jenë të nevojshme.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Project Syndicate
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A ka limite qeveria në marrjen e një borxhi?
Afrika ka në dorë shpëtimin e vetvetes nga kriza Covid
A jemi të gjithë Keynesianë përsëri?
