Kina mund të jetë një shpëtim ekonomik për Rusinë, pasi ajo po përballet me izolim dhe përçmim në rritje në skenën ndërkombëtare për pushtimin e Ukrainës.
Ndërsa pjesa më e madhe e komunitetit ndërkombëtar vendos sanksione kundër Moskës, Pekini është shfaqur si një lojtar kyç me potencialin për të zbutur dëmin ekonomik dhe për të minuar fushatën e presionit.
Të enjten, autoritetet doganore kineze njoftuan heqjen e kufizimeve të importit për grurin rus, i cili përbën më shumë se një të katërtën e furnizimit global.
Megjithëse marrëveshja tregtare u vulos gjatë bisedimeve midis presidentit rus Vladimir Putin dhe presidentit kinez Xi Jinping në fillim të shkurtit, koha e njoftimit, në ditën kur Putini nisi një sulm ushtarak në shkallë të plotë ndaj fqinjit të tij, u interpretua në disa qarqe si përpjekje e qëllimshme për të minuar përpjekjet për të mbajtur Moskën përgjegjëse.
Kryeministri australian Scott Morrison të premten e përshkroi masën si “thjesht të papranueshme”, duke akuzuar Pekinin se i hodhi një “lijë shpëtimi Rusisë në mes të një periudhe kur ata po pushtojnë një vend tjetër”.
“Ky është një sinjal mbështetjeje,” i tha Al Jazeera, Alicia García Herrero, kryeekonomiste për Azinë Paqësor në Natixis në Hong Kong, duke iu referuar lehtësimit të kufizimeve tregtare. “Gjëja tjetër që ka bërë Kina është të bëjë vërtet shumë të qartë se sanksionet janë joefektive dhe nuk janë të garantuara.”
“Fakti që ata do të minojnë këtë shtyrje është tashmë i nënkuptuar, nëse jo i qartë, në konferencën për shtyp të Ministrisë së Punëve të Jashtme dje”, shtoi García Herrero.
Të enjten, zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme kineze Hua Chunying nuk pranoi t’i karakterizonte veprimet e Rusisë si një “pushtim” dhe akuzoi Shtetet e Bashkuara se “ngjasin flakën” e krizës. Hua tha gjithashtu se “ajo që po shihni sot nuk është ajo që ne kemi dashur të shohim”, dhe shprehu shpresën se Rusia dhe Ukraina “do t’i kthehen dialogut dhe negociatave”.
Miqësi “pa kufij”
Pekini dhe Moska, të cilat ndajnë një përbuzje për atë që ata e shohin si ndërhyrje të huaja, kanë krijuar lidhje të ngushta mes marrëdhënieve gjithnjë e më të ashpra me SHBA-në dhe aleatët e saj evropianë dhe aziatikë.
Pas takimit të Xi me Putinin në Pekin në fillim të këtij muaji, të dy udhëheqësit njoftuan se miqësia midis vendeve të tyre nuk kishte “kufizime” dhe nuk do të kishte fusha “të ndaluara” bashkëpunimi.
Qinduo Xu, një bashkëpunëtor i lartë në Institutin Pangoal në Pekin, tha se Kina do të vazhdojë biznesin me Rusinë “si zakonisht” për shkak të respektimit të kundërshtimit të saj të deklaruar prej kohësh ndaj sanksioneve të njëanshme.
“Por atëherë, edhe nëse punon së bashku me SHBA-në për të ushtruar presion mbi Moskën, çfarë mund të marrë ajo? Pambuku Xinjiang do të mbetet një problem; të ashtuquajturat kufizime ekonomike të lidhura me punën e detyruar për firmat kineze do të mbeten të pandryshuara,” tha Xu për Al Jazeera, duke iu referuar abuzimeve të dyshuara të të drejtave të njeriut kundër pakicës etnike ujgure në rajonin më perëndimor të Kinës Xinjiang.
“Mbi të gjitha, Uashingtoni nuk ka gjasa të ndryshojë kursin kundër Kinës në konkurrencën e saj strategjike. Kështu që unë prirem ta shoh Kinën duke vazhduar me biznesin e saj me Rusinë, jo për të zbutur sanksionet ndaj Moskës, por si një çështje parimore që ajo nuk ndjek sanksionet e njëanshme”.
Pas lehtësimit të kufizimeve për grurin, Kina mund të zbusë goditjen e çdo dhimbje ekonomike që i shkaktohet Moskës duke rritur pjesën e saj të importeve të energjisë. Rusia është prodhuesi i tretë më i madh i naftës në botë dhe prodhuesi i dytë më i madh i gazit natyror.
Në shkurt, Rusia nënshkroi një kontratë 30-vjeçare për të furnizuar Kinën me gaz përmes një tubacioni të ri, pjesë e një partneriteti në rritje energjetike midis palëve.
“Eksportet e Rusisë në Kinë përbëhen kryesisht nga burime energjetike dhe minerale”, tha Xu. “Nënshkrimi i kontratës së gazsjellësit të dytë Kinë-Rusi gjatë vizitës së Putinit në Kinë është në atë drejtim. Unë pres që trendi do të vazhdojë dhe ka të ngjarë të rritet veçanërisht, nëse sanksionet ndikojnë në furnizimin me energji të Rusisë në vendet evropiane.
Megjithatë, Rusia nuk do të jetë në gjendje të devijojë pjesën më të madhe të furnizimeve të saj energjetike nga Evropa në afat të shkurtër, duke kufizuar aftësinë e saj për të gjetur shpejt tregje të reja, sipas García Herrero.
“Ju thjesht nuk mund të prisni që kjo të zëvendësohet,” tha ajo.
SHBA, Mbretëria e Bashkuar, Bashkimi Evropian dhe Japonia kanë zbuluar një sërë sanksionesh që synojnë një sërë individësh dhe subjektesh, duke përfshirë bankat shtetërore ruse, kompaninë ajrore kombëtare dhe elitat që besohet se janë afër Putinit, edhe pse jo vetë udhëheqësin rus. Koreja e Jugut dhe Tajvani kanë sinjalizuar se synojnë të koordinojnë me vendet e tjera për masat ndëshkuese, përfshirë kontrollin e eksporteve.
Masat e shpallura deri më tani nuk kanë shënjestruar sektorin fitimprurës të energjisë të Rusisë ose aksesin e vendit në sistemin e pagesave SWIFT, të cilat të dyja do të impononin kosto të rënda për Moskën, por me rrezikun e dëmit të lartë kolateral në formën e rritjes së çmimeve të naftës dhe gazit. Evropa është veçanërisht e varur nga gazi natyror rus, i cili përbën 41 për qind të furnizimit të kontinentit.
Xu tha se ai priste që Pekini dhe Moska të rrisin bashkëpunimin në mënyrat për të reduktuar ekspozimin e tyre ndaj sistemit financiar ndërkombëtar.
“Ata folën gjithashtu për krijimin e mekanizmave, të cilët janë një lloj kornize krahas SWIFT-it për t’u marrë me sanksionet,” tha ai. “Por deri më tani nuk ka përparim të qartë në krijimin e një mekanizmi të tillë. Natyrisht, nuk është një punë e lehtë.”
García Herrero tha se sanksionet e shpallura deri më tani ishin aq të vogla sa që Pekini nuk do të shihte asnjë arsye për të humbur një mundësi “të lëngshme” për të goditur me gisht Perëndimin.
“Ata janë kaq të kufizuara, nuk mendoj se Kina duhet t’i anashkalojë ato,” tha ajo. “Unë nuk mendoj se Kina do t’i anashkalojë ato sanksione, ata thjesht do të gjejnë mënyra të tjera për të mbështetur Rusinë.”
“Deri më tani, unë mendoj se Biden dhe Perëndimi duken shumë të dobët, sanksionet janë të kufizuara.”
Kostoja e mbështetjes së Pekinit, megjithatë, mund të rritet në mënyrë dramatike nëse do të ndërmerren masa më të forta, tha García Herrero.
“Nëse ne zbatojmë plotësisht sanksionet, kostoja është e madhe për Kinën,” tha ajo.
“Është shumë e lehtë të ngatërrohesh në këtë situatë për Kinën nëse nuk tregojnë përmbajtje, gjë që nuk janë sepse mendojnë se ky është një objektiv i lehtë, por mund të mos jetë aq i lehtë.”
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga AlJazeera
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Kina e gatshme të zbusë goditjen ekonomike ndaj Rusisë
