Ekonomia e Rusisë është në gjendje të rëndë dhe sot ajo përballet me pagesën e saj të parë për bonot në dollarë amerikanë që kur pushtoi Ukrainën muajin e kaluar.
Moska do të paguajë 117 milionë dollarë interes për dy obligacione sovrane të shprehura në dollarë ose rrezikon të mos paguajë borxhin e saj.
Sulmi i Rusisë ndaj Ukrainës ka ngjallur dënim ndërkombëtar në kryeqytetet kryesore financiare.
Shtetet e Bashkuara, Bashkimi Evropian dhe Aleatët vendosën sanksione të ashpra ndaj Moskës. Dënimet ngrinë më shumë se gjysmën e aktiveve prej 300 miliardë dollarësh të bankës qendrore dhe e çuan rublën në spirale 35 për qind kundrejt dollarit amerikan. Qindra firma perëndimore gjithashtu e kanë tërhequr biznesin jashtë vendit.
Presidenti rus Vladimir Putin ka thënë se Moska do të bëjë pagesat, por në rubla për sa kohë që sanksionet nuk lejojnë shlyerjet në dollarë. Pagesa në monedhën vendase dhe jo në dollarë mund të shkaktojë një valë të konsiderueshme mospagimi, e paimagjinueshme vetëm disa javë më parë.
Rusia dhe kompanitë ruse kanë borxh rreth 150 miliardë dollarë në valutë të huaj.
Mospagimi i Rusisë për borxhin e saj të jashtëm do të ishte i pari që kur bolshevikët nuk arritën të njihnin borxhin e Carit pas revolucionit të 1917-ës.
Çfarë ndodh nëse Rusia refuzon të paguajë? A do të rezultojë kjo në një valë më të madhe të mospagimeve? Çfarë efekti do të ketë kjo në ekonominë e pjesës tjetër të botës?
Këtu është përgjigja e shkurtër.
Çfarë është e detyruar të paguajë Rusia?
Rusia do të paguajë 117 milionë dollarë interes për bonot e saj në dollarë. Kuponi është i pari nga disa. Një tjetër 615 milion dollarë pritet në fund të muajit.
Çfarë nëse Rusia dështon të bëjë një pagesë?
I jepet një periudhë mospagimi 30-ditore për këto obligacione të veçanta. Nëse Moska nuk bën një pagesë, agjencitë e vlerësimit të kredisë ka të ngjarë ta konsiderojnë atë si të mospaguar dhe mbajtësit e obligacioneve do të fillojnë të negociojnë. Por këto negociata nuk duken të jenë premtuese duke pasur parasysh mbytjen ekonomike të Rusisë dhe izolimin në rritje.
Pse Rusia nuk do të bënte një pagesë?
Që kur Perëndimi shpalli sanksionet e tij, rubla ka humbur rreth një të tretën e vlerës së saj. Disa nga obligacionet që Rusia ka emetuar kanë një klauzolë që lejon pagesën në rubla, por pagesat e interesit që duhet të paguhen të mërkurën nuk janë të pranueshme. Rusia duhet të paguajë në dollarë dhe duke pasur parasysh vlerën e zvogëluar të monedhës së saj, ky është një urdhër i lartë.
Çfarë ndodh nëse Rusia e bën pagesën në rubla?
Qeveria mund të përpiqet të anulojë një kontratë. Është një mënyrë për të thënë “po ju paguajmë me rubla” në vend që thjesht të mos paguajmë fare.
Por prisni, Rusisë i është shkëputur shumë mekanizmave financiarë, a mund të bëjë edhe pagesat?
Po, Zyra e SHBA për Kontrollin e Pasurive të Huaja ka autorizuar një përjashtim për transaksionet për personat amerikanë në lidhje me “marrjen e interesit, dividentit ose pagesave të maturimit në lidhje me borxhin ose kapitalin”.
Çfarë ndodh nëse Rusia nuk paguan fare?
Një mospagim i borxhit mund t’i dëbojë pak investitorë të huaj të mbetur të Rusisë nga vendi, duke e izoluar më tej atë. Nëse qeveria dështon, kompanitë mund të ndjekin.
A është kjo diçka që e keni parë më parë?
Për sa i përket tregjeve në zhvillim, është e krahasueshme me atë që ndodhi në Argjentinë në vitin 2020, sipas Gerard DiPippo, një ekspert i lartë i ekonomisë në Qendrën për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare.
“Dallimi i madh këtu është se është një tronditje që investitorët nuk e prisnin të themi dy ose tre muaj më parë, ndërsa, në Argjentinë, mund të shihje se si po ndërtohen problemet,” shtoi ai.
Pra, kjo është e paprecedentë?
Pak a shume. Ekonomistët zakonisht mund të parashikojnë kriza të mëdha.
“Zakonisht ka flamuj të kuq. Por jo shumë mund ta kishin parashikuar [këtë]. Është një ngjarje gjeostrategjike, e ndjekur nga sanksione masive, një ekonomi e shkatërruar dhe tani potenciali i falimentimit të borxhit,” shpjegoi DiPippo.
Kush i mban obligacionet?
Obligacionet e Rusisë mbahen kryesisht nga investitorë institucionalë, fondet e pensioneve, fondet mbrojtëse dhe korporatat.
Pra, çfarë opsionesh kanë ata?
Obligacionet mund të tregtohen ende në tregjet dytësore dhe aktualisht ato tregtohen me rreth 20 cent për dollarin.
“Çështja është nëse ata do t’i marrin paratë e tyre dhe nëse do të kthehen në fund. Çmimi i bonove pasqyron këto pritshmëri”, tha DiPippo për Al Jazeera.
A besoni se SHBA dhe aleatët e saj menduan se sanksionet do ta bëjnë të vështirë për rusët të paguajnë borxhin e tyre?
“Unë do të supozoja se ata ishin të vetëdijshëm për implikimet e ngrirjes efektive të aftësisë së bankës qendrore ruse për të hyrë në dollarë dhe euro dhe monedha të tjera kryesore,” tha DiDippo.
Çfarë efekti do të ketë mospagimi i borxhit te rusët?
Rusët janë prekur kryesisht nga zhvlerësimi i rublës dhe rënia e fuqisë së tyre blerëse. Nëse Rusia nuk do të paguajë borxhin e saj, investitorët e huaj do të bëhen edhe më ngurrues për të bërë biznes me vendin. Rubla do të vuajë.
A janë amerikanët të ekspozuar ndaj rrezikut nga qeveria dhe kompanitë ruse që nuk paguajnë borxhin e tyre?
Ekspozimi i pensioneve ndaj borxhit të tregut në zhvillim është zakonisht mjaft i vogël dhe çdo menaxher i arsyeshëm i fondeve, veçanërisht nëse ai që menaxhon pensionet nuk do të investohet shumë në një treg në zhvillim, tha DiPippo për Al Jazeera.
Si duket borxhi i Rusisë?
Qeveria ruse në fakt nuk është aq borxhli.
Një pjesë e strategjisë së tyre të “fortesës së Rusisë” ishte të krijonin bilancin e Moskës, kryesisht me rezerva valutore dhe pak ar, dhe më pas të ruanin nivele të ulëta borxhi. Borxhi i brendshëm i Rusisë ishte rreth 13 për qind e prodhimit të brendshëm bruto vitin e kaluar. Borxhi i jashtëm është rreth 150 miliardë dollarë dhe vetëm 45 miliardë dollarë prej tyre janë në pronësi të qeverisë ruse. Shumica e saj është në pronësi të kompanive ruse dhe bankave ruse, tha DiPippo për Al Jazeera.
Po kompanitë ruse?
Kompania më e madhe e vetme që zotëron borxhin është gjiganti i naftës Gazprom, por sektori i naftës dhe gazit i Rusisë ka qenë mjaft i izoluar nga sanksionet perëndimore. Megjithatë, rusët po e kanë të vështirë të shesin naftën e tyre, me përjashtim të një zbritjeje të lartë për shkak të shqetësimeve për mospërputhje me sanksionet.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga AlJazeera
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Lufta e Putinit do ndikojë me siguri mbi ekonominë botërore
Vendet që mund t’i plotësojnë nevojat për gaz në Evropë
A do t’i ofrojë Kina ndihmë financiare Rusisë?
