Teksa Perëndimi shpenzon miliarda në ndihmë për ofensivën e Ukrainës kundër Rusisë, shqetësimet po shtohen për mundësinë e një pushtimi kinez të Tajvanit.
Presidenti Joe Biden tha të hënën se Shtetet e Bashkuara do të ndërhynin ushtarakisht nëse ishulli do të sulmohej. Por a është Pekini gati për të nisur pushtimin e Tajvanit – dhe të ketë sukses?
Deklarata e Biden për Tajvanin erdhi në një konferencë shtypi me kryeministrin e Japonisë Fumio Kishida gjatë një vizite në Tokio, kurpresidenti iu përgjigj një pyetjeje nëse, në kundërshtim me qasjen e tij ndaj Ukrainës, ai do të përdorte forcën ushtarake për të mbrojtur Tajvanin.
“Po… ky është zotimi ynë”, u përgjigj Biden.
Përgjigja e qartë ishte shumë ndryshe nga qëndrimi tradicional i paqartësisë strategjike: një politikë dekadash e vjetër e SHBA-së e paqartësisë së qëllimshme në lidhje me mbrojtjen e Tajvanit në rast të pushtimit kinez.
Zyrtarët e lartë të SHBA-së dhe BE-së kanë shprehur hapur mbështetjen e tyre për ishullin demokratik, gjendja e vështirë e të cilit ka nxitur që të bëhen krahasime me Ukrainën.
Shtëpia e Bardhë ndryshoi disi deklaratat e Biden, duke mohuar se komentet e presidentit përfaqësonin ndonjë ndryshim në politikë – por jo përpara se të kishin nxitur zemërimin e Pekinit, ministria e jashtme e të cilit shprehu “pakënaqësi të fortë dhe kundërshtim të fortë” brenda disa orësh.
“Biden dëshiron të dërgojë një mesazh të fortë në Pekin,” thotë Mathieu Duchâtel, drejtor i programit të Azisë në Institut Montaigne.
Ai donte t’i tregonte Pekinit se ndërsa SHBA-ja ka refuzuar të ndërhyjë drejtpërdrejt në luftën në Ukrainë, është e vendosur të ndihmojë Tajvanin në rast të një pushtimi kinez.
E gjithë kjo retorikë ngre pyetjen: Sa i realizueshëm është një pushtim kinez i Tajvanit në këtë pikë?
Buxheti i mbrojtjes i Kinës, aktualisht në 229 miliardë dollarë, e ka lejuar atë të nxisë kërkimin dhe zhvillimin e sistemeve të reja të armëve, transportuesve dhe stërvitjeve ushtarake. Aktualisht, vendi ka aftësi të konsiderueshme ushtarake që do ta lejonin atë të ndërhynte, shpjegon Antoine Bondaz, drejtor i programit të Tajvanit në Fondacionin për Kërkime Strategjike.
Në afat të shkurtër, këto burime në rritje janë ende shumë të kufizuara për të parashikuar një pushtim dhe kontroll total të Tajvanit, thotë studiuesi. “Por nëse Pekini vazhdon me këtë ritëm, ai do të ketë burimet e nevojshme në disa vjet.”
Megjithëse Kina mund ta kalojë Tajvanin në arsenalin e saj ushtarak dhe fuqinë punëtore, për sa i përket strategjisë, një pushtim i tillë do të mbetej “jashtëzakonisht i vështirë për Pekinin”, thotë Duchâtel.
“Tajvanezët, pa marrë parasysh edhe ndërhyrjen e SHBA-së, kanë një aftësi të fortë reagimi dhe mund të sjellin humbje të rënda për Pekinin në rast të një tentative për ulje amfib ose në ajër”.
Në të vërtetë, kinezët po marrin mësime nga konflikti në Ukrainë, duke i bërë ata të mendojnë mirë shpresat e tyre për një operacion të shpejtë “luftë rrufe” me të cilin “ribashkimi” me forcë do të ishte i mundur brenda disa ditësh, thotë Duchâtel.
Megjithëse një pushtim i afërt, afatshkurtër kinez i Tajvanit duket i pamundur, “status quo mund të ndryshojë në çdo moment”, thotë Duchâtel.
A mund të përshkallëzohen tensionet gjatë kësaj periudhe?
Objektivi i Kinës për të pushtuar Tajvanin ka qenë gjithmonë i qartë, thotë Bondaz. Nëse Pekini nuk ka mjetet për të nisur një sulm të suksesshëm tani, ai do ta bëjë pas disa vitesh, deri në vitin 2025 sipas studiuesve.
Kështu, studiuesi këmbëngul në rolin që duhet të luajë komuniteti ndërkombëtar për të bindur Kinën.
Ata duhet t’i bëjnë Pekinit të kuptojë se kostoja, në aspektin njerëzor, ushtarak dhe gjeopolitik, është shkatërruese.
“Vërejtjet e Biden shërbejnë si një paralajmërim. Ai thekson ndryshimin midis Ukrainës dhe Tajvanit”, thotë Duchâtel.
Se si do të funksionojë konkretisht ky parandalim teksa evoluon marrëdhënia e tensionuar midis Tajvanit dhe Kinës, mbetet për t’u parë.
Burimi: France 24
Përktheu dhe pershtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Kufiri” që ndan miqësinë mes Xi Jinping dhe Putin
