Kur çmimet evropiane të gazit filluan të rriten vitin e kaluar, kjo ishte për shkak të një mospërputhjeje që po thellohej me shpejtësi midis kërkesës dhe ofertës së energjisë, me energjitë e rinovueshme që nuk funksiononin në një kohë vendimtare. Mospërputhja është ende këtu, dhe furnizimi sapo u shkurtua ndjeshëm.
Austria, Holanda dhe Gjermania do të ndezin impiantet e qymyrit që supozohej të tërhiqeshin në një të ardhme jo shumë të largët, pasi furnizimi me gaz rus u tkur për shkak të problemeve teknike, sipas Gazprom, ose arsye politike, sipas ministrit gjerman të ekonomisë. Dhe një ndërmarrje gjermane sapo nënshkroi marrëveshjen e parë evropiane të furnizimit afatgjatë me LNG me një prodhues amerikan.
Lajmet për kthimin e qymyrit dhe një marrëveshje afatgjatë për furnizimin me LNG mund të duken të çuditshme në kontekstin e vendosmërisë së vazhdueshme të Bashkimit Evropian për të hequr qafe karburantet fosile krejtësisht në një moment në të ardhmen. Sigurisht që tingëllon e çuditshme në kontekstin e neverisë së BE-së ndaj angazhimeve afatgjata ndaj çdo gjëje që lidhet me lëndët djegëse fosile. Megjithatë, është tregues i realiteteve materiale që ambiciet e tranzicionit të BE-së kanë injoruar.
Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen i tha Financial Times këtë javë se “Ne duhet të sigurohemi që ta përdorim këtë krizë për të ecur përpara dhe për të mos pasur një kthim prapa në karburantet e pista fosile. Është një linjë e mirë dhe nuk është e përcaktuar nëse ne do të marrin kthesën e duhur”.
Megjithatë, duke gjykuar nga lajmet që vijnë nga Gjermania, Austria dhe Holanda, rrëshqitja e karburanteve të pista fosile ishte e pashmangshme, sepse thjesht nuk ka alternativë për to në këtë pikë. Është e vështirë të imagjinohet se përse vende të tjera aq ambicioze për tranzicionin si Gjermania dhe Holanda do të hiqnin kufizimet në termocentralet e tyre me qymyr.
“Kabineti ka vendosur të tërheqë menjëherë kufizimin e prodhimit për termocentralet me qymyr nga viti 2002 deri në 2024,” tha ministri holandez i klimës dhe energjisë këtë javë, siç citohet nga AFP, duke shtuar se Holanda e kishte “përgatitur këtë vendim me tonë Kolegët evropianë gjatë ditëve të fundit”.
Gjermania, nga ana e saj, përsëriti planet e saj për të mbyllur të gjitha termocentralet me qymyr deri në vitin 2030, duke sinjalizuar se vendimi për të rihapur termocentralet e qymyrit ishte vetëm një vendim afatshkurtër, i cili nuk duhet të shkaktojë shqetësim për kampionët e tranzicionit energjetik në Evropë.
Komisioni duket se është i vetëdijshëm për këtë. Të hënën, një zëdhënës i KE tha se “disa nga kapacitetet ekzistuese të qymyrit mund të përdoren më gjatë se sa pritej fillimisht”, duke shtuar se “Ne e dimë se përzierja e energjisë dhe planet e vendeve anëtare do të përshtaten pak sepse jemi në një situatë të papritur”.
Megjithatë, lajmet për marrëveshjen gjermane EnBW Energie Baden-Wuerttemberg me Venture Global LNG janë më interesante. Kompania gjermane mbylli dy marrëveshje furnizimi me prodhuesin amerikan të LNG-së, të dyja me një kohëzgjatje 20-vjeçare. Pasi BE kaloi vite duke zhvilluar tregun e gazit spot për t’u larguar nga angazhimet afatgjata. Pasi BE-ja shmangu në mënyrë specifike LNG-në e SHBA-së sepse ka dyshime për frakimin. Dhe marrëveshja do të hyjë në fuqi vetëm në vitin 2026, kur kriza aktuale duhet të përfundojë.
BE planifikon të përballet me këtë krizë të furnizimit me energji duke nisur atë që Presidenti i KE e quajti një “investim masiv në burimet e rinovueshme”. Ndërmarrja gjermane e Baden-Wurtemberg duket se ka plane të ndryshme, prandaj marrëveshja afatgjatë e furnizimit me LNG. Dhe kjo marrëveshje është sinjali i fundit se ambiciet janë një gjë, por nevojat aktuale janë krejt tjetër.
EnBW Energie Baden-Wuerttemberg do të importojë 1.5 milion ton gaz natyror të lëngshëm nga Venture Global duke filluar nga viti 2026. Kjo është marrëveshja e parë detyruese që përfshin një kompani gjermane dhe një prodhues të LNG në SHBA, megjithëse në fillim të këtij viti RWE mbylli një marrëveshje jodetyruese me Sempra Energjia për 2.25 milionë tonë vjetore, që do të dërgohet nga objekti i Fazës 1 të Port Arthur LNG kur të përfundojë.
Gjermania po ndërton gjithashtu terminalin e saj të parë të importit të LNG – një tjetër shenjë e një angazhimi afatgjatë ndaj gazit, sepse këto objekte nuk janë as të lira dhe as të lehta për t’u shlyer si një aktiv i bllokuar një dekadë pas përfundimit të tyre.
Pra, duket se karburantet fosile nuk do të shkojnë askund për njëzet vitet e ardhshme, të paktën. Sepse kjo është ajo që nënkuptojnë kontratat afatgjata: ato janë një reflektim i besimit të fortë të palëve të tyre se do të ketë kërkesë për produktin që është objekt i kontratës për një periudhë të gjatë kohore.
Natyrisht, ne jetojmë në një botë të pasigurt dhe ndonjëherë ndodh që një kontratë afatgjatë të bëhet barrë sesa zgjidhje për një problem. Megjithatë vitin e kaluar, me fillimin e vjeshtës, supozohej se do të frynte era dhe supozohej të shkëlqente dielli në Evropë, por në vend të kësaj, ne patëm mungesë gazi.
Dhe kjo do të thotë se “investimi masiv në burimet e rinovueshme” mund të mos jetë i mjaftueshëm për të siguruar konsumin e energjisë së një kontinenti që vetëm tani ka filluar të përballet me nocionin e ruajtjes së energjisë. Sepse nuk ka gaz të mjaftueshëm.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga OilPrice.com
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Kombet që mund të ndihmojnë në zgjidhjen e krizës së naftës
Nafta bie me më shumë se 5 dollarë për fuçi
