Sezoni veror i vozitjes është sërish këtu dhe shoferët amerikanë po ndiejnë dhimbje të vërtetë ndërsa çmimet e benzinës vazhdojnë të arrijnë nivele të larta. Mesatarja kombëtare për gazin pa plumb arriti një nivel të ri prej 4,67 dollarë për gallon të mërkurën, me çmimin mesatar në 4 dollarë për gallon ose më lart në të 50 shtetet për herë të parë ndonjëherë. Presidenti Biden po përpiqet të ulë çmimet e gazit përpara zgjedhjeve afatmesme, por nuk ka opsione pasi çlirimi historik nga Rezerva Strategjike e Naftës prej 1 milion fuçi në ditë për gjashtë muaj bëri pak për të ngadalësuar rritjen e çmimit të naftës.
Situata nuk ndryshon shumë në Evropë, me çmimet e energjisë që rriten në qiell pasi bota përballet me pengesat e zinxhirit të furnizimit, pushtimin e Ukrainës nga Rusia dhe efektet e vazhdueshme të bllokimeve të Covid-19.
OPEC-u gjithashtu nuk ka ndihmuar shumë, megjithëse Wall Street Journal ka raportuar se disa anëtarë të OPEC-ut po eksplorojnë idenë e pezullimit të pjesëmarrjes së Rusisë, e cila mund t’i hapë rrugën Arabisë Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe prodhuesit e tjerë të OPEC-ut që të prodhojnë dukshëm më shumë.
Por kryeministri i Italisë, Mario Draghi, ka hartuar një plan edhe më radikal për të frenuar rritjen e çmimit të naftës.
Ish-presidenti i Bankës Qendrore Evropiane ka hedhur idenë e krijimit të një “karteli” të konsumatorëve të naftës në një takim me Joe Biden në mënyrë që të rrisë fuqinë e tyre negociuese, ngjashëm me mënyrën se si kombet më të mëdha prodhuese të naftës u bashkuan përmes OPEC-ut për të rënë dakord për një marrëveshje vjetore për kuotat e prodhimit të naftës.
Të dy u takuan në Shtëpinë e Bardhë të martën për të koordinuar pozicionet e tyre mbi pushtimin rus të Ukrainës dhe pasojat ekonomike nga konflikti.
“Ne të dy jemi të pakënaqur me mënyrën se si funksionojnë gjërat, për sa i përket naftës për SHBA dhe gazit për Evropën. Çmimet nuk kanë asnjë lidhje me ofertën dhe kërkesën,” tha Draghi.
Sipas institutit Bruegel të Brukselit, që nga shtatori 2021, Gjermania, Franca, Italia dhe Spanja – katër nga ekonomitë më të mëdha të BE-së – kanë shpenzuar secila 20-30 miliardë euro për të ulur artificialisht çmimet e energjisë. Megjithatë, këto subvencione shihen si më pak se ideale pasi ato ndihmojnë në financimin e Moskës, shterimin e financave publike dhe dëmtimin e mjedisit.
Kapaku i çmimit të naftës
Draghi dhe Biden kanë diskutuar gjithashtu zbatimin e një kufiri në çmimet e gazit me shumicë, një ide e shtyrë nga Italia brenda BE-së për tre muajt e fundit.
Në të vërtetë, Italia ka arritur të marrë shumë shtete të BE-së për një kufi të çmimit të naftës, por po përballet me kundërshtime të forta nga Holanda dhe Gjermania, dy nga importuesit më të mëdhenj të naftës ruse. Ekzekutivi i BE-së gjithashtu nuk po e blen atë.
Sipas Komisionit Evropian, kufizimi i çmimit të naftës duhet të jetë vetëm zgjidhja e fundit për një emergjencë, si në rast se Rusia ndërpret të gjithë gazin për BE-në. Vendimi i KE duket se është ndikuar nga një pjesë e tërthortë e analistëve të cilët kanë argumentuar se kufijtë mund të rrezikojnë qëllimet e BE-së për klimë, duke inkurajuar më shumë konsum të karburanteve fosile.
Roberto Cingolani, ministri i Italisë për tranzicionin ekologjik, nuk po e merr me lehtësi opozitën: “Vendet që kundërshtojnë [idenë] mbrojnë konceptin e një tregu të lirë … ky treg i lirë ka lejuar që çmimet e gazit të rriten pesë ose gjashtëfish pa pasur një arsye reale fizike, p.sh mungesa, e cila ka ndikuar në koston e energjisë elektrike, qytetarët nuk janë në gjendje të përballojnë kostot dhe bizneset vuajnë kostot e larta të energjisë të prodhimit”, ka thënë ai për Guardian.
Por duket se liderët evropianë janë më të hapur ndaj idesë së krijimit të një karteli të blerësve të gazit natyror pasi BE ra dakord në mars të përdorte peshën e konsiderueshme të unionit për të marrë çmime më të mira të gazit.
“Ne kemi një levë të rëndësishme. Pra, në vend që të tejkalojmë njëri-tjetrin dhe të rrisim çmimet, ne duhet të tërheqim peshën tonë të përbashkët,” ka deklaruar presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.
Kjo ndoshta ka më shumë kuptim, duke marrë parasysh se më shumë se 40% e gazit të BE-së dhe 25% e naftës së saj vinte nga Rusia përpara pushtimit të Ukrainës.
Të hënën, Bashkimi Evropian ra dakord për një ndalim të pjesshëm të importeve të naftës ruse, i cili mbulon menjëherë më shumë se 2/3 e importeve të naftës nga Rusia, sipas shefit të Këshillit Evropian Charles Michel.
Thënë kështu, plane të tjera për të frenuar çmimin e naftës së papërpunuar mund të përfundojnë duke fituar tërheqje dhe duke u bërë realitet duke pasur parasysh se disa figura me fuqi të lartë në Gjermani janë të hapura ndaj idesë.
Javën e kaluar, ministri gjerman i ekonomisë, Robert Habeck, zbuloi se komisioni dhe SHBA po punonin për një propozim për të kufizuar çmimet globale të naftës.
Ndërkohë, Michael Bloss, një eurodeputet gjerman i Gjelbër, ka sugjeruar që BE-ja duhet të krijojë një kartel të konsumatorëve të naftës me vendet e tjera të zhvilluara, duke përfshirë SHBA-në, Britaninë e Madhe, Japoninë dhe Korenë e Jugut, të cilat përfaqësojnë “një pjesë të madhe të konsumit të naftës” në tregun global.
“Nëse ata së bashku thonë se ky është çmimi që ne do të paguajmë, por jo më shumë, shitësit, ata do të duhet ta respektojnë atë … Kjo kohë e veçantë kërkon veprim të veçantë.”
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga OilPrice.com
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Rezerva gjigante e gazit që mund të kishte lehtësuar krizën e sotme
