Një parti politike e ekstremit të djathtë me rrënjë në lëvizjen post-fashiste ka të ngjarë të bëhet grupimi më i madh politik i Italisë pas zgjedhjeve të së dielës.
Vëllezërit e Italisë do të rriten nga nën 5 për qind të votave në 25 për qind ose më shumë.
Nëse sondazhet janë të besueshme, liderja e partisë, Giorgia Meloni, pritet të kryesojë një qeveri koalicioni me partnerë të vjetër, League dhe Forza Italia, dy parti populiste të krahut të djathtë që kanë qenë brenda dhe jashtë qeverisë që nga viti 1994.
Pas 19 muajsh udhëheqjeje të qëndrueshme dhe të besueshme ndërkombëtarisht nën drejtimin e Mario Draghit, kryeqytetet evropiane po përgatiten për kthimin e një Italie më të ndarë.
Çfarë ndikimi do të kishte një koalicion i djathtë italian në politikën evropiane?
Janë tre dimensione: politikat e BE-së për të kundërshtuar agresionin rus në Ukrainë; Qëndrimi bashkëpunues i Italisë në skenën evropiane nga pikëpamja ekonomike dhe politike; dhe qëndrueshmëria e demokracisë italiane.
Qëndrimi pro-rus i Forza Italia dhe i Ligës ngre shqetësime legjitime se qeveria e ardhshme në Itali do të dëmtojë vendosmërinë e BE-së për Ukrainën.
Këto frikëra mund të jenë të ekzagjeruara. Duke pasur rrënjë ideologjike në post-fashizmin italian, Vëllezërit e Italisë janë instinktivisht dyshues ndaj shtetit pasardhës të Bashkimit Sovjetik dhe Meloni ka përsëritur mbështetjen e saj për sanksionet e Evropës. Dhe Lidhja, kur ishte në qeveri me Lëvizjen Pesë Yjet në 2018-19, nuk i lehtësoi sanksionet ndaj Rusisë të vendosura pas aneksimit të Krimesë.
Opinioni publik italian do të vazhdojë të jetë i ndarë, por e së kaluara sugjeron se Italia do të qëndrojë në drejtimin e BE-së për Rusinë.
Megjithatë, ajo mund të jetë një partner më i pabindur në fusha të tjera të bashkëpunimit evropian, veçanërisht në politikën ekonomike dhe fiskale.
Fushata zgjedhore ka parë që Vëllezërit e Italisë premtojnë të mbështesin familjet dhe bizneset e vogla gjatë një dimri të vështirë dhe të rishikojnë planet për fondet imëkëmbjes së BE-së. Qëndrimi i tyre për angazhimet e tranzicionit të gjelbër të Evropës është gjithashtu i paqartë.
Ekzistojnë gjithashtu arsye të mira për të pyetur veten për kompetencën e një koalicioni të supozuar të djathtë. Në vitin 2011, koalicioni i udhëhequr nga Silvio Berlusconi, i cili përmbante individë që tani konkurrojnë për poste të ngjashme ministrore, mori fund shpejt.
Ka pak indikacione që janë nxjerrë mësime – përveç faktit që fajësimi i Brukselit dhe teknokratëve ende funksionon në zgjedhje.
Brukseli pa dyshim do të tërhiqet në të gjitha këto fronte dhe konfrontimi i vazhdueshëm me Hungarinë për sundimin e ligjit sugjeron se ajo do të ketë vendosmërinë për ta bërë këtë.
Partitë populiste të krahut të djathtë në të gjithë Evropën priren drejt të njëjtave vlera sociale ultra-konservatore. Mënyra se si një qeveri e udhëhequr nga Meloni do të merret me të drejtat riprodhuese, të drejtat e grave dhe të drejtat e emigrantëve do të ketë implikime serioze për të ardhmen e demokracisë në Itali.
Lufta e Rusisë në Ukrainë ka krijuar një përçarje midis Polonisë dhe Hungarisë, ndërsa interesat kombëtare të Suedisë dhe Italisë janë të ndryshme.
Partitë e krahut të djathtë anembanë BE-së mobilizohen në platforma kundër imigracionit, por zgjidhjet e tyre janë pothuajse pa ndryshim në vendosjen e kufijve në vend të ndarjes së përgjegjësive.
Italia është stigmatizuar prej kohësh si një vend i paqeverisshëm me një elektorat të paqëndrueshëm.
Megjithatë, ana tjetër e paqëndrueshmërisë ekzekutive ka qenë qëndrueshmëria e demokracisë së vendit, veçanërisht në krahasim me vende, si Hungaria, në të cilat populistët kanë kapur shtetin.
Italia ka pasur parti të forta populiste për 30 vjet dhe, pavarësisht disa përpjekjeve për të minuar sundimin e ligjit, institucionet demokratike të vendit janë kryesisht të forta.
Një kushtetutë e hartuar me kujdes pas Luftës së Dytë Botërore për të parandaluar rikthimin e fashizmit ka mbështetur këtë qëndrueshmëri.
Një qeveri e koalicionit të djathtë me një shumicë relativisht të vogël nuk do të jetë në gjendje t’i bëjë dëme serioze ligjeve dhe shoqërisë së Italisë. Sa i përket ekonomisë, megjithatë, e ardhmja e saj varet në fije të perit.
Shkrimtari është drejtor i Carnegie Europe
Burimi: Financial Times
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
E ashpër, e vendosur, e magjepsur nga Musolini… Giorgia Meloni
Evropa po anon ”djathtas’ dhe kjo nuk i pëlqen aspak Putinit
