“Të shkruash, pa menduar se ç’do të thonë të tjerët: kjo është çfarë kërkoj. Në qetësinë brenda katër mureve, vetëm, për të luftuar kundër jetës së gjatë, të të vdekurve”
Në gjuhën shqipe, Ernaux ka ardhur me tre tituj: “Kujtime vajze”, “Pasion i thjeshtë” dhe “Vendi i babait”. Ndër autoret më të rëndësishme të letërsisë bashkohore në Francë, Annie Ernaux është shkrimtare dhe lektore letërsie. Vepra e saj letrare, kryesisht autobiografike, paraqet lidhje të ngushta me sociologjinë.
Viti 1974, shënon edhe startin në botën e letrave, me “Les Armoires vides” (“Cleaned Out”); roman ky, autobiografik.
Në vitin 1984, fiton çmimin “Renaudot”, për një tjetër nga veprat autobiografike “La Place” (“Vendi i babait”), një rrëfim autobiografik që fokusohet në marrëdhënien me të atin dhe përvojat e saj, duke u rritur në një qytet të vogël në Francë, si dhe procesin e mëvonshëm të lëvizjes, në moshë madhore dhe larg vendit të origjinës.
Shkrimtarja ishte në listën e ngushtë, por të preferuarit ishin Houellebecq dhe Rushdie. Akademia Suedeze i akordoi shkrimtares 82-vjeçare, çmimin “Nobel”, për: “guximin dhe mprehtësinë klinike, me të cilën ajo zbuloi rrënjët, largimet dhe kufizimet kolektive të kujtesës personale”.
Nobelistja e parë franceze, prej vitit 2014 (kur fitues, ishte Patrick Modiano) dhe e 16-ta në historikun e çmimeve, një nga favoritët e vendit të saj.
Ajo lindi në vitin 1940 dhe u rrit në një qytet të vogël në Normandi, Yvetot. Pas studimeve në Universitetin e Rouen-it, dha mësim në shkollën e mesme, ndërsa nga viti 1977 deri më 2000, si profesore pranë Qendrës Kombëtare d’Enseignement par Correspondance. Debutimi letrar do të niste në vitin 1974, por ishte libri i katërt i shkrimtares, “The Place”, që e bëri atë të njohur. “The Years” i solli çmimin ‘French Prix Renaudot” dhe një vend në listën e ngushtë, për “Man Booker International 2019”.
“Puna e saj është pa kompromis dhe e shkruar me gjuhë të thjeshtë dhe të qartë” – shtoi Olsson. “Sa herë që ajo, me guxim të madh dhe saktësi klinike, zbulon ankthin nga përvoja e saj, duke përshkruar turpin, poshtërimin, xhelozinë ose paaftësinë për të parë se kush jeni, arrin të jetë e admirueshme dhe e përjetshme në përshkrim.”
Në vitin 1963, kur atëherë 23-vjeçare, Annie Ernaux mëson se është shtatzënë, turpi e pushton si një murtajë. Është beqare dhe e di se, një shtatzëni e padëshiruar do ta stigmatizojë, atë dhe familjen e saj. Në kushte të paligjshme, ajo kryen abort, duke rrezikuar jetën. Disa vite më vonë, ajo do t’i hedhë në letër kujtimet, duke u përpjekur të kuptojë se pse kjo përvojë e shënoi aq shumë, aq thellë. Ngjarja është historia e asaj traume, një traumë që nuk kaloi kurrë.
Filmi i “Luanit të Artë” në Festivalin e Filmit Venecie 2021, u bazua në të njëjtin libër.
“Historia e një gruaje”, “Vendi i babait” dhe “Pasion i thjeshtë”, u njohën si librat e saj më të mirë, nga “New York Times”. Ajo u nominua për çmimin ndërkombëtar “Booker” më 2019, për “The Years”. Shumë prej veprave të saj, janë përkthyer në anglisht dhe botuar nga “Seven Stories Press”.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Absolutisti i relativitetit”
“100 vjet vetmi” sërish shqip… prej origjinalit
