Dita e Falenderimeve është një festë amerikane; ndoshta. Këtë vit, mbi të gjitha i jam mirënjohës popullit trim të Ukrainës për të gjitha sakrificat dhe sukseset e tyre në betejën për liri.
Ata po luftojnë jo vetëm për të drejtën për të përcaktuar të ardhmen e tyre. Ata po luftojnë për parimet universale të mishëruara në vetë Deklaratën tonë të Pavarësisë.
Shumë njerëz janë mërzitur për perspektivat e demokracisë, e cila ka qenë në rënie në mbarë botën për 16 vitet e fundit.
Freedom House raportoi në sondazhin e saj të vitit 2022 “Liria në botë”: “Një total prej 60 vendesh pësuan rënie gjatë vitit të kaluar, ndërsa vetëm 25 u përmirësuan.
Deri më sot, rreth 38 përqind e popullsisë globale jeton në vende jo të lira, përqindja më e lartë që nga viti 1997. Vetëm rreth 20 përqind tani jetojnë në vende të lira.»
Këto janë statistika dëshpëruese. Ato tregojnë jo vetëm se sa efektivë mund të jenë tiranët në konsolidimin e pushtetit, por edhe sa indiferentë mund të jenë kaq shumë njerëz ndaj humbjes së lirisë.
Shumë njerëz vlerësojnë mirëqenien ekonomike mbi lirinë për të shprehur mendimet e tyre dhe për të zgjedhur liderët e tyre. Edhe ata prej nesh që kanë ruajtur besimin te demokracia duhet të pranojnë se është një instrument shumë i papërsosur: sistemi ynë politik prodhoi, në fund të fundit, pushtimin e Irakut, Recesionin e Madh dhe presidencën Trump.
Demokracitë e tjera, nga Brazili në Filipine, kanë ecur më keq. Nuk është çudi që kaq shumë njerëz janë kaq indiferentë ndaj humbjes së lirisë.
Jo ukrainasit. Dy herë në të kaluarën e afërt – në Revolucionin Portokalli 2004-2005 dhe Kryengritjen e Maidan 2013-2014 – ata dolën në rrugë për të treguar refuzimin e tyre për të lejuar që vendi i tyre të shkonte përsëri në orbitën e urryer të Kremlinit.
Pasi presidenti pro-rus Viktor Janukoviç u largua nga vendi në vitin 2014, Putin, u hakmor duke pushtuar Krimenë dhe duke nisur një luftë me prokurë në Donbas.
Sa gabim e kishte. Presidenti rus nuk kishte llogaritur transformimin e ushtrisë ukrainase të realizuar me ndihmën e këshilltarëve dhe armëve perëndimorë.
Edhe më e rëndësishmja, ai nuk kishte llogaritur gatishmërinë e ukrainasve për të luftuar për lirinë e tyre në vend që t’i nënshtroheshin.
Ukrainasit janë të gjallëruar nga fryma e nacionalizmit – forca më e fuqishme në botë për dy shekujt e fundit – por nuk është një nacionalizëm ksenofobik, joliberal i llojit që përkrah Putini.
Ukrainasit po luftojnë për një nacionalizëm liberal, të modës së vjetër, që i referohet George Washington, Simón Bolívar dhe Giuseppe Garibaldi. Nacionalizmi i tyre është mjaft i shtrirë për të përfshirë folësit rusë dhe ukrainas, heteroseksualët dhe komunitetin LGBTQ, burra dhe gra, ortodoksë dhe katolikë, myslimanë dhe hebrenj.
Është pak më pak se një mrekulli që Ukraina, e cila pa të paktën 1.5 milionë hebrenj të vdekur gjatë Holokaustit, tani ka një president dhe ministër të mbrojtjes hebreje – dhe të dyja ofrojnë udhëheqje frymëzuese në mes të një beteje të tmerrshme.
Më vjen keq të raportoj çmimin që ka paguar Ukraina për mbrojtjen e vetes. Gjenerali Mark A. Milley, kryetar i Shefave të Përbashkët të Shtabit, tha kohët e fundit se rreth 100,000 ushtarë ukrainas janë vrarë ose plagosur së bashku me 40,000 civilë ukrainas. Gjithsej, 7.8 milionë ukrainas kanë ikur në Evropë, 6.5 milionë janë zhvendosur brenda vendit dhe 2.8 milionë kanë shkuar në Rusi, shumë kundër vullnetit të tyre.
Ata që mbeten përballen me varfëri në rritje pasi sulmet ajrore ruse synojnë sistemet elektrike, ngrohjen dhe ujin për ta bërë jetën të padurueshme këtë dimër.
Ekonomia e Ukrainës është shkatërruar. Prodhimi i Brendshëm Bruto ra këtë vit me pothuajse 32 për qind – më shumë se PBB-ja e SHBA-së gjatë Depresionit të Madh.
Përmes gjithë kësaj, vullneti i Ukrainës për të luftuar nuk ka rënë, më shumë se Britania gjatë Blitz-it në 1940-1941. Një sondazh i Gallup në shtator zbuloi se 70 për qind e ukrainasve duan të luftojnë derisa të fitojnë luftën. Më shumë se 90 për qind thanë se fitorja do të kërkonte çlirimin e të gjithë territorit të tyre, duke përfshirë Krimenë.
Më vjen turp që një numër në rritje amerikanësh – kryesisht republikanë – thonë se ne po bëjmë shumë për të ndihmuar Ukrainën.
Që nga pushtimi rus, Kongresi ka miratuar 65.9 miliardë dollarë ndihmë për Ukrainën. Janë shumë para, por janë 0.3 përqind e PBB-së së SHBA-së.
Shumica e amerikanëve nuk po bëjnë ndonjë sakrificë të vërtetë për të mbështetur Ukrainën; në fakt, ne po bëjmë një investim të vogël por të paçmuar për sigurinë tonë dhe të aleatëve tanë.
Janë ukrainasit ata që po sakrifikojnë gjithçka për të luftuar për vlerat liberale demokratike. Nëse ata fitojnë, ukrainasit do të japin një goditje të fuqishme për lirinë që do të rezonojë në të gjithë botën.
Liberal-demokratët do të brohorasin; diktatorët do të struken në cepa.
Ukrainasit po tregojnë se sa e çmuar është liria. Për këtë jam jashtëzakonisht mirënjohës.
Burimi: The Washington Post
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Burrat me armë’ po ‘mbajnë peng’ bukën!
