Rënia e të ardhurave nga nafta dhe gazi për shkak të sanksioneve perëndimore kanë zgjeruar deficitin buxhetor të Rusisë dhe Kremlini është i zënë me fshirjen e disa prej rezervave të juanit kinez që ka krijuar për të mbushur boshllëkun.
Rusia kishte një deficit buxhetor prej 3.3 trilion rubla (47 miliardë dollarë, 45 miliardë euro), ose rreth 2.3% të PBB-së, në vitin 2022.
Një rënie e çmimit të eksportit të naftës ruse nën 50 dollarë (45,84 €) për fuçi (159 litra) mund të rrisë deficitin buxhetor të Rusisë me 2.5 trilion rubla të tjera, duke e detyruar Kremlinin të rrisë më tej shitjet e juanëve, sipas analistëve të agjencisë së lajmeve, Bloomberg.
Buxheti i Rusisë për vitin 2023 bazohet në një çmim mesatar vjetor të naftës prej 70 dollarë për fuçi dhe ndalimi i BE-së për naftën ruse dhe kufiri i çmimit të saj prej 60 dollarësh për fuçi po i kushtojnë Kremlinit mbi 170 milionë dollarë në ditë, tha Qendra për Kërkime në Finish. Energjia dhe Ajri i Pastër, i cili vlerëson se eksportet e naftës bruto të Rusisë ranë 12% në dhjetor.
Nikolai Korzhenevsky, themeluesi i analistit të tregut rus SberIndex, thotë se shifrat janë një tregues se financat shtetërore të Rusisë po përkeqësohen. “Ato mund të bëhen kritike këtë vit nëse shpenzimet nuk mund të mbahen pa dëmtuar ekuilibrin makroekonomik,” i tha ai gazetës javore për çështjet ruse The Bell.
Mark N. Katz, profesor në Universitetin George Mason mendon se përdorimi i juanit nga Putini për të balancuar buxhetin e Moskës mund të rrisë varësinë e Rusisë nga Kina.
“Por nëse Pekini nuk është i gatshëm të përdorë levën e tij ekonomike dhe të kërcënojë të sanksionojë Rusinë [për Ukrainën], është e dyshimtë nëse kjo varësi ekonomike i jep Pekinit shumë mundësi për të ndikuar në politikat e Putinit. Megjithatë, jo ende,” tha ai për DW.
Koha është para
Një raport i Bloomberg, duke cituar analistë të brendshëm dhe ekspertë nga banka Citigroup, thotë se Rusia mund të jetë në gjendje të luftojë në Ukrainë deri në tre vjet me kusht që të mos ketë rënie të madhe në të ardhurat e Kremlinit nga nafta.
Analistët e Bloomberg vlerësojnë se rezervat ruse të juanit mund të mbarojnë në vitin 2023 nëse çmimi mesatar i naftës ruse bie në 25 dollarë për fuçi ose më të ulët, ndërsa ata të Citigroup shohin që Rusia të varfërojë rezervat e saj në juan këtë vit në 35 dollarë. Një çmim i naftës mbi 60 dollarë mund të lejojë qeverinë të fillojë të shtojë rezervat e saj në juan, përfundojnë ata.
Rusia kishte nevojë për Uralet që të arrinte mesatarisht 104 dollarë për të balancuar librat vitin e kaluar, dhe vlera e çmimit do të bjerë në 90 dollarë në vitin 2023 vetëm nëse qeveria shmang rritjen e shpenzimeve.
Timothy Ash, një strateg i lartë sovran në Bluebay Asset Management në Londër, mendon se problemi më i madh i Rusisë për shitjen e naftës së saj janë “uljet prej 30-40%” kundrejt çmimeve normale të tregut që duhet t’u japë klientëve. “Çmimet më të ulëta të gazit ndërkohë do të thotë se në vitin 2023 Rusia mund të humbasë rreth 50 miliardë dollarë të ardhura nga eksportet e gazit,” shkroi ai në një analizë për qendrën për analizën e politikave evropiane (CEPA) me bazë në Washinton.
Ndërtimi i rezervave
Putini po ndërton njëkohësisht juanin si monedhën kryesore rezervë të Rusisë pasi Uashingtoni dhe Brukseli vendosën sanksione ndaj Rusisë, duke ngrirë 300 miliardë dollarë të rezervave valutore të bankës qendrore ruse.
Që nga dhjetori, Rusia kishte mbi 571 miliardë dollarë rezerva ndërkombëtare. Para luftës ajo kishte 630.5 miliardë dollarë dhe 105 miliardë dollarë në juan.
Ministri rus i financave Anton Siluanov tha se nga të gjitha monedhat “miqësore”, juani kinez ka “karakteristikat e rezervës” më të mirë dhe “likuiditetin e mjaftueshëm”.
Por ekspertët besojnë se Rusia mund të jetë në një cep fiskal ndërsa lufta në Ukrainë po zvarritet.
Eric Hontz i CIPE – një institut i lidhur me Dhomën e Tregtisë së SHBA – mendon se rusët po përpiqen t’u tregojnë tregjeve se rubla është ende e konvertueshme në një monedhë tjetër kryesore botërore.
Për sa i përket efekteve në Kinë, ai mendon se shitjet e juanëve të Rusisë “bien drejtpërdrejt në kundërshtim” me përpjekjet kineze për të pranuar juan më gjerësisht për zgjidhjen e transaksioneve ndërkombëtare, veçanërisht në tregjet e mallrave.
Ekonomitë po afrohen më shumë
Ekonomia ruse është afruar më shumë me Kinën pas luftës në Ukrainë. Në veçanti, planet energjetike të Moskës kërkojnë një rritje të eksporteve drejt Kinës.
Tregtia dypalëshe midis Kinës dhe Rusisë në vitin 2022 u rrit 34.3% në një nivel rekord prej 1.28 trilion juanë (189.5 miliardë dollarë). Udhëheqësit kinezë dhe rusë kanë vendosur së bashku një objektiv që vëllimi i tregtisë dypalëshe të rritet në 200 miliardë dollarë deri në vitin 2024.
Por ekonomisti rus Stanislav Mitrakhovych vuri në dukje tre rreziqe kryesore që mund të përballet Rusia duke rritur varësinë në juan.
Para së gjithash, sistemi financiar rus është i pajisur keq dhe kryesisht i papërgatitur për sfidat e mbështetjes më shumë në juan, tha ai për DW. Së dyti, çmimi i juanit rregullohet nga shteti kinez, i cili mund ta lërë Rusinë si “peng të interesave kineze”. Dhe së treti, juani mbetet i lidhur me monedha të tjera globale, që do të thotë se banka qendrore kineze mund ta zhvlerësojë lehtë juanin për qëllime të brendshme.
Albrecht Rothacher thotë se marrëdhënia ruso-kineze është shumë më e rëndësishme për rusët sesa për kinezët. Ndërsa Kina është partneri kryesor tregtar i Rusisë, Rusia është e dhjeta për Kinën, tha për DW diplomati i BE-së dhe specialist i Azisë Lindore.
“Ambiciet dhe nevojat energjetike kineze dhe ruse nuk përputhen kurrë. Ndeshja është 10:1 ekonomikisht dhe demografikisht,” tha ai dhe shtoi se Rusisë “kuptohet se nuk i pëlqen roli i vogël si një furnizues kuazi-kolonial”.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “Deutsche Welle“
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Kriza e Energjisë do të thellohet
Ku do të preket më shumë ekonomia shqiptare?
A mund ta zëvendësojë Venezuela naftën ruse në Perëndim?
