Pozicioni i Sunak si kryeministër varet nga një shumicë parlamentare konservatore e fituar nga Boris Johnson mbi bazën e tre fjalëve: “Përfundoni Brexit”.
Johnson e respektoi zotimin në kuptimin teknik të përfundimit të tërheqjes ligjore të Britanisë nga BE. Por në asnjë kuptim tjetër të fjalëve nuk u krye Brexit.
Partia kryesore unioniste e Irlandës së Veriut e hodhi poshtë marrëveshjen përpara se të nënshkruhej dhe euroskeptikët konservatorë u bashkuan shpejt me ta në denoncimin e një traktati që ata së fundmi e kishin përshëndetur si një triumf.
Modeli i Johnson fyen sindikalistët me kontrollet doganore në Detin Irlandez – një kusht i statusit special të Irlandës së Veriut brenda tregut të vetëm të BE-së. I njëjti privilegj ekonomik (i dhënë për të shmangur një kufi të vështirë me Republikën e Irlandës) i jep Gjykatës Evropiane të Drejtësisë një kompetencë në rajon.
Për militantët Brexiter, kjo është një pjesë e sovranitetit të Mbretërisë së Bashkuar e mbajtur peng në Bruksel.
Qasja e Sunak ndaj këtyre çështjeve, ndryshe nga paraardhësit e tij, ka qenë dedramatizimi.
Diplomacia funksionon dhe skica e një marrëveshjeje po del në pah. BE-ja do të lehtësojë zbatimin teknik të rregullave doganore për një qarkullim më të qetë të mallrave nëpër Detin Irlandez. Mbretëria e Bashkuar do të pranojë se, në fund të fundit, një gjykatë evropiane gjykon mbi rregullat evropiane kudo që ato zbatohen, duke përfshirë Irlandën e Veriut.
Ky është themeli i një kompromisi të arsyeshëm dhe si i tillë do të hasë kundërshtimin e fanatikëve për të cilët çdo kompromis me Brukselin është mallkim.
Laburistët kanë ofruar mbështetje parlamentare për një protokoll të reformuar, por mbështetja në votat e opozitës do të ishte një poshtërim për Sunak, autoriteti i të cilit vështirë se është siç duket.
Edhe nëse problemet në Irlandën e Veriut mund të zgjidhen, Brexit nuk është përfunduar. Rregullimi i protokollit është një parakusht i domosdoshëm për vendosjen e marrëdhënieve në një bazë më funksionale, por jo i mjaftueshëm për të rivendosur besimin.
Ekziston problemi paralel i projekt-ligjit të ligjit të BE-së. Siç është hartuar, projektligji do të bënte që një pjesë e rregullave të mëparshme evropiane të fshihen automatikisht nga libri i statutit, duke kërcënuar rrëmujë në kuadrin rregullator mbi të cilin bazohet tregtia pas Brexit.
Por kjo është çështja – një fluturim i tokës së djegur nga tregjet evropiane për ta bërë të pamundur lëvizjen edhe modeste të kthimit drejt integrimit.
Ky nuk është plani i deklaruar i Sunak, por ai nuk guxon ta refuzojë atë nga frika. Kjo është një pengesë në një sërë negociatash të ardhshme. Horizonti pas Brexit është i mbushur me afate dhe marrëveshje kalimtare që skadojnë në sektorë të ndryshëm – dogana, peshkim, shërbimet financiare, kimikatet, standardet e sigurisë, ndarja e energjisë, “rregullat e origjinës” për automjetet elektrike dhe më shumë – duke kulmuar në një rishikim zyrtar të të gjithë marrëveshjen e tregtisë dhe bashkëpunimit në 2025.
Deri në atë pikë, Britania do të ketë pasur zgjedhje të përgjithshme dhe Brexit ende nuk do të bëhet. Brexit nuk do të bëhet kurrë, sepse marrëdhënia me Evropën është një proces negociatash të vazhdueshme, kushtet e të cilit përcaktohen nga interesat strategjike, historia, ekonomia dhe gjeografia.
Traktatet mund të përshkruajnë shkallë të afërsisë ose distancës politike, por ato nuk mund të ndryshojnë detyrën e një kryeministri britanik për të ndërtuar aleanca besimi me fqinjët më të afërt të vendit. Me domosdo një ditë do të duhet të jetë një kryeministër i aftë për këtë detyrë. Nuk ishte Johnson apo Liz Truss. As duket se nuk ka gjasa të jetë Sunak.
Burimi: The Guardian
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
As Sunak nuk i shpëtoi ‘kurthit të dështimeve’!
