Çfarë është një recesion?
Në kohë normale, ekonomia e një vendi rritet. Të ardhurat e njerëzve priren të rriten ndërsa vlera e mallrave dhe shërbimeve që prodhon vendi – Produkti i Brendshëm Bruto (GDP) – rritet. Por ndonjëherë niveli i PBB-së bie dhe kjo është një shenjë se ekonomia po ecën keq. Një recesion zakonisht përkufizohet si kur PBB-ja bie për dy periudha tre-mujore – ose tremujorë – me radhë.
Pse ka rëndësi një recesion?
Për shumicën e njerëzve, rritja ekonomike është e mirë. Zakonisht do të thotë se ka më shumë vende pune. Kompanitë janë më fitimprurëse dhe mund të paguajnë më shumë punonjësit dhe aksionarët. Pagat më të larta dhe fitimet më të mëdha që shihen në një ekonomi në rritje gjithashtu gjenerojnë më shumë para për qeverinë në taksa.
Ajo mund të zgjedhë të shpenzojë më shumë për përfitimet, shërbimet publike dhe pagat e punonjësve të qeverisë, ose të ulë taksat. Kur ekonomia tkurret, këto gjëra mund të shkojnë në të kundërt – por qeveritë normalisht kanë ende një zgjedhje për shpenzimet publike.
Çfarë po ndodh nëpër botë?
Ekonomitë e tjera janë duke luftuar, sipas Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN) – një organizatë ndërkombëtare me 190 vende anëtare. Megjithatë, ajo pret që Mbretëria e Bashkuar të jetë e vetmja ekonomi e madhe që do të tkurret në vitin 2023.
Si do të ndikonte një recesion tek ne?
Disa njerëz mund të humbasin punën e tyre dhe papunësia mund të rritet. Të diplomuarit dhe ata që kanë mbaruar shkollën mund ta kenë më të vështirë të gjejnë punën e tyre të parë. Të tjerë mund ta kenë më të vështirë të promovohen, ose të kenë rritje mjaft të mëdha pagash për të mbajtur ritmin me rritjen e çmimeve.
Megjithatë, dhimbja e një recesioni zakonisht nuk ndihet në mënyrë të barabartë në të gjithë shoqërinë dhe pabarazia mund të rritet. Përfituesit e përfitimeve dhe ata me të ardhura fikse kanë veçanërisht të ngjarë të kenë vështirësi.
Si mund të dalim nga një recesion?
Kur ekonomia ka vështirësi të rritet në të njëjtën kohë me inflacion të lartë, mund të ketë një situatë të quajtur “stagflacion”, e cila është shumë e vështirë për t’u zgjidhur. Kur një vend është në një recesion, Banka e Anglisë – e cila është e pavarur nga qeveria – zakonisht pritet të ulë normat e interesit. Kjo e bën më të lirë për bizneset dhe familjet marrjen e parave hua që mund të nxisin shpenzimet dhe rritjen.
Megjithatë, me rritjen kaq të shpejtë të çmimeve, Banka ka zgjedhur të rrisë normat e interesit.
Sa kohë kanë zgjatur recesionet e fundit?
Recesioni në vitin 2020 zgjati vetëm për gjashtë muaj, megjithëse ulja prej 20.4% në ekonominë e Mbretërisë së Bashkuar midis prillit dhe qershorit të atij viti ishte më e madhja në rekord. Recesioni i mëparshëm filloi në vitin 2008 për shkak të krizës financiare globale dhe vazhdoi për pesë tremujorë.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “BBC“
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
BBC/ “Ekonomia do të vuajë për vite me radhë”
“Bota do vazhdojë të vuaj nëse japim zgjidhje afatshkurtër”
Bota ka nevojë për një “të rritur” në krye!
