Të gjitha zgjedhjet në Mal të Zi janë historike sepse janë pjesë e personalitetit të tyre kombëtar mbizotërues, por këto zgjedhje presidenciale të së dielës, më 19 mars, mund të përcaktojnë vërtet fatin dhe të ardhmen e shtetësisë malazeze, si dhe identitetin kulturor-etnik malazez. Përkatësisht, që nga zgjedhjet parlamentare të vitit 2020, në të cilat fituan forcat konservatore pro-serbe-pro-ruse, Mali i Zi ka hyrë në një “zonë të turbulencave politiko-etnike” dhe jostabilitetit, gjë që e ka bërë ish-republikën më të vogël jugosllave ngatërresën më të madhe në Ballkani.
Shtatë kandidatë
Në zgjedhje do të paraqiten shtatë kandidatë. Dy kandidatë pro malazez, ku është i përjetshmi Milo Gjukanoviç dhe Draginja Vuksanoviç-Stankoviç; tre pro-serbë; nga duka radikal çetnik Andrija Mandiç, tek i lëkunduri Aleksa Beçiç e deri te Goran Daniloviç nga Mali i Zi i Bashkuar; ekziston edhe një përfaqësues civil “gjysmë pro-serb”, Jakov Milatoviç nga partia Evropa Sad, e cila fitoi zgjedhjet e fundit në Podgoricë; dhe listën e “të nominuarve” e rrumbullakon një influencues qesharak që do t’u japë këtyre zgjedhjeve të rrepta dhe vendimtare një dozë relaksimi dhe rastësie malazeze, Jovan Radulovi? Jod?ir,si një kandidat TikTok i brezit të ri “që dëshiron diçka për të gjithë”. Fushata do të jetë e shkurtër dhe e pamëshirshme dhe mund të jetë gjithashtu një prelud i zgjedhjeve të parakohshme parlamentare. Milo Gjukanoviç me siguri do të bashkojë të gjitha forcat pro Malit të Zi, edhe ata që janë kundër tij, por nuk kanë ku të shkojnë. Megjithatë, të gjithë mendojnë se këto zgjedhje janë dramatike sepse janë shumë të rëndësishme, para së gjithash për Milo Gjukanoviçin. Të gjitha sondazhet i japin atij shumicën e votave dhe kalimin e sigurt në raundin e dytë, megjithëse ai dhe DPS-ja e tij “rezistuan me të gjitha forcat” për ta zgjidhur atë që në raundin e parë për të treguar forcë dhe për të forcuar pikërisht rrymat pro-pavarësisë pro-Malit të Zi për zgjedhjet parlamentare, por edhe sepse disa sondazhe parashikojnë se ai do të mundte Andrija Mandiçin me shumicë dërrmuese në raundin e dytë (për momentin është i treti në sondazhe), ndërsa në një ndeshje me Jakov Milatoviçin (aktualisht i dyti në sondazhe), Evropa e të cilit po regjistron një shpërthim të vërtetë në skenën e ndërlikuar politike malazeze, mund të pritet një betejë e tensionuar dhe e pasigurt, veçanërisht nëse Fronti Demokratik pro-serb dhe pro-rus i Mandiçit do të qëndronte në anën e Millatoviçit.
Serbia është gjithashtu në fokus
Përveç strukturës pro Malit të Zi, Milo Gjukanoviç mund të llogarisë edhe në votat e pakicave kombëtare atje, nga shqiptarët dhe boshnjakët e deri te kroatët, të cilët tradicionalisht kanë mbështetur politikat e tij. Megjithatë, mosmarrëveshjet brenda korpusit pro-serbo-pro-rus funksionojnë në favor të tij, sepse kandidatët atje do t’i vjedhin votat njëri-tjetrit. Nëse do të ishin mbledhur rreth një kandidati, ai ndoshta do të kishte fituar, nëse jo në të parën, atëherë në raundin e dytë. Gjithçka varet, natyrisht, nga pjesëmarrja dhe mënyra se si kampet kundërshtare do t’i motivojnë votuesit e tyre për të shkuar në votime. Duke qenë se Kisha Ortodokse Serbe kishte fjalën në zgjedhjet parlamentare (në fund të fundit, qeveria u mblodh në manastirin e Ostrogut), tani po shprehet frika se sa mund të ndikojnë KPS dhe Serbia në rezultatin e zgjedhjeve. Pa dyshim, së pari, për shkak të interesit të drejtpërdrejtë të Serbisë që atje të fitojë një kandidat pro-serb, por edhe për të larguar vëmendjen nga “çështja e Kosovës”, sepse Vuçiç është i ekspozuar ndaj sulmeve dhe presioneve të forta nga opozita, si dhe nga Moska, për të refuzuar propozimin, për të cilin ai ra dakord. Nga ana tjetër, Rusia në këtë moment, kur u përball me izolimin ndërkombëtar dhe një luftë të zgjatur në Ukrainë, fitorja e kandidatit pro-serb do t’i lejonte asaj të vlonte më tej marrëdhëniet dhe të destabilizonte rajonin. Mali i Zi është sërish në udhëkryq. Në cilën anë do të shkojnë nuk është e rëndësishme vetëm për ta, por mund të ketë ndikim të drejtpërdrejtë në strukturën dhe marrëdhëniet politike në të gjithë rajonin tonë.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Kuptoni terrorizmin me rrënjët e modernizmit’
“Berghof”, aty ku u projektua “Lufta e Dytë Botërore”
