Për vite me radhë, liderët dhe intelektualët evropianë kanë mbrojtur konceptin e “autonomisë strategjike”, i cili kurrë nuk kishte një përkufizim të saktë, por më së shumti nënkuptonte një Evropë të aftë për të vepruar në mënyrë të pavarur nga Shtetet e Bashkuara.
Megjithatë, një vit pas luftës në Ukrainë, bota e vjetër duket më shumë, jo më pak, e varur nga forca amerikane dhe ajo mbetet motori i mbështetjes ndërkombëtare të Ukrainës mbetet, pa dyshim, Uashingtoni.
Kur Rusia filloi sulmin e saj brutal, pritej që koncepti më në fund të përkthehej në një realitet funksional.
Këtu, në fund të fundit, ishte fillimi i një konflikti të madh pa një fund të qartë në horizont që shënoi rikthimin e luftës së madhe tokësore në kontinentin evropian për herë të parë në dekada. Dhe në shumë mënyra, Bashkimi Evropian u ‘ringrit’ në këtë rast: ai vendosi sanksione të rëndësishme ndaj Rusisë, arriti me një sasi të madhe ndihme për Ukrainën dhe premtoi armë për forcat ukrainase.
Megjithatë, kombet pranë konfliktit kërkojnë shpëtim nga Shtetet e Bashkuara, jo nga BE.
Sot, “autonomia strategjike” ndihet bosh, edhe pse kontinenti përballet me një imperativ urgjent për ta vënë atë në veprim.
Një vit më parë, kancelari gjerman Olaf Scholz prezantoi termin “Zeitenwende”, ose pikë kthese historike, në lidhje me pushtimin rus të Ukrainës.
Ai fjalim përfshinte veçanërisht njoftimin e një investimi afërsisht 100 miliardë euro në forcat ushtarake të Gjermanisë – një pikë kthese historike, me siguri, në një vend kaq të përkushtuar ndaj qëllimit për të mos sjellë më kurrë luftë në Evropë.
Këto dhe njoftime të ngjashme të fundit nga udhëheqës të tjerë evropianë dëshmojnë për një kontinent të zgjuar plotësisht ndaj realitetit të luftës.
Por e vërteta është se Evropa nuk e ka marrë seriozisht mbrojtjen e saj më parë dhe nuk mund të jetë strategjikisht “autonome” derisa ta bëjë këtë. Në vitin 2014, pas aneksimit të Krimesë nga Vladimir Putin, Organizata e Traktatit të Atlantikut të Veriut u zotua se shtetet e saj anëtare do të angazhonin çdo vit një minimum prej 2 për qind të prodhimit të brendshëm bruto për shpenzimet e mbrojtjes.
Por deri në vitin 2022, vetëm nëntë nga 30 e kishin mbajtur këtë premtim: Gjermania shpenzoi vetëm 1.44 për qind, ndërsa Franca shpenzoi 1.9 për qind.
Në pjesën më të madhe të Evropës Lindore dhe Qendrore, pikëpamja është se Evropa Perëndimore nuk arriti të kuptonte me kohë motivet e vërteta të Putin. Sapo raketat ruse filluan të binin shi mbi civilët ukrainas, duke rrafshuar qytetet dhe duke shkatërruar familjet që i quanin në shtëpi, kombet në rajon iu drejtuan NATO-s, jo BE-së.
Gjermania fillimisht hezitoi të ngrinte tubacionet Nord Stream të gazit natyror nga Rusia dhe në fillim refuzoi t’i jepte tanke Ukrainës nëse Shtetet e Bashkuara nuk bënin të njëjtën gjë.
Kur Gjermania më në fund ra dakord të dërgonte tanke Leopard, ishte e vështirë të gjendeshin mjaft modele funksionale që mund të transportoheshin. Macron zemëroi liderët ukrainas vitin e kaluar kur tha, pas telefonatave të shumta me presidentin rus, se Perëndimi nuk duhet ta “poshtërojë” Putin.
Një vit më vonë, Macron ka ndryshuar mendim. “Tani nuk është koha për dialog me Rusinë,” tha ai në Konferencën e Sigurisë në Mynih në shkurt.
Por në sytë e ukrainasve dhe europianolindorëve, kjo ide ka ardhur shumë vonë. Nuk është mister pse ata i besojnë më shumë Uashingtonit sesa Parisit apo Berlinit.
Nuk duhet të jetë kështu. BE është shtëpia e afro 450 milionë njerëzve, gjeneron një GDP prej rreth 17 trilionë dollarësh dhe shtetet anëtare përkatëse shpenzojnë më shumë se 200 miliardë dollarë në vit për mbrojtjen.
Një Evropë e fortë, autonome u sjell përfitime Shteteve të Bashkuara po aq sa edhe Evropës: Partnerët që punojnë së bashku paraqesin një front më të fuqishëm kundër çdo kërcënimi ushtarak.
Zgjidhja nuk është aq e thjeshtë sa të shpenzosh më shumë për mbrojtjen. Europa duhet së pari të hartojë një politikë të jashtme koherente, themelin e çdo qasjeje serioze në të ardhmen ndaj mbrojtjes autonome evropiane.
Vetë shtetet anëtare si Gjermania dhe Franca nuk pajtohen se si duhet të përfundojë lufta dhe si të sillen me Putin, tani dhe në të ardhmen.
Me 27 vende anëtare në BE, është një sfidë e frikshme të biesh dakord për një qasje kohezive dhe të përbashkët për çështjet e mbrojtjes.
Evropa do të bënte mirë të krijonte një front më të unifikuar përpara zgjedhjeve presidenciale të vitit të ardhshëm në SHBA. John Bolton, ish-këshilltari i sigurisë kombëtare i Donald Trump, ka thënë se Trump fare mirë mund t’i kishte tërhequr Shtetet e Bashkuara nga NATO, nëse do të ishte rizgjedhur në vitin 2020.
Një president i ardhshëm mund të bëjë të njëjtën gjë, duke e lënë Evropën të papërgatitur dhe rrezikshmërisht të cenueshme.
Burimi: The Washington Post
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Harrojeni bashkimin, tani zgjedhjet sjellin hakmarrje”
“Do të ketë një Ukrainë të pavarur “shumë më gjatë” sesa…”
