Në fillim të këtij muaji, në një shkrim për Financial Times, kreu i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë, Fatih Birol, shkroi se energjia e rinovueshme po zgjerohej më shpejt nga sa mendohej.
Kriza energjetike e shkaktuar nga lufta në Ukrainë, tha ai, po riformësonte sistemet globale të energjisë, duke i bërë shumë vende të kuptojnë se era dhe dielli ishin basti më i sigurt.
Tranzicioni, thoshte mesazhi, ishte duke u zhvilluar mirë dhe lëndët djegëse fosile ishin në rrugëdalje.
Kjo nuk është hera e parë që Birol, ose IEA në tërësi, e jep këtë mesazh. As IEA nuk është e vetmja me këtë mesazh për botën. Çdo mbledhje COP thotë të njëjtën gjë: tranzicioni i energjisë është duke u zhvilluar dhe burimet e rinovueshme do të zëvendësojnë lëndët djegëse fosile.
Në një kontekst të tillë, është disi e çuditshme, pra, që e njëjta IEA po projekton kërkesë rekord për naftë për këtë vit, veçanërisht pasi parashikoi gjithashtu disa muaj më parë se kërkesa për naftë do të arrijë kulmin përpara vitit 2030.
Është gjithashtu e çuditshme që i njëjti Fatih Birol, i cili vazhdimisht deklaroi se lëndët djegëse fosile janë në rënie, kohët e fundit paralajmëroi se shkurtimet e prodhimit të thelluara së fundmi nga OPEC+ rrezikuan të pengonin rimëkëmbjen ekonomike globale duke e bërë naftën më të shtrenjtë.
Mesazhet paradoksale nga Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë janë një simptomë e një disonance konjitive që shfaqet midis mbështetësve të një tranzicioni të përshpejtuar nga karburantet fosile në burimet e rinovueshme.
E njëjta disonancë është demonstruar në mënyrë të përsëritur nga administrata Biden, e cila ka alternuar kërcënimet dhe lutjet me industrinë e naftës në SHBA për të rritur prodhimin në mënyrë që çmimet në pompë të mbeten të përballueshme për më shumë njerëz.
Në të njëjtën kohë, administrata ka premtuar miliarda subvencione për projektet e energjisë alternative që synojnë reduktimin e përdorimit të karburanteve fosile. Në mënyrë efektive, ajo është përpjekur të shtrydhë më shumë naftë nga industria duke hequr çdo nxitje të mundshme për industrinë për ta bërë këtë.
Shembulli i fundit i disonancës erdhi nga G7, i cili këtë javë deklaroi se do të synonte të rriste kapacitetin e tij kolektiv të erës në det të hapur me 150 GW dhe kapacitetin diellor në mbi 1 TW deri në vitin 2030.
Deri këtu, shumë mirë. G7 gjithashtu dënoi lëndët djegëse fosile “të pakësuara” dhe u zotua t’i heqë ato. Vetëm se nuk tha se si dhe kur do ta bënte këtë. Të gjithë pjesëmarrësit e takimit të dhënë ishin disa vërejtje të përgjithshme në linjën e “Lëndët djegëse fosile janë të këqija dhe ne do të përdorim më pak prej tyre në të ardhmen”.
Nuk kishte asnjë specifikë përtej, “Ne theksojmë se subvencionet e karburanteve fosile nuk janë në përputhje me qëllimet e Marrëveshjes së Parisit” dhe “(Ne) riafirmojmë angazhimin tonë për arritjen e një sektori energjie plotësisht ose kryesisht të dekarbonizuar deri në vitin 2035, dhe duke i dhënë përparësi hapave konkretë dhe në kohë drejt qëllimi për të përshpejtuar heqjen e prodhimit të energjisë elektrike të qymyrit në familje në mënyrë të qëndrueshme me mbajtjen e një kufiri prej 1.5°C të rritjes së temperaturës.”
Arsyeja e disonancës është se bota ende punon në masë të madhe nga lëndët djegëse fosile. Po, investimet në alternativa, kryesisht në prodhimin e energjisë elektrike nga era dhe dielli, janë në rritje të fortë, dhe po ashtu edhe vendosja, e cila shënoi një rekord vitin e kaluar. Po kështu edhe prodhimi i erës dhe diellit si përqindje e gjenerimit total të energjisë elektrike në BE vitin e kaluar. Megjithatë, kjo nuk e ul kërkesën për naftë. Nuk e ul kërkesën për gaz – çmimet e larta ulën kërkesën për gaz në BE dhe gjetkë.
Tranzicioni, flamurët e të cilit janë SS Wind dhe HMS Solar, mbështetet në masë të madhe në elektrifikimin e sa më shumë të ekonomisë që të jetë e mundur fizikisht. Megjithatë, ka dy probleme me këtë. E para është se elektrifikimi në një shkallë të tillë kërkon shumë kohë, çfarëdo që të bëjnë qeveritë për të përshpejtuar gjërat. Problemi i dytë është se elektrifikimi i bazuar në burime të ndërprera të energjisë si era dhe dielli është i dënuar të dështojë.
Në fund të fundit, bëhet fjalë për një zgjedhje midis fuqisë së besueshme, sipas kërkesës kundrejt fuqisë jo të besueshme. Nafta, gazi dhe qymyri janë burime të shpërndarjes së energjisë. Ata e prodhojnë atë sa herë që ju nevojitet. Era dhe dielli nuk mund të dërgohen. Ata prodhojnë energji kur moti është i përshtatshëm, pavarësisht nëse ju nevojitet apo jo. Dhe ndonjëherë, ato prodhojnë shumë, dhe kjo bëhet gjithashtu një problem. Një e shtrenjtë.
Që era dhe dielli, me një sasi të caktuar të hidrogjenit të gjelbër dhe ruajtjes së baterive, mund të zëvendësojnë plotësisht lëndët djegëse fosile është një nga mitet më të përhapura dhe, në të njëjtën kohë, më të pavërteta në kanunin e tranzicionit të energjisë. Ligjet e fizikës e zhvlerësojnë atë çdo ditë.
Vetë njerëzit që shtyjnë elektrifikimin e gjithçkaje e zhvlerësojnë atë sa herë që i bëjnë thirrje industrisë së naftës të pompojë më shumë nga i njëjti mall që duan të heqin qafe. Një nga pionierët më entuziastë të tranzicionit sapo mbylli tre centralet e fundit bërthamore, por po zgjeron një minierë qymyri. G7 pranoi se gazi natyror është i nevojshëm për tranzicionin. Lista e shembujve të disonancës është e gjatë.
Ndërkohë, ekonomia botërore ecën përpara, e ushqyer nga anijet dhe kamionët me naftë, termocentralet me gaz dhe furrat e qymyrit. Realiteti është se shumica e njerëzve nuk u intereson se nga vjen energjia e tyre për sa kohë që ajo është aty kur ata kanë nevojë për të. Kjo për shkak se ata nuk kanë mundësi të kujdesen. Dhe e vetmja lloj energjie që vjen kur ju nevojitet, çdo herë, pa ndonjë ngjarje ekstreme, është energjia e karburantit fosil. Pjesa tjetër është mitologji tranzicioni.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “OilPrice.com“
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“AlJazeera”: Pesë fakte mbi inflacionin
A mund të mbijetojë bota pa mallrat ruse?
