Uria është ndjenja që trupi merr kur na mbaron ushqimi dhe kemi nevojë për të ngrënë.
Në rrethana normale, uria dhe oreksi rregullohen nga një sërë mekanizmash. Në disa raste, megjithatë, shkaqet themelore mund të çojnë në nivele jonormale të oreksit dhe urisë.
Uria është ndjenja ose ndjesia e dëshirës për të ngrënë. Kur trupi nuk ka karburant, rritet ndjenja e urisë dhe oreksi për ushqim.
Nivelet e urisë rregullohen nga:
një zonë të trurit të quajtur hipotalamus
një rënie të nivelit të sheqerit në gjak
stomaku dhe zorrët bosh
një rritje në disa hormone të “urisë”.
Hipotalamusi i trurit luan një rol të rëndësishëm në urinë dhe oreksin. Në këtë zonë të trurit, një popullatë neuronesh rregullon funksionin që ka të bëjë me oreksin dhe ndjenjën e urisë.
Këto neurone prodhojnë ose punojnë së bashku me disa hormone, të tilla si neuropeptidi Y (NPY), peptidi i lidhur me agouti (AgRP) dhe ghrelin, për të stimuluar oreksin.
Uria mund të ndihet si një ndjenjë gërryese, bosh në stomak dhe një rritje e oreksit.
Nëse jeni mjaft të uritur, mund të vini re se stomaku lëshon një zhurmë murmuritjeje. Për disa njerëz, uria mund të shoqërohet edhe nga:
dobësi
mendjelehtësi
çorientimi
nervozizëm
Çfarë mund t’ju bëjë të mos ndiheni të uritur?
Ka shumë arsye pse mund të mos ndiheni shumë të uritur, edhe kur trupi ka nevojë për të ngrënë.
*Ankthi
Kur përjetoni ankth, reagimi juaj luftarak fillon dhe bën që sistemi nervor qendror të lëshojë disa hormone stresi. Këto hormone stresi mund të ngadalësojnë tretjen, urinë dhe oreksin.
Njerëzit me çrregullime ankthi mund të përjetojnë gjithashtu simptoma të tjera afatgjata, të tilla si nauze, që shpesh ndërhyjnë në ndjenjat normale të urisë.
*Depresioni
Depresioni gjithashtu mund të çojë në një rënie afatgjatë të sinjalizimit të urisë dhe oreksit.
Në një studim të vogël kërkimor, studiuesit hetuan imazhet e trurit të 16 pjesëmarrësve me çrregullim të madh depresiv që përjetuan humbje të oreksit.
Ata zbuluan se te këta pjesëmarrës, zona e trurit përgjegjëse për monitorimin e gjendjes fiziologjike të trupit ishte më pak aktive sesa homologët e tyre të shëndetshëm.
*Stresi
Stresi mund të shkaktojë simptoma fizike, si nauze dhe dispepsi, që ndërhyjnë me oreksin ose dëshirën për të ngrënë.
Përveç kësaj, hulumtimi sugjeron që nivelet e oreksit mund të ndikohen ndryshe në bazë të llojit të stresit që përjetoni.
Për shembull, stresi akut që aktivizon përgjigjen luftarake të trupit ka më shumë gjasa të çojë në një rënie të papritur të oreksit dhe urisë.
*Sëmundje
Disa sëmundje, si ftohja e zakonshme, gripi sezonal ose virusi i stomakut, mund të shkaktojnë ulje të nivelit të urisë.
Sëmundjet e frymëmarrjes, në veçanti, mund të bllokojnë shqisën e nuhatjes dhe shijes, gjë që mund ta bëjë ushqimin të duket jo i shijshëm.
Përveç kësaj, si gripi sezonal ashtu edhe viruset e stomakut mund të shkaktojnë të përziera, të cilat kanë tendencë të ulin oreksin.
*Shtatzënia
Shtatzënia mund të çojë në ulje të urisë, humbje të oreksit dhe ndoshta edhe neveri ndaj ushqimit.
Disa simptoma të shtatzënisë, si të përzierat dhe urthi, mund ta bëjnë të vështirë të ndjeni nivelet e vërteta të urisë. Përveç kësaj, neveritë ndaj ushqimeve të caktuara mund të kenë një efekt negativ në oreksin dhe urinë.
Ndonjëherë edhe medikamentet dhe procedurat e trajtimit për kushte të caktuara shëndetësore mund t’ju bëjnë të humbni oreksin.
Ka hapa që mund të ndërmerrni për të rritur sërish oreksin, duke përfshirë ngrënien e vakteve më të vogla, gatimin e ushqimeve që ju pëlqejnë dhe vendosjen e kujtesës së vakteve.
Nëse asnjë nga këto ndryshime të vogla nuk ndihmon për të përmirësuar oreksin tuaj ose nëse vëreni simptoma të tjera shqetësuese, është koha të vizitoni një mjek për të përcaktuar nëse diçka tjetër po ndodh me trupin tuaj.