MENU
klinika

Analiza

Lidhjet SHBA-Kinë kanë hyrë në një epokë të re

03.06.2023 - 09:30

Pas samitit të G7 në maj në Hiroshima, presidenti amerikan, Joe Biden, pretendoi se ai priste një “shkrirje” në marrëdhëniet “e ngrira” me Kinën. Megjithatë, pavarësisht disa takimeve të fundit zyrtare dypalëshe, marrëdhëniet mbeten të akullta.Në samitin e G7, SHBA, Japonia, Evropa dhe miqtë dhe aleatët e tyre e bënë më të qartë se kurrë se synonin të bashkonin forcat për t’iu kundërvënë Kinës.Por duke shkuar edhe më tej, G7 i kushtoi një pjesë të konsiderueshme të komunikatës së saj përfundimtare shpjegimit se si do të përballej dhe do të pengonte Kinën në vitet në vijim. Ndër të tjera, dokumenti dënon politikat kineze të “shtrëngimit ekonomik” dhe thekson rëndësinë e një partneriteti Indo-Paqësor për të penguar përpjekjet e Kinës për të dominuar Azinë.Ai kritikon ekspansionizmin kinez në Detet e Kinës Lindore dhe Jugore dhe përfshin një paralajmërim të qartë për Kinën që të mos sulmojë apo pushtojë Tajvanin.

Alarmi i Lloyd Austin

Sekretari amerikan i mbrojtjes Lloyd Austin i ka bërë thirrje Pekinit të rifillojë bisedimet dypalëshe të sigurisë, duke paralajmëruar se incidentet mund të “dalin jashtë kontrollit” nëse ushtria e Kinës vazhdon të ndërmarrë veprime provokuese në ujërat dhe hapësirën ajrore ndërkombëtare. Në një konferencë shtypi në Tokio, Austin tha se ishte “për të ardhur keq” që Pekini refuzoi kërkesën e Pentagonit që ai të takohej me ministrin e mbrojtjes të Kinës Li Shangfu në një forum sigurie në Singapor këtë javë.Paralajmërimi vjen ndërsa Austin përgatitet të marrë pjesë në forumin e sigurisë Shangri-La Dialogue në Singapor, ku çështja e manovrave të rrezikshme ka të ngjarë të jetë një temë diskutimi.Përpara të njëjtit forum një vit më parë, SHBA ngriti shqetësime rreth rritjes së numrit të incidenteve të avionëve kinezë që dyshohet se kryejnë operacione alarmante në afërsi të avionëve amerikanë, kanadezë dhe australianë.Zyrtarët amerikanë e kishin diskutuar këtë çështje me homologët e tyre kur Austin u takua me ministrin e atëhershëm kinez të mbrojtjes Wei Fenghe.

Retired General Lloyd Austin To Be Nominated As Biden's Defense Secretary : Biden Transition Updates : NPR

Manovrat e rrezikshme

Sakaq, së fundmi Kina ka fajësuar një “provokim” të SHBA-së për një incident në të cilin një avion kinez kaloi përballë një avioni mbikëqyrës amerikan mbi Detin e Kinës Jugore. “Dërgimi afatgjatë dhe i shpeshtë i anijeve dhe avionëve të Shteteve të Bashkuara për të kryer mbikëqyrje të afërt mbi Kinën dëmton seriozisht sovranitetin dhe sigurinë kombëtare të Kinës”, tha të mërkurën zëdhënësja e ministrisë së jashtme Mao Ning.“Ky lloj aktiviteti provokues, i rrezikshëm është shkaku i çështjeve të sigurisë në dete. Kina do të vazhdojë të marrë të gjitha hapat e nevojshëm për të mbrojtur me vendosmëri sovranitetin dhe sigurinë e saj”, tha Mao. Ushtria amerikane tha të martën një pilot luftarak kinez kreu një “manovër agresive të panevojshme” pranë një avioni amerikan të vëzhgimit që operonte mbi Detin e Kinës Jugore javën e kaluar.

Faza e re

Incidenti vjen në një kohë të lidhjeve të prishura midis Uashingtonit dhe Pekinit për çështje që përfshijnë Tajvanin , të cilin Kina e konsideron si territorin e saj, dhe rrëzimin e një balone spiune kinez që fluturoi mbi SHBA këtë vit.Ndërkohë, lufta teknologjike dhe ekonomike perëndimore-kineze ka vazhduar të përshkallëzohet.Japonia po vendos kufizime në eksportet e gjysmëpërçuesve në Kinë, të cilat nuk janë më pak drakoniane sesa ato të vendosura nga SHBA, dhe administrata Biden po i bën presion Tajvanit dhe Koresë së Jugut që të ndjekin shembullin.Si përgjigje, Kina ka ndaluar çipat e prodhuar nga Micron me bazë në SHBA.Politikëbërësit amerikanë e kanë bërë të qartë se ata synojnë ta lënë Kinën pas, në garën për supremacinë e AI.Siç ka shkruar “Financial Times”, epoka e përballjes strategjike në të cilën kemi hyrë është e frikshme.“Pika fillestare duhet të jetë arritja e transparencës mbi synimet dhe planet tona.Ne e mësuam domosdoshmërinë e kësaj pas krizës së raketave Kubane në 1962. Por do të na duhet shumë më tepër se kaq. Pak liderë në histori kanë mbajtur një barrë morale kaq të rëndë se liderët e kohëve të sotme”, përmbyll prestigjozja “Financial Times”.