Emfizema është një lloj sëmundje pulmonare obstruktive kronike (COPD) e karakterizuar nga dëmtimi i qeseve të ajrit (alveolave) në mushkëri.
Emfizema në përgjithësi klasifikohet si “e avancuar” kur aftësia për të nxjerrë frymë është më pak se 50% e nivelit të pritur ose të parashikuar.
Emfizema e avancuar mund të shkaktojë simptoma që ndikojnë ndjeshëm në jetën e përditshme, të tilla si gulçim i rëndë, edhe me sforcim minimal dhe ushtrime të reduktuara.
Çfarë është emfizema e avancuar?
Emfizema e avancuar është një lloj i rëndë i sëmundjes pulmonare obstruktive kronike (COPD) në të cilën qeset e ajrit (alveolat) në mushkëri humbasin elasticitetin e tyre, duke shkaktuar dëme të rënda.
Alveolat e dëmtuara e bëjnë të vështirë nxjerrjen e duhur, duke çuar në akumulimin e ajrit të ndenjur. Kjo mund të shkaktojë që mushkëritë të zgjerohen dhe të rezultojë në gulçim të konsiderueshëm. Aktivitetet e përditshme si ecja në distanca të shkurtra, ngjitja e shkallëve ose thjesht biseda mund t’ju lënë pa frymë.
Shenjat dhe simptomat e emfizemës së avancuar
Shenjat dhe simptomat e emfizemës së avancuar mund të ndryshojnë midis individëve, por manifestimet e zakonshme përfshijnë:
gulçim i rëndë
kollë kronike
fishkëllimë
lodhje
frymëmarrje e shpejtë
shtrëngimi në gjoks
Si trajtohet emfizema e avancuar?
Trajtimi i emfizemës së avancuar synon të lehtësojë simptomat, të ngadalësojë përparimin e sëmundjes dhe të përmirësojë cilësinë e përgjithshme të jetës.
Ndërsa nuk ka kurë për emfizemë, disa opsione trajtimi janë në dispozicion:
Lënia e duhanit: Lënia e duhanit është thelbësore në menaxhimin e emfizemës dhe ngadalësimin e përparimit të sëmundjes. Shumica e njerëzve me COPD kanë një histori të pirjes së duhanit. Në fakt, një studim i vitit 2016, i cili përfshinte njerëz me COPD, zbuloi se vetëm 27.2% e pjesëmarrësve femra dhe 7.3% e pjesëmarrësve meshkuj me COPD nuk kishin pirë kurrë duhan.
Medikamentet: Bronkodilatorët, të tillë si inhalatorët me veprim të shkurtër ose të gjatë, ndihmojnë në relaksimin e muskujve të rrugëve të frymëmarrjes, duke e bërë frymëmarrjen më të lehtë. Kortikosteroidet gjithashtu mund të përshkruhen për të reduktuar inflamacionin e rrugëve të frymëmarrjes.
Terapia e oksigjenit: Oksigjeni suplementar shpesh përshkruhet për të rritur nivelet e oksigjenit në gjak dhe për të lehtësuar gulçimin. Mund të përdoret gjatë aktivitetit fizik ose vazhdimisht, në varësi të ashpërsisë.
Rehabilitimi pulmonar: Ky program përfshin stërvitje ushtrimore, ushtrime të frymëmarrjes dhe edukim për të ndihmuar në përmirësimin e funksionit të mushkërive, rritjen e tolerancës ndaj ushtrimeve dhe përmirësimin e mirëqenies së përgjithshme.
Reduktimi bronkoskopik i vëllimit të mushkërive (BLVR): BLVR është një procedurë minimalisht invazive e kryer duke përdorur një bronkoskop, një tub i hollë i futur nëpër rrugët e frymëmarrjes. Kjo procedurë përfshin vendosjen e valvulave ose pajisjeve speciale në zona të veçanta të mushkërive për të ndihmuar në uljen e hiperinflacionit dhe përmirësimin e funksionit të mushkërive.
Kirurgjia e zvogëlimit të vëllimit të mushkërive (LVRS): Në LVRS, një pjesë e indit të sëmurë të mushkërive hiqet në mënyrë kirurgjikale, duke lejuar që indet e mbetura më të shëndetshme të mushkërive të funksionojnë në mënyrë më efikase. Provat tregojnë se LVRS mund të synojë dhe zvogëlojë në mënyrë specifike hiperinflacionin e shoqëruar me emfizemë të rëndë.
Transplantimi i mushkërive: Transplantimi i mushkërive është një procedurë kirurgjikale në të cilën një mushkëri e sëmurë zëvendësohet me një mushkëri të shëndetshme nga një donator. Zakonisht është i rezervuar për individët që kanë ezauruar të gjitha opsionet e tjera të trajtimit dhe kanë një cilësi të reduktuar ndjeshëm të jetës për shkak të emfizemës së tyre.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Çfarë ndikimi ka mungesa e gjumit tek emocionet?
Cilat janë ushqimet që ndalojnë oreksin e tepërt?
