OPEC priret të jetojë në mendjen e publikut si një strukturë monolitike, e palëkundur – me përjashtim të rasteve kur çmimet e naftës bien. Megjithatë, grupi nuk është aq homogjen apo, në të vërtetë, unanim sa mund të shihet. Dhe interesat e ndryshme të anëtarëve të saj, në një moment, mund të kërcënojnë mbijetesën e saj.
Në takimin e tyre të fundit ministror në qershor, udhëheqësit e OPEC vendosën të zgjasin shkurtimet e tyre vullnetare të prodhimit deri në vitin 2024. Ata vendosën gjithashtu të rregullojnë kuotat e atyre anëtarëve që e kishin të vështirë të arrinin nivelet e prodhimit të rënë dakord më parë.
Ndërkohë, OPEC me sa duket iu afrua Guajanës me një propozim për ta marrë atë si anëtare. Guajana refuzoi, duke thënë se donte të fokusohej në rritjen e prodhimit. Brazili gjithashtu ka rezistuar të bëhet anëtar i grupit, duke preferuar të shkojë vetëm.
Indonezia, nga ana e saj, u largua nga OPEC në mesin e viteve 2000 kur u bë një importues neto i naftës, por më vonë iu bashkua kartelit. Dhe ndërsa mundësia është e largët, mund të mos mbetet e vetmja që e bën këtë ndonjëherë.
Pastaj ishte ai raport nga Wall Street Journal që thoshte se Emiratet e Bashkuara Arabe po konsideronin largimin nga grupi. Emiratet e Bashkuara Arabe shpejtuan ta mohonin raportin, por dyshimet mbetën, veçanërisht pasi raporti erdhi gjatë një kohe kur tensionet politike u rritën midis Emiratet e Bashkuara Arabe dhe partnerit të saj më të madh të OPEC, Arabisë Saudite.
Në takimin e fundit të OPEC+, Arabia Saudite njoftoi atë që ministri i saj i energjisë e quajti “një gjel sheqeri saudit”: një shkurtim vullnetar prej 1 milion fuçi në ditë të prodhimit ndërsa Emiratet e Bashkuara Arabe u lejuan të rrisin prodhimin e tyre me 200,000 fuçi në ditë.
Megjithatë, kjo mund të mos ketë qenë pjesa më e rëndësishme e lajmeve që doli nga ai takim. Në një artikull të kohëve të fundit, Ahmad Ghaddar i Reuters sugjeroi se një element tjetër i marrëveshjes mund të ketë rëndësi më të madhe – rregullimi i linjave bazë dhe kuotave të prodhimit.
Me rregullimin, OPEC-u pranoi se disa anëtarë, si Iraku, Nigeria dhe Angola thjesht nuk kanë kapacitetin e prodhimit për të prodhuar aq sa kërkonin kuotat e tyre origjinale. Pra, këto kuota u rregulluan në përputhje me rrethanat, duke reflektuar, rastësisht, problemet e këtyre anëtarëve të OPEC-ut në tërheqjen e kapitalit të huaj, nga i cili ata varen për zhvillimin e burimeve të tyre hidrokarbure.
Në të njëjtën kohë, shkurtimi vullnetar i Arabisë Saudite vjen mes planeve për të rritur kapacitetin e saj rezervë të prodhimit në 13 milionë fuçi në ditë gjatë periudhës afatmesme dhe planeve pothuajse identike në Emiratet e Bashkuara Arabe.
Me fjalë të tjera, disa anëtarë të OPEC-ut mund të kenë vështirësi për të ruajtur prodhimin, por të tjerët po rrisin kapacitetin e tyre rezervë sepse mund ta përballojnë atë. Sipas Ghaddar, kjo mund të zgjerojë hendekun midis anëtarëve të Gjirit – ndoshta duke përjashtuar Irakun – dhe anëtarëve afrikanë si Nigeria dhe Angola.
Anëtarët e Gjirit tashmë kanë dorën e sipërme në OPEC, për të qenë të sigurt. Rregullimi i kuotave, thotë Ghaddar, vetëm do të rriste ndikimin e tyre dhe do të zvogëlonte ndikimin e anëtarëve afrikanë. Mund të mos jetë shumë e largët për të spekuluar nëse këta anëtarë afrikanë mund të mos vendosin të shkojnë në rrugën e Indonezisë.
Nigeria është ankuar për kuotat në më shumë se një rast, edhe nëse nuk mund t’i arrijë ato. Kështu ka edhe Emiratet e Bashkuara Arabe, e cila është një anëtare e Gjirit – një anëtar i grupit dominues në OPEC. Tani për tani, anëtarësimi në OPEC dhe fuqia për të diktuar çmimet botërore e ka mbajtur grupin të bashkuar, por çfarë ndodh kur çmimet botërore nuk përgjigjen?
Kjo është ajo që po ndodh tani. Tregtarët e naftës duket se nuk kujdesen për kërkesën dhe ofertën e naftës. Ajo që u intereson janë raportet dhe parashikimet e PBB-së, dhe të dhënat më të fundit të aktivitetit të fabrikës nga Kina dhe Shtetet e Bashkuara. Si rezultat, çmimet janë ngecur rreth 70-75 dollarë për fuçi, madje edhe lajmet se Arabia Saudite do të zgjasë shkurtimet e saj vullnetare dhe se Rusia do të shkurtojë eksportet nuk i ndihmoi ato të rriten.
Kjo gjendje duhet të jetë një burim zhgënjimi në grup, siç janë pritshmëritë e analistëve se këto shkurtime, sipas Eurasia Group, “do të bëjnë pak për të zhvendosur ndjenjën e rënies në një treg që konsumohet me pesimizëm për perspektivat e rritjes së kërkesës për naftë në gjysmën e dytë të vitit”.
Guajana mund të sigurojë frymëzim për disa. Vendi i vogël i Amerikës së Jugut, i cili u shndërrua në një pikë të nxehtë nafte brenda pak vitesh, ka refuzuar t’i bashkohet grupit me arsyetimin se dëshiron të maksimizojë të ardhurat që mund të nxjerrë nga burimet e tij.
Interesant është fakti se ishte Wall Street Journal përsëri që raportoi lajmin se OPEC kishte ftuar Guajanën t’i bashkohej, pas së cilës burimet zyrtare të OPEC mohuan që një ftesë e tillë të ishte bërë.
Udhëheqësi i OPEC, Arabia Saudite, ka treguar vazhdimisht se grupi ishte i bashkuar edhe kur kishte përçarje të brendshme dhe mosmarrëveshje rreth politikës së prodhimit. Në të vërtetë, të gjithë anëtarët kanë bërë një përpjekje për ta mbajtur atë të bashkuar për të mirën e çdo anëtari – çdo lajm i ndarjeve të brendshme sjell rënien e çmimit të naftës. Pyetja, në një moment të ndjeshëm ndaj çmimeve si ky, është se sa do të zgjasë ky unitet nëse përpjekjet për të drejtuar çmimet nga kontrolli i ofertës vazhdojnë të dështojnë.
/P♪7rkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “OilPrice.com“
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Analiza/ Si filloi rënia e naftës e dimë, por si do të jetë fundi?
Dështimet nuk i kanë mësuar gjë Mbretërisë
