Kolumbia është ende prodhuesi më i madh i drogës, por aktorë të tjerë po marrin një rol gjithnjë e më të madh në prodhimin dhe shpërndarjen e tij, sipas një raporti të bazuar në mijëra dosje të prokurorisë kolumbian të zbuluar nga hakerat.
Një grup prej rreth njëqind gazetarësh ka deshifruar rreth shtatë milionë email-e dhe 38,000 skedarë të zbuluar nga grupi ndërkombëtar i hakerave Guacamaya i cili në vitin 2022 depërtoi në sistemet kompjuterike të agjencive të sigurisë dhe ushtrive nga Meksika, Kili, Peruja, Salvadori dhe Kolumbia.
Raporti i ashtuquajtur “Narcofiles” përshkruan rrjetet e prodhimit dhe trafikimit të kokainës në mbarë botën.
“Tregu po ndryshon,” i tha AFP Nathan Jaccard, redaktor i Amerikës Latine për Projektin e Raportimit të Krimit të Organizuar dhe Korrupsionit (OCCRP), një konsorcium gazetarësh investigativë që kishin akses në dosjet.
Kolumbia kultivoi një rekord prej 230,000 hektarësh me gjethe kokaine në vitin 2022 dhe prodhoi 1,738 ton kokainë, sipas Kombeve të Bashkuara.
Megjithatë, tregtia e kokainës në vend është goditur rëndë nga rënia e çmimeve të gjetheve të kokainës dhe shfaqja e drogave të reja sintetike si fentanili.
Raporti “Narcofiles” tregon se grupet meksikane, shqiptare, braziliane, ekuadoriane dhe izraelite kanë filluar të fitojnë fuqi në tregtinë globale të drogës.
“Kolumbia nuk luan më një rol udhëheqës në zinxhirin ndërkombëtar të trafikut të drogës,” shpjegon Elizabeth Dickinson, një analiste në Crisis Group.
Një memorandum i zbuluar midis Kolumbisë dhe Izraelit përshkruan një “rritje të konsiderueshme” të krimeve të kryera në vendin e Amerikës së Jugut nga izraelitë të tërhequr nga turizmi seksual dhe të lidhura, sipas autoriteteve lokale, me trafikun e kokainës.
Banane dhe nëndetëse
Raporti “Narcofiles” zbuluan gjithashtu rolin në rritje të industrisë së bananeve në eksportin e kokainës dhe një rritje të trafikut përgjatë rrugëve të tilla si lumi Amazon, nga i cili gjithnjë e më shumë nëndetëse të ngarkuara me kokainë drejtohen në Atlantik.
Sipas Komisionit Evropian, 70 për qind e konfiskimeve të drogës në Evropë ndodhin në porte. Trafikantët përdorin dërgesat e bananeve për të fshehur mallrat e tyre, pasi produktet e freskëta i kalojnë më shpejt kontrollet doganore.
Një tjetër pikë e re e nxehtë në tregun e kokainës është pika e trefishtë kufitare ku Peru, Kolumbia dhe Brazili takohen në Amazon.
Ky rajon ishte “relativisht i qetë 15 vjet më parë”, tha Jaccard.
Raporti zbulon gjithashtu se plantacionet e kokaines janë shumëfishuar në Amerikën Qendrore dhe Meksikë, ndërsa po përpunohet gjithnjë e më shumë në laboratorë në Evropë.
“Trafikantët e drogës po vendosin të afrohen më pranë tregjeve” për të ulur kostot dhe rreziqet, duke maksimizuar fitimet, shpjegoi Jaccard.
Disa nga ndryshimet nënkuptojnë se kartelet kolumbiane dhe krerët e tyre, si Pablo Escobar, nuk “drejtojnë më shfaqjen”, tha Dickinson.
Edhe pse strukturat e mëdha kriminale si Clan del Golfo, prodhuesi kryesor në botë i kokainës, vazhdojnë të operojnë në vend, “ne jemi dëshmitarë të një procesi atomizimi të grupeve” që ul fuqinë e tyre, tha Jaccard. /AFP/ Përshtatur në shqip nga France24