William Lai Ching-te është presidenti i ri i Tajvanit, pasi partitë rivale pranuan humbjen në zgjedhje. Lai është një avokat i shquar i vetëqeverisjes dhe pavarësisë tajvaneze. Ai ishte edhe kandidati kryesor në procesin parazgjedhor. Sipas deklaratave të fushatës, Lai nuk ka plane të ndryshojë emrin zyrtar të vendit, që është Republika e Kinës në Tajvan, dhe se Tajvani nuk është në varësi të Republikës Popullore të Kinës. Prandaj, Pekini nuk është një “tifoz” i veçantë i politikave të Lait, veçanërisht pasi ai e cilëson veten si “punëtor i pavarësisë së Tajvanit”. Kjo është pika kryesore e mosmarrëveshjes, për shkak të së cilës tensionet po shtohen vazhdimisht dhe për shkak të së cilës ekziston frika e një konflikti të hapur lufte, domethënë një pushtimi kinez në ishull.
“Strategjia e iriqit”
Ndaj, duke marrë parasysh situatën, ushtria e atij ishulli autonom po përgatitet dhe pajiset me shpejtësi për një luftë të mundshme, domethënë një pushtim nga kontinenti. Në këtë këndvështrim, Lee Hsi-ming, ish-shefi i shtabit të përgjithshëm të forcave të armatosura tajvaneze , paraqiti teza mjaft shqetësuese. Në një intervistë me portalin Politico, Lee argumentoi se Tajvani është shumë i ngadalshëm për të mësuar mësimet e pushtimit rus të Ukrainës dhe se ata duhet të fillojnë urgjentisht të kalojnë nga një strategji e grumbullimit të avionëve të shtrenjtë dhe anijeve luftarake të mëdha në armë shumë më të shkathëta, si dronët dhe sistemet e lëvizshme të mbrojtjes ajrore, të cilat mund të shkaktojnë probleme të shumta për Kinën. Që nga agresioni i Rusisë kundër Ukrainës, Tajvani ka punuar në një të ashtuquajtur “strategji e iriqit me gjemba”, që bazohet në përdorimin e armëve më të vogla në krahasim me rivalin e tij më të fuqishëm ushtarak.
Zinxhiri i kontrollit
Kina vazhdon të përsërisë se “ribashkimi me Tajvanin është i pashmangshëm” . Por pse Xi Jinping synon të aneksojë ishullin në Republikën Popullore të Kinës, duke kapërcyer status quo- në aktuale që garanton de fakto pavarësinë e Taipeit? Ka arsye historike, ekonomike, politike por edhe e mbi të gjitha strategjike. Vlen të fokusohemi në motivimin gjeopolitik. Po, sepse në kulmin e Luftës së Ftohtë, Shtetet e Bashkuara besonin se potenciali i një aleance midis Bashkimit Sovjetik të atëhershëm dhe Kinës mund të kufizohej, madje edhe të eliminohej, duke zbatuar “një zinxhir kontrolli” të përbërë nga ishuj që përkonin me aleatët lokalë të Uashingtonit në rajoni Indo-Paqësor. Kështu mori formë, të paktën në mënyrë ideale, një pengesë e trefishtë ishujsh që synonte të kufizonte zgjerimin detar të Kinës dhe të bllokonte lëvizjet e marinës së saj. I ashtuquajturi zinxhiri i parë i ishullit fillon me Ishujt Kuril dhe përfundon midis Borneos dhe pjesës veriore të Filipineve. Në versionin më të përhapur, zinxhiri i dytë i ishujve do të përfshinte ishujt japonezë Ogasawara dhe Vulcano, si dhe ishujt Mariana, të cilët janë pjesë e territorit të Shteteve të Bashkuara. Së fundi, zinxhiri i tretë fillon nga Ishujt Aleutian dhe përfundon në Oqeani, me vëmendje të veçantë në Ishujt Havai.
Synimet e Kinës
Sipas mendimit të Xi, ribashkimi i Tajvanit do t’i lejonte presidentit aktual kinez të bëhej në të gjitha aspektet babai i Kinës në shekullin e 21-të, si dhe i vetmi lider politik përtej Murit që e kishte rikthyer vendin në nivelin e tij maksimal të shkëlqimit. Më pas gjejmë një dimension historik. Pekini e konsideron Tajvanin një nga provincat e tij sepse, pretendon Partia Komuniste Kineze, përpara pushtimit japonez dhe luftës civile që përfshiu Kinën, ishulli ka qenë gjithmonë një territor kinez. E njëjta narrativë vazhdon dhe në ditët e sotme, për të njëjtat arsye që tani pengojnë ribashkimin. Pastaj ka një arsye ekonomike. Eksportet nga Japonia dhe Koreja e Jugut, të dyja aleatë amerikanë, kalojnë përmes ngushticës së Tajvanit. Prandaj, Kina do të dëmtonte me një goditje politikën amerikane në Azi, do të krijonte kanale të reja tregtare dhe në fund, do të mund të zgjeronte në mënyrë dramatike ndikimin e tij në oborrin e shtëpisë së tij .
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Marrëveshja e shekullit” me Kinën, shansi i fundit i Rusisë
