Sulmi i Iranit ndaj Izraelit ndodhi mbrëmjen midis 13 dhe 14 prillit, me 300 dronë dhe raketa, por shkaktoi shumë pak dëme. Përgjigja e Izraelit ndodhi mbrëmjen e 19 prillit, kundër një baze ushtarake iraniane në zonën e qytetit të bukur dhe të lashtë Isfahan.
Edhe në këtë rast dëmi i shkaktuar është i kufizuar, siç i kishin premtuar paraprakisht izraelitët presidentit amerikan Joe Biden. Që të dyja këto operacione janë të ndërlidhura midis tyre, sepse sulmi i parë është përgjigja ndaj veprimit shumë më të rëndë të ndërmarrë nga Izraeli në Damask të Sirisë më 1 prill.
Po çfarë ndodhi me atë sulm kundër një objektivi iranian? Shumë analistë nënvizuan se ishte kaluar një lloj “vijë e kuqe”. Kjo sepse sulmi ndodhi ndaj ambasadës iraniane në Damask, ku dikush kishte arritur të njoftonte izraelitët se aty ndodhej një nga njësitë operacionale më të rëndësishme të Iranit.
Dhe në fakt bastisja shkaktoi vdekjen e disa zyrtarëve të lartë të njësisë ushtarake iraniane elitë Pasdaran, por mbi të gjitha të gjeneralit Mohammad Reza Zahedi, një nga figurat më të rëndësishme nga pikëpamja operacionale për regjimin e Teheranit.
Por pse flitet hapur për kalimin e një “vije të kuqe”? Për arsyen e thjeshtë se nëse Izraeli ka kryer prej vitesh inkursione të të gjitha llojeve në territorin sirian, këtë herë ai goditi selinë zyrtare diplomatike të një vendi anëtar të Kombeve të Bashkuara, duke shkelur kështu një të drejtë të sanksionuar në zakonet ndërkombëtare, e cila i sheh konsullatat dhe ambasadat si zona “të paprekshme”.
Në këtë rast, fakti mund të konsiderohet edhe më serioz, duke pasur parasysh se gjithçka ndodh në një vend që në këtë moment nuk është zyrtarisht në luftë. Por a mund të kenë ende vlerë këto konsiderata ligjore ndërkombëtare në kaosin e rrezikshëm, të paparashikueshëm dhe të panjohur të Lindjes së Mesme?
Të analizosh se sa herë parimet, që duhet të ekzistojnë edhe në konfliktet e armatosura, janë shkelur përgjatë luftërave, apo të marrësh parasysh kërcënimet në kontekstin e paraluftës, do të ishte si rregull, detyrë e një statisticieni. Por nëse është e pamundur të bëhet kjo, është e pamundur të mos merret parasysh dhe të mos nënvizohet në mënyrë shqetësuese dhe dramatike.
Pra, çështja që duhet analizuar këtë muaj, që solli sulmin izraelit kundër Iranit në Siri, reagimin e Iranit dhe kundërpërgjigjen e Izraelit ndaj një baze ushtarake iraniane, është se çfarë kuptimi ka në të vërtetë e gjithë kjo.
Për disa, sekuenca e veprimeve thuajse u lexua si një zënkë fëmijësh përballë masakrës së përditshme që po ndodh në zemër të Evropës, me luftën midis Rusisë dhe Ukrainës dhe reagimit të jashtëzakonshëm, të frikshëm dhe të pagjykueshëm të Izraelit në Rripin e Gazës, pas sulmit të Hamasit më 7 tetor 2023 në Izrael.
Nëse i rreshtoni të gjitha këto episode, jo vetëm jeni të tronditur dhe të frikësuar, por kuptoni se çdo veprim dhe çdo kundër-reagim i ngjan një prove, një kërcënimi të llogaritur dhe një paralajmërimi të saktë për atë që do të ndodhë.
Nëse i rreshton të gjitha këto episode, mbetesh jo vetëm i tronditur dhe i frikësuar, por kupton se çdo veprim dhe çdo kundër-reagim i ngjan një prove, një kërcënimi të llogaritur dhe një paralajmërimi të saktë për atë që do të ndodhë. Për të qenë më të qartë, kjo sekuencë faktesh nuk lë më hapësirë për veprime diplomatike.
Ajo i ka rrëzuar plotësisht organet e mëdha ndërkombëtare si Kombet e Bashkuara, ka nxjerrë në pah shtrirjen e plotë të krizës së rendit ndërkombëtar dhe pavarësisht disa frazave rrethanore, sugjeron se është në pritje të veprimeve vendimtare për të përcaktuar se si do të ndodhë konfrontimi i ardhshëm në frontet e ndryshme që përfaqësojnë sot, pas luftërave që duken rajonale, interesat e fuqive të mëdha.
Shpresojmë sinqerisht që ta kemi gabim, por sulmi i Iranit, për herë të parë i drejtpërdrejtë kundër Izraelit, është një nga ato prova që përgatit teste shumë më të rëndësishme që do të ndodhin.
Duke parë këtë skenar të Lindjes së Mesme, i cili shpesh alternohet në “vjedhjen” e titujve të faqeve të para nga tragjedia në Ukrainë dhe shpërthime të tjera apo veprime luftarake, gjëja e vetme që na vjen ndërmend është se po përgatitemi për aksionin e parë të ballafaqimit përfundimtar.
Përballë këtyre konsideratave, mund të supozohet se vetëm një ngjarje e papritur pozitive, një fakt që sot është i vështirë të imagjinohet, mund të shkaktojë një ndryshim në situatën ndërkombëtare, e cila po përballet për të tretin vit radhazi me një luftë të egër dhe e cila po përshkallëzohet gjithnjë e më shumë në një kahje negative.
Po ashtu, duke vlerësuar aleancat që po diversifikohen, ku vetë vendet arabe janë të ndarë midis tyre, me Izraelin që duket se imponon linjën e tij ndaj Shteteve të Bashkuara, dhe me Kinën, Rusinë dhe Iranin që përfaqësojnë një front tjetër, është e vështirë të mos mendosh se ngjarjet e fundit mes Izraelit dhe Iranit, nuk përfaqësojnë asgjë më shumë se një lloj “prove teknike të përgjithshme” që i paraprin një konflikti gjithnjë e më të zgjeruar dhe të rrezikshëm në nivel global.
Duke i parë vitet e fundit, që kanë kaluar në një mënyrë thuajse të pavetëdijshme, me gjithë problemet ende të hapura, mund të themi se ndoshta kemi arritur në aktin e fundit të “ecjes përgjumësh”, pavarësisht se disa kanë ende shpresa për një rikompozim të përgjithshëm të rendit global aktual.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Mijëra dronë me të cilat Irani sulmoi Izraelin janë në duart e Serbisë”
“Kërcënim për të destabilizuar rajonin! Nevojë kritike për një armëpushim…”
