MENU
klinika

Zgjedhjet në 4 korrik

Kush mund të jetë kryeministri i ri që do të zërë vendin e Sunak?

25.05.2024 - 09:00

Kryeministri britanik Rishi Sunak njoftoi këtë të mërkurë se zgjedhjet e parakohshme parlamentare në Mbretërinë e Bashkuar do të mbahen ende më 4 korrik dhe jo në vjeshtë, siç kishin pritur shumica e ekspertëve politikë. Përveç luftimit të motit të keq, Sunak gjithashtu duhej të votonte një protestues aty pranë, i cili po luante këngën “Things Can Only Get Better”, një lloj himni i Laburistëve, me të cilin Tony Blair erdhi në pushtet në 1997. “Nëse votoni për Laburistët, do ta ktheni vendin tonë në ambientet e fabrikës. Megjithatë, nuk mund të pretendoj as që kemi bërë gjithçka shkëlqyeshëm vitet e fundit”, pranoi i penduar Sunak, duke u përpjekur të gjejë fajtorin për dështimet më se të dukshme të qeverisë së tij, si dhe të mëparshmes, asaj konservatore në faktorët e jashtëm mbi të cilët ata “nuk kishin ndikim”.

Ndryshimi historik

Kryeministri i tretë konservator që nga zgjedhjet e fundit parlamentare, ato të vitit 2019, në të cilat Partia Konservatore e liderit të atëhershëm Boris Johnson fitoi garën dhe arriti një nga rezultatet më të mira në historinë e kohëve të fundit duke fituar 365 nga gjithsej 650 vende në parlamenti, këtë herë ai ka mbetur prapa në sondazhe me më shumë se 20 për qind në krahasim me Laburistët e Keir Starmer-it, prandaj, në mënyrë legjitime, pritet ndryshimi i parë i qeverisë në 14 vjet të dominimit konservator. Në fakt, sondazhi i britanikut The Guardian njofton rreth 44.7 për qind mbështetje për laburistët, kurse konservatorët e Sunak janë rreth 22.9 për qind. Politika britanike nuk kujton se partia në pushtet ishte kaq prapa në sondazhe në krahasim me opozitën. Pikërisht për këtë politologu britanik Prof. John Curtice i tha The Times se konservatorët që mbetën në pushtet pas datës 4 korrik do të përfaqësonin një “përmbysje të paprecedentë në historinë e demokracisë britanike”.

Kryeministri i mundshëm

Edhe sondazhet e përgjithshme të Politico sugjerojnë se partia kryesore opozitare, Laburistët, është përpara Konservatorëve me 21 pikë përqindjeje që nga 13 maji. Hendeku është zgjeruar gjatë dy viteve të fundit, nga vetëm 6 pikë përqindje në maj 2022. Në prill, YouGov tha se hulumtimi i saj tregoi se laburistët do të fitonin 403 vende dhe konservatorët do të fitonin 155 në çdo zgjedhje të përgjithshme të ardhshme. Bazuar në këtë, shumë parashikojnë se kreu i Partisë Laburiste, Keir Starmer, 61 vjeç, do të jetë kryeministri i ardhshëm.

Skandalet e konservatorëve

Ndryshe nga viti 2019, kur britanikët tashmë ishin të lodhur nga bisedat për Brexit dhe statusin e në raport me Bashkimin Evropian, prandaj vendosën të votojnë konservatorët e Johnson në numra historikë, këtë herë u mërzitën nga skandalet e shumta të konservatorëve dhe trazirave të trazuara brendapartiake që destabilizuan më tej vendin, i cili në atë kohë po luftonte për t’u larguar nga Bashkimi Europian në të cilin ishte për gati pesë dekada, pandemia Covid-19 dhe pasojat e agresionit rus. Gjithashtu, një nga faktorët më të rëndësishëm në rritjen e pakënaqësisë së qytetarëve britanikë është rritja marramendëse e kostos së jetesës në pjesën më të madhe të vendit, e cila lindi si nënprodukt i faktorëve të lartpërmendur.

Fushata “blic”

Pikërisht kjo është arsyeja pse Sunak vendosi të përdorë lajmin e parë për uljen e pritshme të normës së inflacionit si një slogan për shpalljen e zgjedhjeve të parakohshme, gjë që nuk pati jehonë të mirë me anëtarët e qeverisë së tij, të cilët e konsiderojnë një periudhë shumë të shkurtër gjashtëjavore të fushatës blitz. Një rrethanë ndërlikuese për fushatën e sivjetshme do të jetë edhe fakti se do të mbivendoset me mbajtjen e Kampionatit Europian, një informacion jo i papërfillshëm në Britaninë, vendlindjen e futbollit. Për më tepër, qendrat e votimit do të hapen në ditën e zhvillimit të çerekfinaleve. Së fundi, as historia nuk është në anën e konservatorëve. Herën e fundit që zgjedhjet u mbajtën në Mbretërinë e Bashkuar ishte në qershor 1945, kur Clement Attlee i Laburistit siguroi një fitore bindëse, duke mposhtur askënd përveç vetë Winston Churchill.